26-10-1918: Erich Ludendorff, de sterke man van Duitsland, ontslagen

Op 26 oktober 1918 wordt generaal Ludendorff, jarenlang de feitelijke leider van Duitsland, ontslagen. Britse en Atabische troepen nemen Aleppo in.

Generaal Erich Ludendorff is niet langer de tweede man van het Duitse leger.

Het dagelijkse Duitse legerbericht van vandaag droeg de handtekening van “de chef van de Generale Staf van het Veldleger”, terwijl daar altijd “de eerste kwartiermeester-generaal, Ludendorff” staat. Een teken dat hij niet meer in functie is.

Keizer Willem II neemt afscheid van Ludendorff na de plechtigheden voor de verjaardag van de keizer. In de auto wacht veldmaarschalk von Hindenburg. Merk hoe de keizer zijn lamme linkerarm  achter zijn rug houdt.

In de namiddag kwam er dan een zeer officiële mededeling. “Zijne Majesteit de Keizer en Koning heeft generaal der infanterie Ludendorff, eerste kwartiermeester-generaal, in vredestijd commandant van de 85ste Infanteriebrigade, heden in afwachting van de goedkeuring van zijn pensionering in dispositie geplaatst”. Het regiment dat hij aanvoert zal ter zijner ere voortaan “Generaal Ludendorff” heten.

Links, Duitse soldaten in Luik in augustus 1914. Ludendorff, rechts, verkreeg voor het eerst groot prestige door zijn rol bij de inname van Luik (Staatsbibliothek zu Berlin)

De reden tot zijn ontslag is niet meegedeeld. Ludendorff en zijn nominale chef, veldmaarschalk von Hindenburg, waren van het hoofdkwartier in Spa naar Berlijn gereisd voor een ontmoeting met de keizer.

Als eerste kwartiermeester-generaal was hij het brein achter de grote offensieven van het voorjaar, die de Geallieerden bijna aan het wankelen brachten, maar die uiteindelijk in het nadeel van Duitsland zijn afgelopen.

Het ontslag van Ludendorff veroorzaakt een schok in Duitsland en is het hoofdpunt in alle kranten (Staatsbibliothek zu Berlin)

Maar de redenen tot zijn ontslag zijn ongetwijfeld politiek. Het is bekend dat Ludendorff het niet eens was met de democratische hervormingen die nu snel in Duitsland worden doorgevoerd. Bovendien had hij, net als een groot deel van de Duitse rechterzijde, bezwaren tegen de eisen van de Amerikaanse president Wilson.

Het enige positieve van de 'wereldbrand' is dat Germania aan die brand de fakkel van de vrijheid heeft aangestoken. Rechts, prins Max van Baden moet de oorlogsdraken doden om jonkvrouw Vrede te bevrijden. Lustige Blätter, 33, 685 en 688, 1918 (Universiteitsbibliotheek Heidelberg).

Wellicht heeft de regering van prins Max van Baden zelf bij de keizer op zijn ontslag aangedrongen. Ludendorff werd immers beschouwd als de incarnatie van het hautaine, agressieve Duitse militarisme en pangermanisme. Zijn vertrek kan alleen maar het imago van Duitsland oppoetsen. De keizer zelf hoopt misschien dat dit de roep om zijn eigen aftreden kan verminderen.

Er zijn geruchten dat ook Hindenburg zijn ontslag zou hebben aangeboden. Maar hij blijft in elk geval aan als chef van de Generale Staf.

The Washinton Times, 27-10-1918, en The Brooklyn Daily Eagle, 30-10-1918 (via Library of Congress).

Hardnekkige Duitse weerstand

Zowat aan het hele Westelijke front blijft het Duitse leger hardnekkig weersand bieden. De Geallieerde legers gaan vooruit, maar zeer traag en met overal zware verliezen.

Aan het Franse front in het centrum van het front in België valt vandaag niets te melden.

In het zuiden van de Legergroep Vlaanderen bezetten de Britten Avelgem dat door de Duitsers was verlaten. In tegenstelling tot de andere dorpen en gemeenten hadden de Duitsers de lokale bevolking niet verplicht geëvacueerd.

Aan het Belgische front in het noorden worden geen acties ondernomen. De Duitse artillerie is er echter zeer actief: er worden meer dan duizend artillerie inslagen geregistreerd waaronder een aanzienlijk deel gifgasgranaten.

De toren van de Sint-Petrus en Pauluskerk in Zulte ondergaat het lot van veel kerktorens dezer dagen. Op de Franse luchtfoto links, gemaakt in de voormiddag van 26 oktober, is de slagschaduw van de toren nog te zien. Kort na de middag is de toren opgeblazen. De plaatselijke Duitse bevelhebber laat de pastoor weten dat zijn troepen Zulte gaan verlaten en hij wil niet dat de toren gebruikt kan worden om zijn manschappen bij hun terugtocht te observeren (Collectie Heemkundige Kring Zulte).

Er komt een klacht uit Nederland binnen op het hoofdkwartier van de Legergroep Vlaanderen. De klacht is afkomstig van de Commandant der Stelling van de monden der Maas en der Schelde , vice-admiraal Smit. Gedurende de gevechten van de laatste dagen zijn er heel wat artilleriegranaten op Nederlandse bodem terecht gekomen, vooral ten zuiden van Aardenburg.

De Nederlandse  vice-admiraal protesteert hiertegen formeel en vraagt dat de nodige maatregelen zouden worden genomen om dit te vermijden en de Nederlandse bevolking en militairen niet in gevaar te brengen. Een gelijkaardige klacht werd ook naar het Duitse opperbevel gestuurd.

"Belgen op de vlucht voor het artillerievuur van de Fransen aan de grens met Nederland", aldus Zeitbilder op 3-11-1918 (Staatsbibliothek zu Berlin).

Verovering van Aleppo

Britse en Arabische troepen zijn Aleppo binnengerukt, de grootste stad in het noorden van Syrië.

In de voorbije weken zijn de troepen van generaal Allenby naar het noorden trokken, waarbij de steden Homs en Hama snel in hun handen vielen. Parallel rukten de Arabische ruiters van emir Feisal op naar het noorden.

Inwoners van Aleppo kijken toe terwijl de Arabische bondgenoten van de Britten hun stad binnentrekken.
© IWM (Q 12439)

Het terugtrekkende Turkse leger had zich in Aleppo verschanst. Nog maar 4000 Turkse soldaten waren in staat te vechten. Gisteren en vannacht vonden aanvallen plaats.

Toen Brits-Indische lansiers in de vroege ochtend de stad binnenreden, bleek dat de troepen in de stad, net als hun bevelhebber, generaal Moestafa Kemal Pasja, vertrokken waren

Britse militairen in de bazaar van Aleppo
© IWM (Q 12454)

Met de verovering van Aleppo zijn vrijwel alle Arabische gebieden van het Ottomaanse Rijk in Geallieerde handen. Meer noordelijk wonen voornamelijk Turken en Koerden.

Kaart van Palestina en Syrië en een foto van de Britse bevelhebber, generaal Allenby (Le Petit Journal Illustré, novemer 1918, BnF Gallica).

Meest gelezen