Wat WikiLeaks leert over Hillary Clintons campagne: de moeizame worst van een zorgelijke presidentskandidatuur

Hillary Clinton met drie figuren die in de gelekte mails opduiken: woordvoerder Brian Fallon, rechterhand Huma Abedin en reiswoordvoerder Nick Merrill © REUTERS
Rudi Rotthier

Na een week waarin duizenden gehackte e-mails door WikiLeaks zijn vrijgegeven, davert de campagne van Hillary Clinton niet op haar grondvesten. Maar de mails leggen wel veel bloot over de Democratische presidentskandidaat, over haar extreme voorzichtigheid en haar bezorgde dochter.

De campagne van de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump had wekenlang gelikkebaard over een “oktoberverrassing” waar WikiLeaks voor zou zorgen.

WikiLeaks publiceert sinds vorige week vrijdag druppelsgewijs duizenden e-mails die werden gehackt bij John Podesta, de campagneleider van Hillary Clinton.

Aan de mails van Podesta hangen dikwijls mails vast van andere campagneleden, en heel af ten toe van Clinton zelf. De campagne weigert de waarachtigheid van de mails te bevestigen maar ontkent ook niets en de mediaconsensus is dat het om echte campagnemails gaat. De campagne hamert erop dat de Russen achter de hackoperatie zitten, en wat wie erover schrijft, meewerkt aan een misdrijf.

De Trumpcampagne had grote hoop over de onthullingen, maar de video van en de beschuldigingen tegen de eigen kandidaat hebben het verrassend materiaal in de de WikiLeaks-onthullingen helemaal overschaduwd.

Realpoliticus Hillary als verschillend van kandidaat Hillary

De onthulling van de eerste dag was het meest substantieel. Podesta had gegevens opgevraagd over de duurbetaalde toespraken die Hillary Clinton hield nadat ze in 2013 afgezwaaid was als minister van Buitenlandse Zaken.

Die toespraken toonden haar als een realpoliticus, iemand die vindt dat rijke mensen ten onrechte gewantrouwd worden, die erop wijst dat ze met haar recente welvaart zelf ver stond van haar arme herkomst, al zal ze, gaf ze aan, haar wortels nooit vergeten. Ze verklaarde in Brazilië dat ze droomde van een hemisfeer met open grenzen en open markten. Ze pleitte er elders voor dat Wall Street zichzelf zou reguleren.

Dat stond soms ver van haar programma als presidentskandidaat, dat – gedeeltelijk onder druk van rivaal Bernie Sanders en in mindere mate van de populaire senator Elizabeth Warren – naar links is opgeschoven.

In haar campagne gaat het vaker over herverdeling, in haar toespraken voor de banken ligt de klemtoon op “kansen” voor minder gegoeden en “groei” om die kansen te garanderen. Ook voor de grote banken, zoals voor J.P. Morgan, argumenteerde ze tijdens toespraken dat de slecht betaalde of werkloze delen van de samenleving het beter moeten krijgen, “zoniet vrees ik dat onze politiek en ons sociaal weefsel dramatisch veranderd zullen worden”.

Tegenwoordig bepleit Clinton een no-fly zone in Syrië, om de burgerbevolking te beschermen, maar in een toespraak voor Wall Street-bank Goldman Sachs schetst ze de nadelen van de aanpak die ze nu verdedigt. “Om een no-fly zone te hebben moet je alle luchtverdediging onschadelijk maken. Die ligt vaak in bevolkte zones. Onze raketten, ook al lopen onze piloten geen risisco, zullen een boel Syriërs doden. Dus die tussenkomst waar mensen zo makkelijk over praten, wordt ineens een tussenkomst van de VS en de NAVO die vele levens van burgers eist”.

‘Gigantische zwakheden’

Tijdens een andere toespraak had ze het over politiek als een metaforische worst. Zoals je niet wilt weten wat er in de worst zit, zo wil je ook niet weten hoe het er in achterkamers van de politiek aan toe gaat. Ze pleitte ook voor een verschil tussen publieke standpunten en privéstandpunten.

De mails tonen hoe Hillary’s worst tot stand komt.

Niets komt vanzelf in kamp Hillary. Zij en haar aanhang overleggen eindeloos over bijvoorbeeld “een persoonlijke tweet” die namens Hillary wordt uitgestuurd (en die ze, hoewel hij persoonlijk hoorde te zijn, uiteindelijk niet zelf verstuurde). Er wordt eindeloos gediscussieerd over de verhoging van het minimumloon en hoe de toezegging zo te formuleren dat het niet noodzakelijk 15 dollar moet worden, zoals Sanders eiste, en zonder dat ze zich blootstelt aan kritiek van Sanders.

John Podesta, campagneleider van Hillary Clinton en slachtoffer van WikiLeaks
John Podesta, campagneleider van Hillary Clinton en slachtoffer van WikiLeaks© REUTERS

Medewerkers proberen alle kanten van vraagstukken in overweging te nemen, en zijn vaak kritisch voor de eigen campagne – op een manier die niet zo verschillend is van wat commentatoren in de pers laten horen.

Een van de weerkerende vragen is: heeft de campagne een boodschap, en zo ja de welke? Hoe vat je in een zin samen waar Hillary voor staat.

“Ik ben doodsbang dat Hillary er bijna helemaal van afhangt dat Trump genomineerd wordt”, schrijft een adviseur. “Ze heeft een gigantische politieke zwakheden die ze moet compenseren. Zelfs een clown als Ted Cruz (toen een Republikeinse presidentskandidaat, red.) zou gelijke kansen hebben en dat maakt me doodsbenauwd”.

De campagne was altijd het meest bezorgd over een nominatie voor Marco Rubio, de jonge, welbespraakte senator uit Florida.

Een heel groot deel van de gelekte e-mails betreft de privéserver die Clinton als minister gebruikte en de werkmails die ze al dan niet liet verdwijnen. De meeste campagneleden bepleitten snellere en grotere openheid, maar Hillary stelde uit en minimaliseerde.

‘Chelsea is een verwend nest’

Ook interessant: dochter Chelsea Clinton maakte zich lang voor de campagne van start ging grote zorgen over belangenvermenging rond de Clinton Foundation, de liefdadigheidsinstelling van de familie.

In 2011 ontving de directeur van de Foundation, Doug Band, drie salarissen, een van de Foundation, een van Bill Clinton voor wie hij een soort secretaris was, en een van Teneo, een lobby- en consulting firma. In mails geeft Chelsea “grote bezorgdheid” te kennen over het feit dat Teneo in Londen de naam van haar vader gebruikt om meetings met klanten te krijgen.

De bezorgdheid van Chelsea kwam bij Band niet goed over. Hij noemde Chelsea in een mail aan Podesta “een verwend nest”. “Ze heeft niets anders te doen behalve problemen te creëren om te rechtvaardigen wat ze doet.” Hij noteerde in dezelfde mail dat ze moeite had om een “focus in haar leven” te vinden.

Band is intussen vertrokken bij de Clinton Foundation, maar was volgens eerdere lekken heel actief in het beleggen van afspraken van Foundatio-ndonoren op het ministerie van Hillary Clinton.

Partner Content