Meer nog dan van ticketverkoop, sponsorgeld of tv-inkomsten leven onze topvoetbalclubs van indirecte staatssteun. Het Nieuwsblad berekende dat de eersteklassevoetbalclubs jaarlijks een fiscaal cadeautje van 57 miljoen euro korting op de bedrijfsvoorheffing (te herinvesteren in jeugdwerking) plus 70 miljoen euro korting op de sociale zekerheid (RSZ) krijgen. De clubs die de hoogste lonen betalen, strijken de grootste voordelen op. Anderlecht spant de kroon met bijna 20 miljoen euro korting per jaar.

Toen de voetbalwereld negatief in het nieuws kwam met witwas- en matchfixingschandalen, stelden de ministers Johan Van Overtveldt (N-VA), Kris Peeters (CD&V) en Maggie De Block (Open VLD) de fiscale en sociale voordelen van profvoetballers in vraag.

Minister van Sociale Zaken De Block, verantwoordelijk voor de RSZ, is nu de eerste die een versnelling hoger schakelt.

‘Meteen toen de zaak-Schone Handen naar buiten kwam, heb ik de sector de wacht aangezegd’, zegt De Block. ‘Het voetbal moest orde op zaken stellen, zo niet moet de politiek het RSZ-voordeel in twijfel durven te trekken. Iedereen lijkt overtuigd dat er iets moet gebeuren, maar ik wil ook daden zien. Wat we deze week gezien hebben, stemt me allerminst hoopvol.’

Buis voor voetbalbondDe eersteklassers staken afgelopen maandag de koppen bij elkaar voor een marathonvergadering, maar kwamen niet naar buiten met een overtuigend plan van aanpak. Er zou maar een tweetal maatregelen voor de makelaars uit de bus komen. Dat is ruim onvoldoende voor De Block.

Dat ceo Pierre François, in opspraak gebracht in Football Leaks, tot de werkgroep rond de makelaars blijft behoren, stuit dan weer op onbegrip. Ook bij andere gebeurtenissen de voorbije week scoorden voetbalbond en Pro League geen goede punten. Zo bleek dat de in opspraak gebrachte scheidsrechter Sébastien Delferière weer voor de voetbalbond werkt.

‘Ik vroeg een signaal, maar heb het niet gekregen’, zegt De Block. ‘Wat ik deze week zag, ging eerder in de omgekeerde richting. Omdat concrete resultaten uitblijven, heb ik mijn diensten gevraagd een voorstel uit te werken om het RSZ-voordeel af te schaffen of af te bouwen.’

Anders dan de korting op de bedrijfsvoorheffing is het voordeel op de RSZ niet aan voorwaarden onderworpen. Zoals alle werknemers staan sporters 13,07 procent van hun loon af aan de sociale zekerheid. Alleen wordt de korting berekend op een geplafonneerd bedrag van 2.327 euro. Ook wie (veel) meer verdient, betaalt het maximum van 304,09 euro per maand. Bij andere sporten stelt het probleem zich minder omdat de lonen daar vaak lager liggen. De Block concentreert zich daarom alleen op de voetbalsector.

Economisch kerkhof‘Marc Coucke vreest een economisch kerkhof als de huidige regeling verdwijnt, maar hij riskeert pas een echt economisch kerkhof als ze overeind blijft’, zegt professor Fiscaal Recht Michel Maus (VUB). Hij is er zeker van dat als de Europese Commissie zich ooit bezighoudt met de gunstregimes die de voetbalclubs genieten, dan zal het verdict zeker “staatssteun” zijn. En dat is verboden. ‘Dan zullen de clubs de fiscale achterstanden van tien jaar moeten terugbetalen en kun je een kruis maken over bijna alle clubs.’

De hele zwik op de schop doen, hoeft niet. ‘Ik denk dat je met een hervorming aan de Europese regels veel beter doet. Die eisen dat de financiële voordelen geherinvesteerd worden in jeugdopleiding en infrastructuur. Schaf je het hele systeem af, dan komen de clubs achteraf toch aankloppen voor het onderhoud of de bouw van hun stadions.’