Direct naar artikelinhoud
Verkiezingen

De Backer zadelt Open Vld met nieuw probleem op

Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten en Philippe De Backer kondigen op een emotionele persconferentie aan dat De Backer de politiek verlaat.Beeld Wouter Maeckelberghe

Philippe De Backer (Open Vld) stapt uit de politiek. Dat maakte hij op een emotionele persconferentie bekend. Volgens partijgenoten is De Backer het slachtoffer van de liberale ambitie om meer vrouwelijke lijsttrekkers te hebben. Bovendien moet de partij nu alweer op zoek naar een Antwerps speerpunt.

“Normaal gezien is de voorstelling van de lijsttrekkers een feestje, nu is het toch een beetje een domper door het afscheid van Philippe.” Hoewel het respect voor De Backers beslissing binnen de partij erg groot is, knarsetanden verschillende liberalen toch over de timing. “Het is jammer voor die andere lijsttrekkers, want dat nieuws raakt nu toch ondergesneeuwd.”

Het was de bedoeling dat partijvoorzitter Gwendolyn Rutten donderdagvoormiddag alle lijsttrekkers voor de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen van mei zou bekendmaken. Maar daar stak De Backer een stokje voor. Hij kondigde aan dat hij de politiek verlaat. Hij blijft minister in de federale regering zolang die in lopende zaken is, stapt uit de Antwerpse gemeenteraad en neemt in mei niet deel aan de verkiezingen. De Backer keert terug naar zijn eerste liefde, de wetenschap en het ondernemerschap. Concrete aanbiedingen heeft hij nog niet op zak.

‘Als voorzitter kan je eens flink slikken en vloeken, maar politiek is een zware stiel, en als je dat niet aan 200 procent kan doen, dan doe je het beter niet’
Gwendolyn Rutten, voorzitter Open Vld

’s Ochtends vroeg, rond 6 uur, belde hij Rutten op. Die was in eerste instantie niet verwonderd. De twee zijn al jaren close, en horen elkaar zowat dagelijks om de politieke agenda en strategie door te praten.

Maar dit telefoontje is anders, merkt Rutten snel. “Philippe zei: ‘Zet je neer, ik moet je iets heel moeilijks vertellen’.” Toen wist ik ook meteen dat het geen zin had om hem te proberen overtuigen. Dan kan je als voorzitter eens flink slikken en vloeken, maar politiek is een zware stiel, en als je dat niet aan 200 procent kan doen, dan doe je het beter niet. Mijn respect voor Philippe is zeer groot. Onze relatie is intact.”

Woensdagmiddag had Rutten De Backer gebeld met de vraag om de Antwerpse Kamerlijst te trekken. ’s Avonds bekrachtigde de partijtop, de zogenoemde G7, alle lijsttrekkers. Inclusief De Backer.

Vrouwen

De voorbije weken zag het er nochtans niet naar uit dat De Backer die koppositie zou krijgen. Rutten stelde zich immers als doel om op de helft van de lijsten een vrouwelijke lijsttrekker te hebben. Dat Mechels burgemeester en Vlaams fractieleider Bart Somers een zekerheid was als lijsttrekker, was al enige tijd duidelijk, waardoor de voorzitter voor de Kamerlijst naar een vrouwelijk wit konijn op zoek ging. Dat liep echter niet van een leien dakje, en minstens één vrouw bedankte recentelijk nog voor de eer.

Omdat de regionale afdelingen begonnen te morren dat ze eindelijk aan de rest van de lijstvorming wilden beginnen, kwam Rutten alsnog bij De Backer uit. Maar die besliste dus uiteindelijk om niet op het aanbod in te gaan. Donderdagmorgen lichtte hij zijn beslissing met betraande ogen toe op een emotioneel partijbureau, waar velen het niet droog hielden.

‘Ik heb in de spiegel gekeken, en ben eerlijk geweest met mezelf’
Philippe De Backer

Het feit dat hij niet de eerste keuze was, speelde volgens verschillende partijgenoten mee in zijn beslissing om er de brui aan te geven. “Iedereen begrijpt dat we voldoende vrouwen aan de kop van die lijsten moeten hebben. Maar het mag ook geen dogma zijn. Er moeten geen sterke mannen sneuvelen omdat de lijst per se door een vrouw getrokken moet worden”, klinkt het. 

Verschillende bronnen geven aan dat er binnen de partij al serieus gevloekt is op Ruttens doelstelling. Zo moet ook Vlaams minister Sven Gatz genoegen nemen met de lijstduwersplaats in Brussel, ten voordele van Els Ampe, die de lijst voor het Vlaams Parlement trekt.

De Backer spreekt echter tegen dat de speculaties van de voorbije weken iets met zijn beslissing te maken hebben. “Of ik nu de eerste, de tweede, de derde of de lijstduwersplaats had gekregen, dat had geen verschil gemaakt.”

Hij benadrukt dat dit een persoonlijke keuze is, het resultaat van een lang proces. “Dit gaat al een paar weken door mijn hoofd, en dat cumuleert dan als je gevraagd wordt om lijsttrekker te worden. Ik heb in de spiegel gekeken, en ben eerlijk geweest met mezelf.”

Antwerpen

De Backer is de immense druk moe die bij toppolitiek komt kijken. Zeker in de Antwerpse afdeling, die al jaren op apegapen ligt. Annemie Turtelboom kreeg de partij in Antwerpen niet van de grond, De Backer in oktober evenmin. “Om dan in mei opnieuw voor de leeuwen gegooid te worden, is echt geen cadeau. Mensen onderschatten wat dat vergt”, begrijpen partijgenoten de beslissing.

‘Er moeten geen sterke mannen sneuvelen omdat de lijst per se door een vrouw getrokken moet worden’
Een liberaal

Dat betekent wel dat Rutten nu opnieuw op zoek moet naar een nieuwe Antwerpse kopman of –vrouw. Geen eenvoudige opdracht, wetende dat die lijsttrekker het in mei tegen doorgewinterde politici als Jan Jambon (N-VA) en Meyrem Almaci (Groen) moet opnemen.