Stadsbouwmeester Gent geeft advies in essay: “Stad moet gronden zelf houden”

Gent kampt met een wooncrisis. Door de forse bevolkingsgroei is er dringend nood aan duizenden extra woningen. Betaalbare woningen bovendien, want heel wat Gentenaars hebben moeite om een woning te huren of te kopen. De gronden die de stad Gent bezit, kunnen daarbij een hefboom vormen, zegt de Gentse stadsbouwmeester Peter Vanden Abeele in zijn stadsessay dat hij vandaag presenteert. Met andere woorden: steden moeten hun grond veel meer in eigen handen houden, en niet zomaar verkopen.

“Nu verkopen we de grond gewoon”, legt Vanden Abeele uit. “Maar je kunt als overheid ook beslissen om de grond te houden en daar een zakelijk recht op te verlenen voor een bepaalde termijn, bijvoorbeeld 30 of 50 jaar.” In die periode kunnen private ontwikkelaars woningen zetten en verkopen, maar de grond blijft wel eigendom van de overheid. Zo kan een stad ook de woningprijs drukken.

Lees ook

Hoe kan Gent de woonproblemen oplossen?

Betaalbaar

Dat is niet alles. Door de grond in handen te houden, is het voor een stad als Gent veel eenvoudiger om in te spelen op maatschappelijke noden. “Je kunt sturen wat erop terecht komt, door voorwaarden op te leggen aan projectontwikkelaars. Bijvoorbeeld dat er moet ingespeeld worden op de betaalbaarheid van het wonen.”

Dat gebeurt ook al bij bepaalde stadsontwikkelingsprojecten in Gent, waar bedongen wordt dat twintig procent voorzien wordt voor sociale huur en dat twintig procent van de woningen ­budgetkoopwoningen moeten zijn, die onder de marktprijs worden aangeboden aan minder kapitaalkrachtige gezinnen.

Dat sturen kan ook op de lange termijn, om de bestemming van de grond te wijzigen. Op dit moment kan een bepaald stuk grond gebruikt worden om te wonen, maar over 50 jaar kan de lokale situatie helemaal veranderd zijn. “Als je als stad zelf eigenaar bent, kun je nieuw beleid maken met die grond, en bijvoorbeeld zeggen: ‘Nu hebben we nood aan een school’”, zegt Vanden Abeele. Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck treedt Vanden Abeele bij. “Probeer maar eens een warmtenet op te zetten met 200 verschillende bouwheren. Dat gaat niet.”

Zwitserland

Van Broeck wijst erop dat landen als Zwitserland en Duitsland coöperatieve modellen hebben waarbij het niet mogelijk is om grond te verkopen. Dat zorgt ook voor een veel grotere flexibiliteit op de woonmarkt. “Die aandelen geven je woonrecht in woningen van de coöperatieve. Zo kun je beginnen in een starterswoning, verhuizen naar een woning voor een kroostrijk gezin, en daarna naar een andere woning als de kinderen uit huis zijn, zonder telkens te moeten kopen en verkopen.”

Vraag is of dat haalbaar is voor Gent, dat net als de meeste steden met schulden kampt. “Natuurlijk zal dat impact hebben op de stadskas, maar dat zijn keuzes die je moet maken”, meent Vanden Abeele. “Als de woonproblematiek zo groot is, waarom dan hier geen prioriteit van maken?”

Gents schepen van Wonen en Stads­ontwikkeling Sven Taeldeman (sp.a) erkent dat er steeds rekening moet worden gehouden met de financiële mogelijkheden, maar benadrukt dat de grondpositie van de stad alsmaar belangrijker wordt. “We moeten ernaar streven om onze gronden zoveel mogelijk te behouden en waar mogelijk zelfs te versterken.”

Handig: krijg nieuws uit Gent via WhatsApp

1. Voeg De Morgen toe aan uw contacten, met het nummer 0474 74 10 25

2. Open WhatsApp en stuur ons het bericht GENT AAN

3. Klaar! U ontvangt nu het laatste nieuws uit Gent.

Hoe werkt het precies?