Uitroeien van maffia is bijna onbegonnen werk: internationale arrestatiegolf brengt weinig op
Tientallen maffialeden werden de afgelopen weken gearresteerd in Italië en daarbuiten. Het lijkt een serieuze aanpak, al staan de opvolgers van de arrestanten al klaar.
De lijst is indrukwekkend. Op 27 november werd Antonio Orlando gearresteerd, een hoge maffiabaas in de Napolitaanse Camorra. Op 30 november volgden dertig maffiosi van de Sacra Corona Unita uit Puglia. Afgelopen dinsdag was het de beurt aan de Cosa Nostra op Sicilië: 46 arrestaties waaronder de vermoedelijke capo dei capi. En gisteren een internationale operatie gericht tegen de Calabrese 'Ndrangheta: 90 arrestaties.
Vier grote slagen tegen de vier belangrijkste maffiagroeperingen in een week tijd - een feit dat doet vermoeden dat de huidige Italiaanse regering een manier heeft gevonden de georganiseerde misdaad aan het wankelen brengt. Toch is dat niet zo, aldus de Italiaanse antimaffia aanklager Federico Cafiero De Raho. “Daarvoor zouden duizenden mensen gearresteerd moeten worden en miljarden euro's in beslag moet worden genomen."
‘De 'Ndrangheta is een organisatie die landen in alle stilte binnendringt en ze vervolgens vervuilt’
Sterker nog: dit soort massa-arrestaties vindt geregeld plaats in Italië, ongeacht de regering die aan het roer staat. Kijk alleen al naar de 'Ndrangheta, de Calabrese organisatie die gisteren werd aangepakt: afgelopen januari werden er, toen de vorige regering-Gentiloni nog in het zadel zat, ook al 169 leden opgepakt. Een paar maanden daarvoor, onder premier Renzi, eindigden 70 leden in de gevangenis, maar ook onder Berlusconi in 2010 werden er 300 leden tegelijkertijd gearresteerd. Soortgelijke cijfers zijn er voor alle grote maffiagroeperingen in Italië, die desondanks allemaal lijken te groeien.
Grootste multinational
Wat de huidige arrestatiegolf dus vooral laat zien, is dat de politiediensten in verschillende landen steeds beter met elkaar kunnen samenwerken en vooral: dat dit broodnodig is. De maffia, en dan vooral de 'Ndrangheta, wordt immers steeds internationaler en daardoor steeds omvangrijker. “De 'Ndrangheta is een organisatie die landen in alle stilte binnendringt en ze vervolgens vervuilt", zei Cafiero De Raho.
Jaren geleden al berekende de toenmalig Italiaanse hoofdaanklager Pier Luigi Vigna dat de maffia in feite de grootste multinational van Italië is - groter dan Fiat, Exor en Enel. In Italië alleen draaien de ongeveer 25.000 medewerkers een geschatte jaaromzet van 100 miljard euro, uiteraard belastingvrij. Dat bedrag is de afgelopen tien jaar tijd naar schatting opgelopen tot ruim 140 miljard euro. Omdat er tevens een grote grijze zone is waarin vele bedrijven meeprofiteren, ligt het Italiaanse bbp volgens een onderzoek van de Bocconi-universiteit zo'n 16 procent lager dan het zou moeten liggen.
Ook op politiek niveau is de invloed van de maffia onveranderd groot. Uit een onderzoek van onderzoeksbureau Avviso Pubblico bleek dat Italiaanse maffiaorganisaties tussen 2013 tot 2015 verantwoordelijk waren voor meer dan duizend gevallen van geweld, brandstichting of ernstige bedreiging jegens lokale politici. Dat betekent dat er vrijwel dagelijks in Italië een burgemeester of wethouder onder serieuze druk wordt gezet door een clanlid om bijvoorbeeld gemeentelijke aanbestedingscontracten aan hem toe te wijzen. Dat heeft vaak succes: tussen 1991 en 2018 werden in totaal 266 Italiaanse gemeenteraden ontbonden vanwege aantoonbare maffia-inmenging.
In Italië wordt er vrijwel dagelijks een burgemeester of wethouder onder serieuze druk gezet door een maffialid
Vanwege die enorme reikwijdte is het voor de Italiaanse justitie bijna ondoenlijk de maffia uit te roeien - hoeveel massa-arrestaties er ook plaatsvinden. Vanwege de vaak gestructureerde organisatievorm staan er na iedere arrestatie immers nieuwe bestuurslagen klaar om het stokje over te nemen. En als ook die laag daaronder wordt opgepakt, zoals de afgelopen jaren in Napels gebeurde, bleek dat eerst de vrouwen het roer overnamen en later zelfs minderjarigen probeerden het gat op de lokale drugsmarkt op te vullen; de zogenoemde babybaasjes.
Te vroeg gekraaid
Overigens weerhoudt dat er de huidige Italiaanse regering niet van toch victorie te kraaien bij iedere arrestatie. Toen een in beslag genomen villa van de criminele Romeinse familie Casamonica moest worden ontmanteld, besloot vicepremier Matteo Salvini hoogstpersoonlijk de bulldozer te besturen en toen hij dinsdag twitterde over de arrestatie van vijftien Nigeriaanse maffiosi, werd hij zelfs op zijn vingers getikt door de openbaar aanklager: nog niet alle vijftien waren gearresteerd.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
