06-11-1918: Duitsers gaan meteen praten over wapenstilstand

Op 6 november 1918 laat de Duitse regering weten dat er een delegatie is benoemd die over de wapenstilstand gaat onderhandelen.  Opstanden breiden zich uit over heel Duitsland. En bezet België wacht vol hoop op de bevrijding.

De Duitse regering laat weten dat er een delegatie is benoemd die over de wapenstilstand gaat onderhandelen. Ze is deze namiddag uit Berlijn vertrokken richting Westelijk Front.

Gisteren ontving Berlijn – steeds via Zwitserse diplomaten -  een laatste nota van de Amerikaanse president Wilson. Die deelde formeel mee dat de Duitsers zich voor het sluiten van een wapenstilstand kunnen wenden tot maarschalk Foch, de Geallieerde opperbevelhebber.

"Foch verwacht Duitse onderhaandelaars". Vossische Zeitung, 6-11-1918

Wilsons nota bevat nog een nieuwe eis. De Geallieerden staan erop dat Duitsland het leed aan de burgerbevolkingen en de vernieling van hun eigendommen zal vergoeden. Maar Berlijn reageert daar niet meer op.

Meteen na ontvangst van de nota is de Rijksregering van prins Max begonnen met onderhandelaars aan te stellen.

De Duitsers laten er dus geen gras over groeien. De Geallieerde pers vraagt zich af waarom die haast. Wellicht speelt de dreiging voor revolutie in Duitsland een rol. Het nieuws neemt hoe dan ook de twijfels weg van zij  die dachten dat de Duitsers het niet echt meenden met een wapenstilstand. 

Links, "de cocktail staat klaar om Duitsland voor altijd de zin in oorlog te benemen". Rechts, " de Geallieerden hebben de vredestafel gedekt, met alle mogelijke voorzorgsmaatregelen". New York Tribune, 6 en 7 november 1918.

Opstanden in Duitsland breiden zich uit

Vrijwel de hele Duitse oorlogsvloot is in opstand. Na Kiel zijn ook in Wilhelmhaven en Cuxhaven soldatenraden gevormd, die het gezag hebben overgenomen. Op alle schepen hebben de matrozen de macht overgenomen.

Gewapende matrozen zijn vanuit Kiel uitgezwermd naar andere steden. Ze bezoeken kazernes en fabrieken en vragen de soldaten en arbeiders om hun kant te kiezen en in staking te gaan. 

Opstandige matrozen bezetten de duikboten in Kiel en hebben er de rode vlag gehesen.

In de havenstad LĂĽbeck, waar geen oorlogsschepen zijn, zou een arbeidersraad zijn gevormd. In de grote havenstad Hamburg is opgeroepen tot een algemene staking.

Elders in Duitsland, vooral in het noorden maar ook in Beieren, vinden betogingen en meetings plaats waarin onder meer het aftreden van de keizer wordt geëist.

Na de betoging in Wilhelmshaven hebben de matrozen hun collega's uit de gevangenis bevrijd.

De socialistische partijen SPD en USPD steunen de revoltes, maar proberen ze in goede banen te leiden. SPD-kranten zeggen dat Duitsland het bolsjewisme niet zal aanvaarden.

De Duitse regering wil dat Rusland al zijn diplomaten uit Duitsland terugroept. De Russische ambassade in Berlijn wordt beschouwd wals een centrum van revolutionaire agitatie.

Betoging in Wilhelmshaven, de muziekkapel gaat voorop.

Geallieerde doorbraak in Frankrijk

De Geallieerde offensieven in Frankrijk boeken succes na succes. De Duitsers trekken zich steeds verder terug en laten grote hoeveelheden kanonnen en materieel achter.

Gisteren wisten de Fransen de stad Guise te heroveren, vandaag volgde de bevrijding van Vervins, een twintigtal kilometer oostelijker. Ten noorden daarvan wisten de Britten Avesnes te bevrijden.

Bijna het hele Franse departement Nord is nu bevrijd. Alleen een deel in het oosten rond de stad Maubeuge, is nog in Duitse handen.  De grens met België is daar vlakbij. De Britten staan op nog geen 20 km van Bergen en op minder dan 50 km van Charleroi.

Franse genietroepen breken een dam in de Aisne bij Rethel af waarmee de Duitsers een deel van de streek onder water hadden gezet (Albums Valois, BDIC).

Meer naar het zuidoosten zijn de Fransen de stad Rethel aan de Aisne binnengerukt terwijl de Amerikanen, na hun moeizame opmars door de Argonne en lans de Maas, vlak voor Sedan staan.

In een dorp in de omgeving van Sedan bedankt een oude vrouw een Amerikaanse soldaat (NARA).

De Belgen nemen een deel van het Franse front over ten zuiden van Gent

Vandaag is het opnieuw zeer rustig aan het Belgische front. De voorbereidingen gaan door opdat het leger paraat zou zijn ’s avonds op 10 november om de aanval te hervatten. Om de startpositie van het leger te optimaliseren wordt het Belgisch front uitgebreid naar het zuiden: Eke, Nazareth, Bachte, Astene en Munte worden overgenomen van de Fransen.

Belgische vluchtelingen in Nederland proberen aan de grens nieuws te krijgen van hun familie, zij mogen voorlopig nog niet terugkeren (Welt im Bild, nr 198, 1918).

Koning Albert en koningin Elisabeth bezoeken het zwaar geteisterde Zomergem.

Aan het Franse front ten zuiden van Gent pogen de Duitsers de hele dag vruchteloos om de bruggenhoofden op te rollen en de Fransen op de linkeroever van de Schelde terug te werpen.

Links, Duitse krijgsgevangenen opgesloten in een hondenhok, in afwachting dat  ze naar een kamp afgevoerd worden. Rechts, Duitse krijgsgevangenen helpen bij het afvoeren van gewonden (KLM).

Bezet België wacht hoopvol op bevrijding

In het bezette België lijkt de sfeer helemaal te zijn omgeslagen. Het nieuws dat er een wapenstilstand komt doet iedereen hopen op een snelle bevrijding. Sommigen zien de koning al terug in Brussel voor het traditionele Te Deum op 15 november.

Veel bekende politici die in Duitsland gevangen zaten, zijn teruggekeerd. Ze nemen zonder schroom deel aan vergaderingen waar gepraat wordt over de toekomst. Want de bezetter laat zijn gezag nauwelijks nog gelden.

In 1914 zijn de kleine Belgische haasjes gevlucht, maar nu is het de beurt aan de grote Duitse haas (Stadsarchief Antwerpen).

De censuur is praktisch verdwenen. Er worden zelfs zonder vrees reclamefolders voor “patriottische versieringen” verspreid waarop de Belgische driekleur is gedrukt.

Nogal wat Duitse soldaten proberen stiekem legermaterieel en zelfs wapens te verkopen. Burgers staan bij de kazernes in de hoop een “occasie” te doen. Vooral schoenen zijn in trek, maar ook fietsen. Men kan zelfs aan een uitstekende prijs motorfietsen en paarden kopen.

Stadsarchief Antwerpen

De soldaten verkopen ook spullen die ze gestolen hebben. Begin november plunderden er enkelen goederenwagons bij het station van Schaarbeek en gingen die verkopen. Daarbij schoten de Duitsers op elkaar. De Belgen trekken het zich niet aan. Het ging om gestolen goederen die naar Duitsland moesten worden gevoerd.

Patriottische postkaarten  (KLM).

Meest gelezen