Na langste regeringsvorming ooit in Zweden krijgt het land opnieuw centrumlinkse regering
Meer dan vier maanden na de verkiezingen heeft Zweden opnieuw een regering. De sociaaldemocraat Stefan Löfven blijft premier en vormt een minderheidskabinet met de groenen. De regering krijgt ook gedoogsteun van twee centrumrechtse partijen.
Het was de langste regeringsformatie ooit in Zweden. En dat heeft alles te maken met de "politieke blokken". Want hoewel er acht verschillende partijen zijn, kent het land eigenlijk een soort van tweepartijenstelsel. De vier centrumrechtse partijen vormen samen een alliantie en ook de drie centrumlinkse partijen werken bijna altijd samen. Dat systeem botst nu dus op een nieuwe politieke realiteit.
Cordon sanitaire
Even terug naar september vorig jaar. Na de verkiezingen is het Zweedse politieke landschap verdeelder dan ooit. Geen enkel politiek blok haalt nog een meerderheid in het parlement, een gevolg van de sterke score van de Zweden Democraten. Op papier was een rechtse regering dus mogelijk, maar in de praktijk wou een aantal partijen het cordon sanitaire rond de rechts-populistische partij niet doorbreken.
De oplossing die nu uit de bus komt, is een centrumlinkse minderheidsregering met sociaaldemocraten en groenen. De regering krijgt wel gedoogsteun van de centrumpartij en liberalen, twee partijen uit het centrumrechtse blok. In het akkoord tussen de vier partijen wordt benadrukt dat er "verschillende ideologische standpunten zijn", maar dat de partijen "verenigd zijn in het verdedigen van de democratie".
Aandacht voor rechtse kiezers
In het regeerakkoord spreken de partijen over "grote uitdagingen voor Zweden", vaak thema's die vooral leven bij de kiezers van Zweden Democraten. Het gaat over integratieproblemen, criminaliteit en globalisering. De regering heeft ook aandacht voor de klimaatverandering en de stijgende polarisatie in de samenleving.
(Lees voort onder de video.)
Bekijk hier de reportage die 'Terzake' maakte in aanloop naar de verkiezingen over migratie en onveiligheid in Zweden:
De centrumlinkse regering wil een groene taxshift doorvoeren door de belastingen op arbeid te verlagen en tegelijk verschillende milieubelastingen te verhogen. Voor migranten komt er een verplicht taalexamen, de tijdelijke beperking van de gezinshereniging wordt met twee jaar verlengd. Om nieuwkomers en langdurig werklozen sneller aan een baan te helpen, komen er instapjobs met lagere lonen.
Om het veiligheidsgevoel te verhogen, moeten er de komende jaren 10.000 extra politieagenten worden aangeworven. De regering wil ook extra investeren in dunbevolkte gebieden, waar mensen zich vaak vergeten voelen. Eén van de ideeën is de uitbouw van een netwerk van hogesnelheidstreinen die verschillende steden en regio's met elkaar moeten verbinden.
Instabiele regering?
Veel ambitieuze plannen dus, maar de vraag is of de regering die plannen ook effectief zal kunnen uitvoeren. De centrumlinkse regering heeft geen meerderheid in het parlement en overleefde de stemming vanmorgen enkel en alleen omdat in Zweden het principe van "negatief parlementarisme" geldt. In tegenstelling tot in ons land moet een nieuwe regering geen meerderheid halen, maar er wel voor zorgen dat er geen meerderheid tegen de regering stemt.
Maar als de regering een wet of begroting door het parlement wil laten goedkeuren, is er wel een meerderheid nodig. Die meerderheid kan er enkel komen als de twee centrumrechtse gedoogpartners en de radicaal-linkse partij de regering steunen of als er steun wordt gezocht bij een andere oppositiepartij. Een regeringscrisis loert dus altijd om de hoek.
Bekijk hieronder beelden uit "Het Journaal":
