Klimaatalternatieven op school moeten leerlingen in de klassen houden

Een nieuwe donderdag, een nieuwe klimaatmars. Al valt die gedachte steeds moeilijker bij de directies van Vlaamse scholen. Steeds meer scholen proberen hun leerlingen op donderdag in de les te krijgen, zij het nu door spijbelen te verbieden of door bewuster rond klimaat te werken in de lessen. Vooral bij het Provinciaal onderwijs is spijbelen nu resoluut verboden. Een eerste keer werd vaak door de vingers gezien. 

Het Katholiek onderwijs probeert zijn leerlingen zo veel mogelijk op de schoolbanken te houden. Leerlingen mogen uitzonderlijk –al is dat niet bij elke school het geval– deelnemen aan de klimaatmars, al hebben ze daar goede motieven voor nodig. “Scholen kunnen spijbelen nooit toestaan", zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, “en dat is ook niet nodig. Als leerlingen burgerlijk ongehoorzaam willen zijn, moet er iemand op de gehoorzaamheid gaan staan.”

Toch ziet Boeve dat scholieren spijbelen voor het maatschappelijk belang. “Heel wat scholen hebben appreciatie voor het engagement dat jongeren willen opnemen en willen daar ook op inspelen. Het is productiever om creatief met sancties om te gaan, of door zelf initiatief te nemen op school of in de gemeente waar de school is gevestigd.”  

Bij het Gemeenschapsonderwijs (GO) is het duidelijk dat iedere school zelf beslist hoe ze met de klimaatmars omgaan. Er zijn scholen die het spijbelen resoluut verbieden en hun leerlingen sanctioneren met strafstudie en onvoldoendes op de gemiste testen. Toch zijn er leerlingen die dat ervoor over hebben. "Ik heb twee uur moeten nablijven en een aantal testen gemist", zegt Zoé Groven, leerlinge in het 5e jaar Humane Wetenschappen. "Maar dat was het volledig waard. Er moet een beter klimaatbeleid komen, en daar ga ik graag voor betogen."

Andere scholen geven de jonge betogers toestemming, indien ze een bewijs van aanwezigheid of toestemming van de ouders hebben. Maar spijbelen blijft spijbelen. De scholen proberen telkens alternatieven te voorzien, om de leerlingen aan te moedigen om bewust bezig te zijn met de klimaatkwestie, zonder daarvoor lesuren te moeten missen.

“We vragen aan de verschillende scholengroepen om hun beleid rond het spijbelen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, zodat de ene leerling niet benadeeld wordt ten opzichte van de andere”, zegt Nathalie Jennes van het GO. “We zien dat er nu nog veel verschillen zijn, maar de eindbeslissing omtrent de aanpak blijft de verantwoordelijkheid van de school.”

Sommige scholen staan het spijbelen nog wel toe. Volgens de Onderwijskoepel voor Steden en Gemeenten (OVSG) ziet een groot deel van de scholen er geen probleem in dat de leerlingen gaan betogen in Brussel. Er moet wel steeds voor een bewijs van aanwezigheid of toestemming van de ouders worden gezorgd. Zo niet, dan worden de leerlingen als onwettig afwezig gezien. Er zijn nog een tal van scholen die het spijbelen resoluut verbieden. Verder valt het op dat een aantal scholen leerlingen verbieden om te gaan spijbelen, maar het uiteindelijk niet meer opvolgen. 

Bij het Provinciaal onderwijs Vlaanderen ligt dat net wat anders. Daar is spijbelen algemeen verboden, ook voor het klimaat. In Vlaams-Brabant werd het een eerste keer toegestaan, maar vanaf de tweede mars was spijbelen verboden. Ook in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg was spijbelen voor het klimaat vanaf het begin al verboden. "De leerlingen die toch naar Brussel gaan, doen dat meestal met een ziektebriefje uit hun agenda", zegt Helen Van De Wiele van Provinciaal Onderwijs Vlaanderen.