"Verzoening en vastberadenheid in de State of the Union, maar ook opvallend wat er niet in stond"

In zijn State of the Union-toespraak voor het Amerikaanse Congres heeft president Donald Trump opgeroepen tot eenheid. Hij wil dat Democraten en Republikeinen samenwerken en niet meer regeren als twee partijen, maar als één natie. "Zeker in het begin en het einde reikte Trump de hand", zegt Amerikacorrespondent Björn Soenens. "'We moeten stoppen met vergelding, we moeten stoppen met wraakacties', zei hij."

De afgelopen maanden gingen Democraten en Republikeinen in het Congres geregeld met elkaar in de clinch. Sinds begin dit jaar hebben de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en is de toon nog verhard. Trump wil beide partijen dan wel dichter bij elkaar brengen, de thema's die verdeeldheid zaaien, blijven wel prominent op de voorgrond. Ook in Trumps toespraak.

"De bouw van de muur op de grens met Mexico was een belangrijk deel van Trumps speech. Het Congres heeft nog 10 dagen de tijd om een akkoord te vinden, luidde het. Met de bekende argumenten: de muur is noodzakelijk, het is onze morele plicht om de grens beter te beschermen. Het is zelfs een plicht voor alle werkende Amerikanen, zegt Trump. Door illegale immigratie gaan onze lonen naar beneden, door criminele immigratie worden in de VS massaal veel misdaden gepleegd. Je zag Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, de wenkbrauwen fronsen", aldus Soenens.

"Mij viel vooral op wat niet ter sprake gekomen is", zegt Soenens. "Er was geen woord bijvoorbeeld over het klimaat. Trump zei ook niets over initiatieven om wapenwetten te verstrengen, na de verschillende incidenten die er het afgelopen jaar geweest zijn. Ook de shutdown (het uitblijven van een akkoord over de begroting, waardoor de federale overheidsdiensten bijna vier weken lang stil lagen, nvr) kreeg geen vermelding."

De State of the Union is doorgaans de gelegenheid waarbij de president heel wat binnenlandse initiatieven aankondigt. "Maar de binnenlandse agenda bleef vrij beperkt. Drie zinnetjes: we moeten meer investeren in infrastructuur, er gaat meer geld naar de bestrijding van kanker bij kinderen, en we hopen dat de aids-epidemie in de VS tegen 2030 uitgeroeid is."

De eerste reacties in de VS? "Het is mooi dat president Trump de hand reikt, maar tegelijk stellen waarnemers de vraag hoe geloofwaardig het is, en of hij het bijvoorbeeld met een nieuwe tweet in de loop van de dag al niet onderuit zal halen", merkt Soenens op.

"Hoe dan ook zijn de meesten het erover eens: als het maar blijft gaan over de muur op de grens met Mexico, dan is elk ander initiatief gedoemd om te mislukken."