Gestolen autopsieverslagen van terreurdoden 22/3: “Deur van wetsdokter was niet op slot dus kon Syriëstrijder gewoon binnenwandelen”

De diefstal vond vorige week donderdag plaats in het Portalisgebouw. Een persoon drong daar het bureau van een wetsarts binnen. 

De dief ging er vandoor met een aantal spullen, waaronder een harde schijf waarop verslagen van medische onderzoeken en autopsierapporten stonden met betrekking tot verschillende lopende gerechtelijke onderzoeken. Het ging onder meer om de autopsierapporten van de slachtoffers van de aanslagen van 22 maart 2016. Op de harde schijf stond een volledige back-up van de computer van de wetsarts.

“Of de dief toegang heeft kunnen hebben tot die documenten of dat ze op één of andere manier beveiligd waren, is niet duidelijk”, zegt parketwoordvoerster Ine Van Wymersch. 

Het parket opende meteen een gerechtelijk onderzoek en intussen kon al een verdachte opgepakt worden, de 27-jarige Iliass Khayari. Een teruggekeerde Syriëstrijder die in 2016 nog veroordeeld werd tot 5 jaar cel, waarvan de helft met uitstel. De man beweerde dat hij in Syrië ook een man had onthoofd, maar werd daarvoor niet vervolgd. Het onderzoek naar die feiten loopt nog.

Khayari was op de dag van de diefstal in het Portalisgebouw omdat hij voor de probatiecommissie moest verschijnen. Hij kwam de opvolging van zijn voorwaarden na zijn veroordeling voor lidmaatschap aan een terreurgroep bespreken.

Het gelijkvloers van het gerechtsgebouw, waar het kantoor van de wetsarts gelegen is, is toegankelijk voor het publiek. De wetsdokter in kwestie had de deur van zijn kantoor niet op slot gedaan. “De deur was los”, klinkt het bij gerechtelijke bronnen. “Daardoor kon Khayari simpelweg binnenwandelen.” 

De man ontkent elke betrokkenheid bij de diefstal maar werd door de onderzoeksrechter onder aanhoudingsbevel geplaatst. De Brusselse raadkamer heeft inmiddels beslist dat hij in de cel blijft. Volgens politionele bronnen zou Khayari opgespoord zijn op basis van het signaal van een gsm die eveneens gestolen was. Dat kan het parket niet bevestigen. Zijn advocaten wensten vandaag ook geen verklaringen af te leggen.

“Het onderzoek naar de juiste omstandigheden van de diefstal en het motief van de dader loopt nog”, aldus de parketwoordvoerster, die wederom benadrukt dat het “voorbarig is om te stellen dat dit een gerichte diefstal was”.

Gerechtelijke bronnen betwijfelden dat gisteren al, omdat er naast de harde schijf nog andere spullen gestolen waren, zoals onder meer een dictafoon, en omdat de verdachte geen enkele link had met de aanslagen van 22 maart of de slachtoffers. 

Het Brusselse parket zit hoe dan ook zeer verveeld met de zaak. “Het is een understatement dat we hier niet blij mee zijn”, zegt Wymersch. “Dit heeft een enorme impact op de slachtoffers en hun familie.”

“Aangezien de originele documenten zich in het dossier bevinden, heeft de diefstal geen impact op de lopende procedures”, klinkt het nog. “Maar we hadden dit natuurlijk liever willen vermijden. Wij werden gisterennamiddag in kennis gesteld dat VTM deze feiten zou uitbrengen en hebben hen gevraagd te wachten totdat een maximaal aantal slachtoffers van deze diefstal kon worden verwittigd. We betreuren ten zeerste dat op deze vraag niet werd ingegaan.”

Van een schending van een embargo is volgens de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) geen sprake, want “een embargo veronderstelt een afspraak, en dus ook de instemming van de redactie”. In een reactie verdedigt ook VTM Nieuws de beslissing om het nieuws naar buiten te brengen. Daarin wordt uitgelegd dat de zender inderdaad de vraag heeft gekregen om een dag te wachten met het verspreiden van de informatie.

“We hebben dat overwogen, want wij hebben natuurlijk alle begrip voor het leed van de slachtoffers en hun nabestaanden. Maar we stellen ook vast dat de diefstal al dateert van donderdag 3 januari. Met andere woorden: het parket was op vrijdag 4 januari al op de hoogte maar intussen was nog geen enkele familie op de hoogte gebracht. Het leek ons dus ook niet realistisch dat het parket dat in het tijdsbestek dat ze ons voorstelden alsnog zou doen”, zo vermeldt de reactie. “We hebben het nieuws dus wel degelijk op een weloverwogen manier en een volgens ons bewuste, redelijke timing gebracht.” 

Nu blijkt dat de man weliswaar niet meteen in verband kan gebracht worden met de aanslagen maar dus wel een teruggekeerde Syriëstrijder is. 

Khayari zat van december 2012 tot juni 2013 aan het Syrische front, als rekruut van de beruchte ronselaars Jean-Louis Denis en Khalid Zerkani. In 2013 keerde hij naar België terug, nadat een vijandige kogel hem een klaplong en een gebroken bovenarm had bezorgd. In een telefoongesprek op 3 mei 2013 dat door de politie afgetapt werd, bekende hij grif dat hij daar een onthoofding had uitgevoerd. “Het was een ongelovige, een vijand van Allah”, bezwoer hij een vriend die vroeg wat het slachtoffer dan wel had misdaan. 

Toch verscheen de Syriëstrijder als een vrij man op zijn proces. Hij kreeg daar vijf jaar cel als lid van een terreurgroep. In haar vonnis onderstreepte de rechtbank hoe “extreem ernstig” de feiten wel zijn en hoe betreurenswaardig het is dat Khayari niet het minste schuldbesef toont. Maar op de uitdrukkelijke vraag van het Openbaar Ministerie om hem direct naar de gevangenis te sturen, ging het hof toen niet in. Daardoor mag hij in vrijheid afwachten of hij ook in beroep wordt veroordeeld, net als tal van medebeklaagden.