Feesten en alcohol: met deze vuistregels beperkt u de schade

Vergeet detox, zeggen specialisten. Dé detoxfabriek bij uitstek in ons lichaam is nog altijd de lever. Die kan wel iets aan, maar overdrijf niet, en vermijd vooral structurele slechte eet- en drinkgewoontes. Wat specifiek het verhaal van een kater betreft: het is veel beter (en slimmer) om een kater te voorkomen, en dat kan eigenlijk door enkele eenvoudige vuistregels in acht te nemen. 

Wil dat zeggen dat we niks mogen drinken op een avondje uit? Als je met de auto rijdt sowieso niet, maar als je gewoon een kater wil voorkomen, hoeft dat zeker niet te betekenen dat je niks mag drinken. Hieronder lijsten we enkele eenvoudige tips op; in het gelinkte artikel kunt u lezen vanaf wanneer u een fikse kater riskeert en hoe dat proces in ons lichaam precies werkt.  

Een eerste tip is een klassieker, maar toch wordt er vaak tegen gezondigd: eet (iets) voor je begint te drinken. Dat kan al heel wat helpen. Hoe meer je vooraf hebt gegeten, hoe minder snel de alcohol zal toeslaan. En omgekeerd.

"Na een rijke maaltijd vertraagt de absorptie van de alcohol via de maag en de dunne darm", zegt toxicologe Vera Rogiers van de VUB. "Drink dus nooit alcohol op de nuchtere maag", zegt ze. Met andere woorden, het is een slecht idee om niet te ontbijten en zo naar het kerstdiner af te zakken. Sowieso, los van de alcohol, is het altijd beter om een (stevig) ontbijt te nemen. 

Als je toch graag een glaasje meedrinkt, en meer dan een, kan je ervoor zorgen dat je het waterverlies dat ontstaat door het alcoholgebruik, compenseert. 

Dit kan door tussendoor voldoende water te drinken. Je verdunt zo ook de concentratie aan alcohol in het bloed en beperkt de schade door de alcohol te spreiden in de tijd. "Tussendoor eten kan ook, maar liefst geen vette troep, maar veeleer licht en eiwitrijk voedsel", zegt Rogiers.

Een goede vuistregel is om telkens een glas water te drinken na een glas alcohol. Lukt dat niet, doe het dan zeker na twee glazen alcohol, zegt toxicoloog Jan Tytgat. "En wacht dan 1 à 2 uur vooraleer je opnieuw alcohol gaat drinken." 

"Alcohol is immers deshydraterend en stimuleert de urineproductie. Bij watertekort zullen onze hersenen in de war geraken en  komen hoofdpijn, duizeligheid en braakneigingen opzetten," zegt Rogiers.  

Een van de dingen die hoofdpijn veroorzaken bij een kater is het feit dat we gedeshydrateerd (uitgedroogd) raakten, na te veel te hebben gedronken. We zullen dus veel en vaak plassen. Soms wordt de raad gegeven om koffie of thee te drinken, maar die bevatten cafeïne, dat ook sterk vochtafdrijvend werkt. De cafeïne mag dan wel even oppeppen, maar de situatie zal niet verbeteren, integendeel. 

Koffie of thee werken dus vochtverlies verder in de hand. Op zich is afwisselen een goed idee, maar kies dus het best voor water. Dan zal ons lichaam op het einde van de rit minder uitgedroogd zijn, en hebben we minder kans op hoofdpijn.

Kort gezegd: nee. "De tijd zijn werk laten doen, veel water drinken en zo mogelijk een frisse neus halen, werken het best. Wat helpt tegen hoofdpijn, is een tabletje paracetamol", zegt Rogiers. "Wie een koffie wil drinken om zich wat op te peppen kan dat natuurlijk, maar dat werkt ook weer vochtafdrijvend." Wat fruit eten of vers fruitsap drinken, is ook oké voor de aanvoer van wat energie en mineralen die met de urine verloren zijn gegaan." Detox-trucjes allerhande noemt ze larie en apekool en acht ze niet bewezen. 

Jan Tytgat waarschuwt ervoor om zeker niet preventief paracetamol te gaan nemen. "Dat is een zeer slecht idee. Dat is heel slecht voor de lever, en hij kan in een acute crisis raken." De day after gebruik je paracetamol sowieso ook beter met mate, zeker als het lichaam nog aan het ontgiften is. Eigenlijk is het simpel, zegt Tytgat: "Geef je lichaam de tijd om te ontgiften." De gedachte dat een glas water net voor het slapengaan nog de kater zal verdrijven, is niet meer dan een mythe. "Dan is het te laat. Je moet voldoende water consumeren tijdens de avond." 

Lees hier het uitgebreide advies van de Hoge Gezondheidsraad voor het drinken van alcohol. 

Het cliché wil dat de ene al wat beter tegen alcohol kan dan de andere, omdat hij of zij beter "getraind" is (in het drinken). Dat klopt, bevestigt Rogiers. "Bij het drinken van alcohol worden onze enzymesystemen in de lever geactiveerd", zegt Rogiers. "Het lichaam helpt ons van nature om ons te beschermen tegen  lichaamsvreemde en toxische stoffen in het algemeen, en dus ook tegen alcohol." Het systeem wordt "geïnduceerd", zoals dat in het jargon wordt gezegd, en het lichaam zal er beter tegen kunnen omdat het getraind raakt: "Het is hetzelfde principe bij alcoholisten: hoe meer ze drinken, hoe meer ze moeten drinken om dronken te raken." 

Een ander cliché is ook helemaal waar: wie groter en zwaarder is, kan er al wat beter tegen. "Een vrouw zal over het algemeen sneller dronken zijn, omdat dit afhangt van het bloedvolume, van grootte en gewicht", zegt Rogiers, en mannen zijn nu eenmaal vaak groter en zwaarder.