Zo werd Albert Frère schatrijk. De even geniale als eenvoudige formule die beleggers blijft inspireren: “Koop goedkoop, verkoop duur”

Albert Frère was een selfmademan die met zijn financiële holding Groep Brussel Lambert (GBL) actief was in strategische sectoren zoals energie, industrie en financiële diensten. Hij groeide uit tot een van de machtigste ondernemers van België en Frankrijk. In de lijst van rijkste mensen op aarde, van het tijdschrift Forbes, prijkt Fère al jaren als rijkste Belg. Forbes schatte zijn vermogen in 2018 op 5,8 miljard dollar.

Als jonge zakenman leerde hij al snel de kneepjes van het vak. Hij investeerde zijn winsten van de familiezaak, een bloeiende groothandel in ijzerwaren, in de Waalse metaalindustrie. In 1954 kocht hij al zijn eerste staalbedrijf. Voor hij het zelf goed en wel besefte, was hij opgeklommen naar een belangrijke positie binnen de sector.

Begin jaren tachtig controleerde Frère nagenoeg het volledige staalbekken van Charleroi. Op dat moment voelde hij, als een van de weinigen, dat er een crisis in aantocht was in de staalsector. Hij verkocht daarop zijn participaties in de Waalse staalindustrie voor 2 miljard frank (50 miljoen euro) aan de Belgische staat. Het leverde hem het verwijt op dat hij fortuin maakte op kosten van de staat. Een recente biografie van De Tijd-journalist Jean Vanempten nuanceert die stelling fors.

Niettemin zette Frère met het geld uit de verkoop van staalbedrijven zijn loopbaan als financier verder op de rails. Langzaamaan bouwde hij een Europees zakenimperium uit dat investeerde in tal van sectoren, zoals industrie, energie, banken, luxegoederen, media en vastgoed. De basis van Frères rijkdom lag in zijn motto: “goedkoop kopen en duur verkopen”.

Eind jaren tachtig ging hij via de Zwitserse holding Pargesa een alliantie aan met de (in 2013 overleden) Canadees Paul Desmarais. Op die manier staat hij ook sterk in internationale financiële kringen. Het aandeelhouderspact houdt vandaag nog steeds stand en werd in 2012 nog verlengd tot 2029.

De Belgische kernonderneming van Frère is GBL. Met GBL, Electrafina en de Nationale Portefeuillemaatschappij (NPM) weefde hij een ingewikkelde structuur van piramides van ondernemingen, die telkens een deel van elkaar controleren. Zo kon de topholding met een minimum aan aandelen een grote oppervlakte van het bedrijfsleven onder zijn gezag krijgen.

Frère verzekerde zich van zijn kapitaal door werk te maken van grote fusies. Zo had hij een hand in de verkoop van BBL aan ING, van Royale Belge aan Axa, van Electrabel en Tractebel aan Suez en van Petrofina aan Total. Critici verweten hem een uitverkoop te houden van Belgische bedrijven, die steevast in buitenlandse (vooral Franse) handen terecht kwamen. Dat verdient nuance: veel van die bedrijven waren er immers niet meer zo goed aan toe.

Met de GBL - de tweede grootste participatieholding in Europa - bezat Frère belangrijke participaties in grote industriële en dienstverlenende ondernemingen van wereldformaat, zoals in de Franse energiereus GDF Suez, in olie-en aardgasgroep Total, Imérys, Pernod-Ricard en de fusie tussen cementgroepen Lafarge en Holcim. Eerder waren er grote participaties in bijvoorbeeld de Duitse mediagroep Bertelsmann.

Via de NPM, een holding die in 2011 van de beurs werd gehaald, waren er deelnemingen in onder meer Quick en IJsboerke. Eerder bezat hij ook een belangrijk aandeel in onder meer BBL, Petrofina, uitgeverij Dupuis en Paribas.

Frère bezat verder ook kunst en wijngaarden. Hij mocht zich sinds 1994 baron noemen. In 2015 stopte Frère op 89-jarige leeftijd als gedelegeerd bestuurder van GBL.