Prins Charles wordt 70: vijf dingen die u niet wist over de Britse kroonprins
De Britse Prins Charles viert zijn 70e verjaardag. Van toen hij drie jaar was, is hij kroonprins. Daarmee is hij de langst wachtende troonopvolger uit de geschiedenis. Hoewel hij al die tijd grondwettelijk niets hoefde te doen, heeft hij niet stilgezeten. Zo stichtte hij een eigen stad, ontwierp hij een eigen filosofie, heeft hij een grote waardering voor de islam, en gaf hij 870.000 jongeren een nieuwe start in het leven. En hij is nog goedkoop ook.
Prins Charles, de oudste zoon van de Queen en dus de kroonprins, viert zijn 70e verjaardag. De prins van Wales is de langst wachtende troonopvolger uit de geschiedenis. Op een moment dat de meesten van ons al lang met pensioen zijn, moet hij nog aan zijn échte officiële baan beginnen.
Over de taak van een kroonprins is grondwettelijk niets vastgelegd. Eigenlijk had hij al die tijd dus op z’n luie krent kunnen blijven zitten. Maar zo zit hij blijkbaar niet in elkaar. Hier volgen vijf weetjes over de jarige prins.
1. “The Prince’s Trust”: een nieuwe start voor 870.000 jongeren.
Na zijn legerdienst in 1976 gaapte het grote gat voor Prins Charles. Dus richtte hij een liefdadigheidsorganisatie op, The Prince’s Trust, ondanks tegenwerking van een aantal leden van het hof. De organisatie wil kansarme jongeren, kinderen uit gebroken gezinnen of druggebruikers een nieuwe start in het leven geven.
Het aanbod bestaat uit een reeks trainingsprogramma’s en financiële toelagen, en de steun van mentoren die hen opnieuw zelfvertrouwen en motivatie moeten geven. Elk jaar begeleidt de Trust 60.000 jongeren, en vier vijfde daarvan zetten daarna de stap naar werk, een studie, een eigen bedrijf, een beroepsopleiding of vrijwilligerswerk.
Sinds de oprichting zijn er al 870.000 jongeren op weg geholpen naar een geslaagd leven. Eén van de bekendste is acteur Idris Elba. Met een studiebeurs van 1500 pond kon hij een opleiding volgen aan het National Youth Music Theatre in Londen, en dat bleek de start van een succesvolle internationale carrière.
Het is overigens niet bij The Prince’s Trust gebleven. In totaal heeft Charles nog 19 andere goede doelen opgericht. Die zijn samengebracht onder de koepel The Prince’s Foundation, met afdelingen in Canada en Australië. Ze werken allemaal rond thema’s die hem na aan het hart liggen: milieu, duurzaamheid, verantwoord ondernemen, architectuur en ruimtelijke ordening, erfgoed, jongeren en onderwijs. Eén ervan houdt zich zelfs bezig met het behoud van traditionele ambachten in Afghanistan.
2. Harmony: de aparte filosofie van de prins
Prins Charles heeft een ietwat ongewone filosofische overtuiging, die zijn wereldbeeld bepaalt. Hij heeft die laten optekenen in een boek met de titel: Harmony. Paleismedewerkers doen er alles aan om daar zo weinig mogelijk de aandacht op te vestigen, vanwege de omstreden inhoud. Die is moeilijk samen te vatten, maar het komt erop neer dat Charles de vanzelfsprekendheid van het moderne denken in vraag stelt.
(lees verder onder de afbeelding van de boekcover)
Hij roept iedereen op om zielloze moderniteit in te ruilen voor traditionele spiritualiteit. We zijn uit balans geraakt, we hebben het contact met de natuur verloren en zijn iets fundamenteels in onszelf kwijtgeraakt. We moeten weer aansluiting vinden met de harmonie en de allesverbindende samenhang van de dingen, we moeten ons geloof in het materiële loslaten en weer op zoek gaan naar het goddelijke.
Recensenten merken voorzichtig op dat hij terecht waarschuwt voor de onomkeerbare opwarming van de aarde, de stijging van het aantal bedreigde diersoorten of de uitwassen van het globale kapitalisme.
Maar ze hebben grote reserves bij de filosofische onderbouwing van Charles’ verhaal: een samenraapsel dat onder meer verwijst naar alchemie, esoterische en gnostische teksten, wijsheden van de Antieken, het evangelie van Maria Magdalena en de Smaragden Tafel van Hermes.
Vanuit die overtuiging is Charles ook een fervent voorstander van organische landbouw. Hij pleit onomwonden tegen de grootschalige agro-industrie en tegen genetisch gewijzigde gewassen. Hij wil elke Britse boer overtuigen om over te schakelen op biolandbouw. Bezwaren countert hij met verwijzingen naar zijn eigen landgoed Highgrove en de daarbij horende boerderij Duchy Home Farm.
Die boerderij werkt volledig volgens de principes van de organische landbouw. De productie werd verwerkt in een reeks voedingswaren met het label Duchy Originals.
Er kwam een deal met de warenhuisketen Waitrose, die nu onder het label Waitrose Duchy Organic een uitgebreid gamma bioproducten van verschillende leveranciers verkoopt, gaande van zandkoekjes, groenten, vlees en melk tot bier en spaghetti. Wie het label gebruikt moet royalty’s betalen aan de liefdadigheidsorganisaties van de prins.
3. Zijn eigen stadje: Poundbury
Uit zijn Harmony-filosofie puurde Charles ook zijn visie op ruimtelijke ordening en harmonieus samenwonen in de stad. Naar zijn aanvoelen kon hij te weinig mensen overtuigen van zijn ideeën. Dus heeft hij in 1993 een eigen stadje uit de grond gestampt, Poundbury. Dat ligt in een uitbreidingsgebied van de stad Dorchester in het graafschap Devon. Poundbury is helemaal ontworpen volgens Charles’ inzichten. Het ziet er uit als een soort Disneyland, maar dan met échte bewoners.
Poundbury is autoluw en de huizen zijn opgetrokken in een namaak-klassieke stijl, met veel aandacht voor duurzaamheid en dus zoveel mogelijk CO²-neutraal. Er zijn mogelijkheden voor arm en rijk om door elkaar te wonen.
En er zijn geen aparte zones voor winkelen en werken, ook dat loopt allemaal door elkaar. Het plaatsje telt al meer dan 3000 bewoners en 180 bedrijven. In 2025 als het project afgerond is zouden er 6000 mensen moeten wonen.
De prins is er apetrots op en wist in 2016 ook zijn moeder te overtuigen om eens te komen kijken. De Queen bezocht er natuurlijk ook het plaatselijke Waitrose-filiaal. Ze leek stomverbaasd over het grote aantal kaassoorten dat daar aangeboden wordt. De Queen komt niet vaak in een supermarkt.
4. Grote waardering voor de islam
Sinds Hendrik VIII brak met de katholieke kerk van Rome en zijn eigen “Church of England” stichtte draagt de monarch van het Verenigd Koninkrijk de titel Defender of the Faith, verdediger van het geloof.
Daarmee wordt natuurlijk het christelijk geloof van de Anglicaanse kerk bedoeld. Prins Charles heeft een tijdje met het idee gespeeld om dat lidwoord “the” te laten vallen, want dan zou hij als koning Defender of Faith worden, en dat kon op alle geloofsovertuigingen slaan.
Dan kon hij namelijk evengoed het geloof van de zowat 3 miljoen moslims in het Verenigd Koninkrijk beschermen. Charles heeft al jaren een bijzondere waardering voor de islam.
Het christendom maakt een onderscheid tussen mens en natuur, zei Charles in een speech in 1993, terwijl de islam uitgaat van “een metafysisch en eengemaakt beeld van onszelf en de wereld rondom ons.” Dat zijn wij in het Westen door de Verlichting en de technologische omwenteling kwijtgeraakt, vindt Charles. Hij heeft er ook begrip voor dat moslims ontgoocheld zijn over de Westerse massacultuur en permissiviteit.
Het leverde hem enthousiaste reacties op in de Arabische wereld. Toen hij in 1993 om drie uur ’s nachts op de luchthaven van Ryadh in Saudi-Arabië landde, viel hem een uitzonderlijke eer te beurt: Koning Fahd stond hem in het holst van de nacht persoonlijk op te wachten.
Het betekent trouwens niet dat Charles blind is voor het oprukkende fundamentalisme: al in 2009 drong hij aan op deradicaliserings- programma’s in gevangenissen. En hij liet zijn zoon Harry als militair vechten tegen de Taliban in Afghanistan.
Zijn doel is vooral om verdeeldheid tussen religies te voorkomen. Hij brengt onverdroten mensen van de meest diverse geloofsovertuigingen bij elkaar. En hij houdt ook het evenwicht goed in de gaten. Zo zat er in 2010 maar een week tussen een ontmoeting met de Saudische koning in Ryadh en een bezoek aan de grootste Joodse synagoge van Europa in de Hongaarse hoofdstad Boedapest.
5. De prins van Wales is goedkoop
De prins van Wales leeft op grote voet, maar dat kost de Britse belastingbetaler verrassend weinig. Want het merkwaardige is dat de kroonprins in Engeland voor zijn eigen inkomen zorgt (afgezien van kosten voor beveiliging, en een toelage uit de Sovereign Grant voor vervoerskosten en het onderhoud van zijn residenties).
Sinds 1337 erft elke kroonprins namelijk automatisch the Duchy of Cornwall. Daarmee wordt een reeks bezittingen bedoeld: 550 km² land met daarop een paar honderd boerderijen, maar ook kantoren, winkels, bedrijfjes, eigendommen in Londen, plus een aandelenportefeuille. Totale waarde vandaag: meer dan een miljard pond, belastingvrij.
In 2016 leverde dat de prins een inkomen van 20 miljoen pond op, te besteden aan zijn publieke opdrachten, zijn liefdadigheidsinitiatieven en zijn privé-uitgaven (daar horen ook Camilla, en het inkomen van William en Harry bij). Over zijn privé-inkomen betaalt Charles vrijwillig inkomstenbelastingen.
video: We gingen in ons rijke beeldarchief op zoek naar belangrijke momenten in het leven van de prins. U kunt hieronder een overzicht bekijken met archiefmateriaal.
