Oplossing voor 49 migranten die vastzitten op schepen in Maltese wateren: acht Europese landen bereid om onderdak te bieden

De 49 migranten zaten al bijna drie weken vast op de Sea-Watch 3, een schip van de gelijknamige Duitse ngo, en de Albrecht Penck, een schip van de ngo Sea-Eye. Omdat geen enkel Europees land hen aan land wilde laten komen maar de schepen wel in een storm terecht dreigden te komen, mochten de migranten beschutting zoeken in Maltese wateren. “Ook al bevond de meest nabijgelegen veilige haven voor de migranten zich niet op Maltees grondgebied”, zei Muscat daar vandaag over.

Na lang diplomatiek getouwtrek tonen acht EU-lidstaten zich nu toch bereid de migranten op te nemen. Het gaat om Duitsland, Frankrijk, Portugal, Ierland, Roemenië, Luxemburg, Nederland en Italië. Gisteren al besliste de regering-Michel dat België geen van de gestrande migranten zou opvangen.

Het akkoord had heel wat voeten in de aarde omdat Malta, met zo’n 460.000 inwoners de kleinste lidstaat van de Europese Unie, op een oplossing aandrong die ook rekening hield met 249 andere migranten die vorige week gered werden en die zich wel al op Maltees grondgebied bevonden. Uiteindelijk is overeengekomen dat bovenop de 49 mensen aan boord van de Sea-Watch 3 en de Albrecht Penck 131 andere migranten vanuit Malta naar de andere EU-landen ‘herplaatst’ zullen worden.

De Europese Commissie, die bemiddelde in het dossier, zal tevens experten naar Malta sturen om 44 Bengalese migranten die deel uitmaken van de groep van 249, en die hoogstwaarschijnlijk geen recht op asiel hebben, zo snel mogelijk terug naar Bangladesh te kunnen sturen.

“Zo’n 220 mensen zullen dus naar andere landen worden overgebracht of naar hun land van herkomst worden teruggebracht”, vatte Joseph Muscat het samen. Malta blijft dus de opvang verzorgen van meer dan zeventig migranten. Het levert zo zelf ook een bijdrage aan de oplossing die werd uitgewerkt en kreeg daarvoor meteen lof van Europees commissaris voor Asiel en Migratie Dimitris Avramopoulos. “Malta legt de meeste solidariteit aan de dag. Ik besef maar al te goed hoe moeilijk het voor zo’n klein land is om zo’n uitdaging het hoofd te bieden”, zei hij in Brussel.

De Griekse eurocommissaris prees ook de acht andere lidstaten die hun nek uitstaken en riep de hele EU op om de hervorming van het Europese asielsysteem eindelijk af te ronden. “De EU kan niet voortbouwen op ad-hocoplossingen”, zei hij. “De voorbije weken waren niet Europa’s ‘finest hour’.”

Amnesty International formuleert het fors scherper. “Na bijna drie weken van ronddobberen op een woelige zee zijn deze mensen veilig aan land. Maar dat het zo lang duurde, is beschamend”, zegt Elisa De Pieri, researcher bij de mensenrechtenorganisatie, in een mededeling. “Het gevaarlijke, onbetamelijke spektakel van politici die kibbelen terwijl vrouwen, mannen en kinderen wegzinken in een zee van wrede onverschilligheid, is niet voor herhaling vatbaar”, voegt ze eraan toe.

“Europese lidstaten kunnen mensen die geblokkeerd zijn op zee, niet langer de rug toekeren en moeten het dringend eens worden over een beleid van snelle en voorspelbare ontscheping overeenkomstig de internationale wetgeving”, zo klinkt het nog in de mededeling. Amnesty meent ook dat de EU “snel een billijk systeem moet overeenkomen om asielzoekers over de EU-landen te spreiden”. 

Maar het akkoord zorgt ook voor deiningen in de Italiaanse regering, zo werd later op de dag bekend. Minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini wil niet dat zijn land vijftien migranten overneemt van Malta, waarmee premier Giuseppe Conte nochtans heeft ingestemd. “Ik ben niet geraadpleegd”, zegt Salvini.

“Ik ben en blijf helemaal tegen nieuwe aankomsten (van migranten) in Italië”, schreef hij op Twitter. “Toegeven aan de druk en bedreigingen van Europa en ngo’s is een teken van zwakte dat de Italianen niet verdienen.”

Salvini gaat daarmee lijnrecht in tegen premier Giuseppe Conte, volgens wie de komst van vijftien migranten niets verandert aan de harde opstelling van zijn regering tegenover migranten die via ngo-schepen Europa bereiken.

Op de openbare omroep RAI zei Conte dat als Salvini de migranten niet wil laten ontschepen, “ik hen met het vliegtuig zal ophalen”. “Mensen in zulke omstandigheden op zee houden, houdt echt geen steek meer”, aldus Conte, die een coalitie van Salvini’s Lega en de populistische Vijfsterrenbeweging op de been tracht te houden.