29-10-1918: doorbraak aan het Italiaanse front, Geallieerde top over wapenstilstand
Op 29 oktober 1918 breekt het Italiaanse leger op meerdere plaatsen de Oostenrijks-Hongaarse tegenstand, in Parijs beraadt een Geallieerde top zich over een wapenstilstand, en een zelfstandige Zuid-Slavische staat wordt uitgeroepen.
Het nieuwe Italiaanse offensief kent succes.
Op verscheidene plaatsen zijn de Italianen, vaak met de hulp van Britten, over de Piave geraakt, door de aanleg van bruggen.
Ook in de bergen, bij het plateau van Asiago en de Monte Grappa, is de Oostenrijks-Hongaarse tegenstand gebroken.
De Italiaanse pers is in jubelstemming. Een jaar geleden moesten de Italiaanse legers vluchten tot achter de Piave, nu rukken ze op in omgekeerde richting.
De deserties en muiterijen in het Oostenrijks-Hongaarse leger hebben uiteraard bijgedragen tot dit plotse succes.
In enkele dagen tijd hebben de Italianen zo'n 20.000 krijgsgevangenen gemaakt. De Oostenrijks-Hongaarse troepen bieden nog amper weerstand.
In Oostenrijk-Hongarije – of wat daarvan over is – is de wanhoop ten top gestegen. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken graaf Andrássy heeft niet alleen een onmiddellijke wapenstilstand gevraagd, hij heeft daarbij ook het bondgenootschap met Duitsland opgezegd.
Zuid-Slavische staat - Joegoslavië - uitgeroepen
In Zagreb (Agram in het Duits) heeft de Nationale Raad met vertegenwoordigers van de Zuid-Slavische gebieden van Oostenrijk-Hongarije een onafhankelijke “Staat van Slovenen, Kroaten en Serven” uitgeroepen. Men spreekt ook van Zuid-Slavië of Joegoslavië.
Tegelijk heeft de Kroatische landdag alle banden met Hongarije opgeheven. Kroatië was tot nu toe een autonoom deel van Hongarije.
Tot voor een week waren er nog gesprekken om de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie om te vormen tot een “trippelmonarchie” waarin de Zuid-Slavische staat een volwaardige component zou zijn. Maar de Hongaarse regering verwierp dat plan. Intussen was duidelijk dat de meerderheid van de Nationale Raad onafhankelijkheid wilde en dat dit idee steeds meer aanhang kreeg bij de betrokken bevolkingen.
De vorming van deze staat kan nog tot serieuze problemen leiden omdat veel delen van de uiteenvallende Dubbelmonarchie een gemengde bevolking hebben. Er dreigt vooral een conflict met Italië, dat aanspraak maakt op kustgebieden als Istrië en Dalmatië, waar vooral Kroaten wonen.
Bovendien willen de overwegend Servische gebieden in Hongarije (Vojvodina, Baranja… ) geen deel uitmaken van de nieuwe staat. Ze vragen aansluiting bij het koninkrijk Servië, dat zich langzaam maar zeker aan het bevrijden is van de vijandelijke bezetting.
Geallieerde top over wapenstilstand
In Parijs is een Geallieerde topconferentie begonnen. Van de drie grote Geallieerde mogendheden zijn de regeringsleiders (Clemenceau van Frankrijk, Lloyd George van Groot-Brittannië en Orlando van Italië) aanwezig, met hun voornaamste ministers en militaire leiders. De Verenigde Staten, formeel geen bondgenoot, zijn vertegenwoordigd door Edward House, de persoonlijke adviseur van president Wilson.
De top zou wel eens de belangrijkste van de hele oorlog kunnen worden. De Geallieerde leiders moeten beslissen of ze ingaan op het Duitse verzoek om een wapenstilstand en, zo ja, wat de voorwaarden daarvoor moeten zijn. Eenvoudig is dat niet. De Geallieerden hebben niet eens hun instemming gegeven met Wilsons Veertien Punten, die door Duitsland aanvaard zijn als de grondslagen voor vrede. Met name de Britten hebben bezwaren met Wilsons eis van vrijheid op zee.
Intussen blijven de media in het Geallieerde kamp zeer wantrouwig tegenover de Duitse bedoelingen. Ze vragen zich nog altijd af of de Duitsers proberen om aan een nederlaag te ontsnappen. Tegelijk beseffen veel politici dat er best zo snel mogelijk een einde komt aan deze bloedige en kostelijke oorlog. De dreiging van een revolutie zoals in Rusland wordt steeds minder denkbeeldig.
De oplossing lijkt door de Amerikaanse president zelf te zijn gegeven: de voorwaarden voor een wapenstilstand moeten zo streng zijn dat Duitsland de strijd niet meer kan herbeginnen. Maarschalk Foch, de Geallieerde generalissimus, is ook op de conferentie en zal in die kwestie wellicht een essentiële rol spelen.
De eerste Amerikaanse troepen lossen de Fransen af in België
Aan het front van de Belgische divisies is het opnieuw zeer kalm. Zelfs de artilleriebeschietingen nemen in hevigheid af. Enkel Zomergem wordt, opnieuw, hevig beschoten met toxische granaten.
In het centrum van de Legergroep Vlaanderen ondernemen de Fransen een beperkte actie rond Waregem. Er wordt een kleine terreinwinst geboekt en de baan Waregem-Anzegem wordt bereikt.
De eerste Amerikaanse troepen komen aan in de frontlijn: in de Franse 164ste Infanteriedivisie worden troepen afgelost door het Amerikaanse 364ste Infanterieregiment.
Ook aan het Britse front in België vinden geen acties plaats. Er wordt gepatrouilleerd maar alle energie wordt gestoken in de voorbereidingen van de nakende herneming van het offensief.
In Gent doet de Duitse bezetter nog een (laatste) poging om alle paarden in beslag te nemen. Bij een evacuatie van de stad zal elk dier dat een wagen kan trekken zeer nuttig zijn.
Elk paard dat niet wordt binnengebracht zal in beslag genomen worden, zonder enige vorm van vergoeding. Maar het is de vraag of dat nu nog enige indruk maakt.
