VDAB zoekt informatici in Marokko. Is dat wel een goed idee?

Dat ICT-profielen gegeerd zijn, is een open deur intrappen. Vorig jaar alleen al waren er 4.000 vacatures voor ‘analist-ontwikkelaars’. Nog geen 1.000 werkzoekenden hadden de juiste competenties. “Het tekort aan dergelijke mensen belemmert de groei van onze bedrijven”, zegt Jeroen Franssen van technologiefederatie Agoria. “Het is tijd om out of the box te denken.” En dus zette Agoria, samen met VOKA, een samenwerkingsproject op het getouw met de VDAB. Samen willen ze Marokkaanse informatici naar Vlaanderen halen.

“We hebben er al een actieve samenwerking met Anapec, de plaatselijke VDAB, zeg maar”, legt Shaireen Aftab van de VDAB uit. Jeroen Franssen zegt dat Marokko niet lukraak is gekozen. “Een tiental jaar geleden keken we al voor vacatures binnen Europa, maar de personeelstekorten zijn inmiddels over heel het continent verspreid. Ook India stond op onze radar. Maar inmiddels is de ontwikkeling er dusdanig verbeterd dat het voor die mensen veel minder interessant is om naar Europa te komen. Nu richten we ons dus op de Maghreblanden. De academische ontwikkeling is er goed, maar de economische ontwikkeling loopt nog achter.”

Het is een project op Europees niveau, waarbij Europa 1,2 miljoen euro ophoest. “Er gaan dus geen eigen middelen naar dit project”, zegt de VDAB. “Het is uniek, in andere landen zijn er nog geen gelijkaardige projecten.”

De vraag of dit tot de kerntaken van de VDAB behoort, doet Shaireen Aftab steigeren. “Iedereen die begaan is met onze arbeidsmarkt moet hier zijn verantwoordelijkheid nemen. En ja, het is onze taak, de B van VDAB staat voor beroepsopleiding. Dit staat ook niet op zichzelf, het is een van de vele taken die we op ons nemen om onze doelen te halen.”

Het is net dat wat Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige bij Randstad, wil aankaarten. “Ik denk dat het tijd is voor een kerntakendebat over de VDAB. Het is een belangrijke instelling, net daarom is het noodzakelijk dat een dergelijk en degelijk debat gevoerd wordt over de rol van de VDAB. Ik denk dat de arbeidsbemiddelingsdienst andere prioriteiten heeft dan in Marokko op zoek te gaan naar informatici. Dat werkgevers oplossingen zoeken voor hun schaarste, dat begrijp ik. Maar is de VDAB daarvoor het juiste instrument? Ze hebben andere zaken te realiseren, denk maar aan de inschakeling van SWT’ers, of de activering van langdurige werklozen.”

Thomas Pollet, woordvoerder van voogdijminister Philippe Muyters (N-VA) is het daar niet mee eens. “Dit past perfect in de rol van de VDAB. Is het een kerntaak? Neen, maar het is een van de diverse taken. Het staat de private sector overigens vrij om op die kar te springen.”

‘Ethisch vraagstuk’

Jeroen Franssen neemt de handschoen op: “Het is inderdaad ook de verantwoordelijkheid van de werkgevers zelf om hun mensen om te scholen en op te leiden. De tijd van wachten op de ideale kandidaat is voorbij, je moet die kandidaat zelf maken. Maar de krapte is dusdanig en is acuut, dat ze de groei in de weg staat. We riskeren dat ondernemingen wegtrekken als ze de mensen niet langer vinden. Dan ben je nog verder weg van huis.”

Stijn Baert, professor arbeidseconomie (UGent) heeft een wat ambigu gevoel. “Economische migratie is op zich een goede betrachting. Maar we moeten het volgens mij dan wel breder bekijken dan enkel Marokko. Ook heb ik vragen rond de randvoorwaarden. Wat zijn de langetermijnperspectieven? En hoe zien we de vervolgmigratie die daarbij om de hoek komt loeren? We weten dat ons land op vlak van gezinshereniging niet zo’n al te goede beurt maakt.”

Toch ziet Baert hier wel degelijk een rol weggelegd voor de VDAB. “Arbeidsmigratie is tegelijk een ethisch vraagstuk, en dan lijkt het me net een taak van de overheid om daarmee om te gaan. De VDAB is in dat opzicht een verlengstuk van die overheid. Via flankerende maatregelen kan ze mee inzetten op de noodzakelijke integratie.”