Wat kunnen jongeren doen voor het klimaat? "Heel wat, maar zij zijn niet de groep die het grootste verschil kan maken" 

Critici laten zelden na om de jongeren te wijzen op de achtergelaten tentjes op het einde van de zomerfestivals, hun smartphonegebruik, en het feit dat ze zich massaal met de auto naar school laten brengen. “Dat ze eerst maar zélf iets doen voor het klimaat", klinkt het.

Het klopt dat jongeren – net als de overige menssoorten – iets kunnen doen voor het klimaat. Volgens klimaathistoricus en -docent Pieter Boussemaere kan ieder individu zelfs 30 tot 70 procent van zijn persoonlijke CO2-uitstoot vermijden. En daar hoeven we amper iets aan luxe of comfort voor in te boeten.

Maar de "jeugd" is nu niet meteen de groep die het grootste verschil kan maken. Zij stoten vanzelf al veel minder broeikasgassen uit dan de gemiddelde volwassene. Hun persoonlijke klimaatafdruk, de som van alles wat een individu door zijn levenswijze aan broeikasgassen uitstoot, of laat uitstoten, is kleiner.

Het grootste deel van wat een jongere uitstoot, deelt hij met anderen. Hij of zij zit nooit alleen in de auto, want hij of zij mag nog niet rijden. Bovendien laat ongeveer 30 procent van de Vlaamse jongeren zich naar school rijden. De meesten gebruiken zo goed als altijd hun benen of hun fiets om zich te verplaatsen. Dat kan je van volwassenen niet zeggen.

Een jongere woont zelden alleen. Alle fossiele brandstoffen die worden verbruikt om het huis te verwarmen, te koken, om elektriciteit op te wekken, deelt de jongere met zijn of haar gezin.

Over de aankoop van de meeste goederen en diensten van het gezin hebben jongeren weinig zeggenschap, net zomin als over wat de pot schaft. Dat alles maakt dat jongeren een kleinere klimaatafdruk hebben dan hun ouders, en dus minder het verschil kunnen maken.

Maar ze kunnen wel degelijk íéts doen. "Het grootste verschil maak je door het gebruik van fossiele brandstoffen – dé schuldige van de klimaatopwarming - zoveel mogelijk te beperken", zegt Pieter Boussemaere. Zo kunnen jongeren op hun zestiende kiezen voor een elektrische brommer in plaats van voor een brommer op benzine. Wie zich naar school laat rijden, kan beter de fiets nemen. Onze verplaatsingen maken ongeveer 20 procent van onze klimaatafdruk uit.

Het grootste verschil op dat vlak maak je door vliegreizen te beperken. “Eén heen-en-terugvlucht naar New York heeft hetzelfde klimaateffect als een jaar met de auto rijden”, aldus Boussemaere.

Door te “consuminderen” (minder consumeren) boek je veel minder resultaat. “De smartphone buitengooien en alleen nog tweedehandskledij dragen is nobel, maar het effect op het klimaat is verwaarloosbaar”, zegt Boussemaere. Kledij maakt maar 2 tot 4 procent van onze koolstofvoetafdruk uit.

Meer effect bereik je door minder vlees te eten. Vooral vlees van herkauwers is schadelijk voor het klimaat: runderen, schapen en geiten. Herkauwers zijn mini-broeikasgas­fabriekjes. Word je daarbovenop ook nog veganist, dan verminder je je klimaatafdruk met bijna 10 procent.

“Maar waar de jongeren het allergrootste verschil kunnen maken, is door klimaatambassadeurs te zijn in hun eigen familie”, zegt Boussemaere. “Overtuig je ouders om te kiezen voor echt groene stroom, om zonnepanelen te plaatsen, om te kiezen voor een elektrische wagen, om te isoleren,…" Volgens Pieter Boussemaere heeft betogen voor een beter klimaatbeleid ook een positief effect.

Wat doen jullie voor het klimaat? We laten enkele jongeren aan het woord:

In de podcast hieronder zocht Els Aeyels uit wat er de komende decennia zal veranderen op het vlak van klimaat en wat wij daar concreet van zullen merken, hier bij ons en verder weg. Hoe bereiden we ons voor? En kunnen we het tij nog keren?