Architect geeft renovatie altijd een kans: "Van een nietszeggende ruimte kan je perfect een interessante plek maken”

Een bestaand gebouw moet altijd een kans krijgen, maar onderzoek waarvan je vertrekt. Wat is constructief, bouwfysisch en energetisch interessant om te behouden? Hoe is de ligging? Is het gebouw karaktervol, heeft het een emotionele waarde? Handig meegenomen: de renovatie van een goed gelegen, degelijk gebouw met toekomstmogelijkheden heeft minder grondstoffen nodig en veroorzaakt minder bouwafval. Er zijn maar weinig gebouwen waar creatief niets mee aan te vangen valt. Een op het eerste gezicht nietszeggende plaats of ruimte kan net heel dankbaar zijn om om te vormen naar een interessante plek.

Anderzijds moeten we minder geslaagde gebouwen, of gebouwen die te bouwvallig zijn, te veel inspanning vergen om energetisch te verbeteren en niet tegemoet komen aan onze gewenste ruimtelijke ordening, durven afbreken en vervangen. Het afbreken van minder interessante panden geeft ook nieuwe impulsen in de stad. Vat nieuwbouw niet te rigide op als een nieuw bouwsel van nieuwe materialen. Gerecupereerde materialen kunnen er deel van uitmaken. Vanuit milieubewustzijn pleiten we ervoor om goed na te denken over hoe we materialen toepassen.

TIP: Voor de renovatie van een woning in Vlaanderen kan je een premie krijgen van 7.500 euro. Kom jij hiervoor in aanmerking? Controleer het hier. 

Een geslaagd ontwerp bundelt evidente ruimtelijke vraagstukken met meer onrechtstreekse vereisten tot een geliefd geheel met een verhaallijn. Geen verhaal dat een sober antwoord is op een deel van de vragen en de overige vereisten negeert, maar een allesomvattend antwoord op uiteenlopende, diverse vragen zoals emotie en gevoeligheden, toekomstvisie en aanpasbaarheid, meegroeiwonen, licht, ruimte en uitzicht, economische haalbaarheid, duurzaamheid en functionaliteit. Het uiteindelijke ontwerp moet toelaten om een ruimte nog te veranderen.

Als voorbeeld wil ik de renovatie van mijn ouderlijk huis naar voor schuiven. De hoeve met woongedeelte en schuur in Aartrijke werd herbestemd als hedendaagse verhuurwoning. We gebruikten de typologie van de oude hoeve om de renovatie en uitbreiding van het gebouw te ontwerpen. Schoorstenen werden ingezet om licht en uitzicht te bieden aan de slaapkamers net onder het dak of als luchtafvoer van de warmtepomp. De karakteristieke tot in het dak geopende ruimte in de schuur wordt de woonruimte. De lage-energiewoning werd overal luchtdicht afgewerkt. De nieuwe inkomhal is de schakel tussen de verschillende functies en de verdiepingen. Ze kan ook multifunctioneel ingezet worden, bijvoorbeeld als wachtruimte bij een dokterspraktijk.  Bekijk hier meer foto’s van deze prachtig gerenoveerde schuur. 

Het belangrijkste is niet dat je zo groot mogelijk bouwt, maar wel hoe je bouwt. Kan een trap bijvoorbeeld ook dienstdoen als kast? Is een circulatieruimte inzetbaar als bureel of speelzone? Of wordt een vensterbank ook een zitbank of werkblad? Industriële bouwmethodes, of een ruwere afwerkingsgraad beperken ook de kosten zonder dat je daarom moet inboeten op identiteit of ruimtelijke ervaring.

Bereid de werken ook goed voor. Een degelijk uitvoeringsdossier met bestek en meetstaat, details en uitvoeringstekeningen zorgt voor een concurrentiële prijsvergelijking en gedetailleerde bouwkostinschatting voor de werken starten. Het leidt ook tot een vlotte werf met beperkte onvoorziene kosten. Laat je als bouwer dus bijstaan door een creatieve architect die zijn job nauwgezet uitvoert.

Besparen op je architect is echt geen goed idee. Zijn werk zorgt voor het beheersen van het geheel. Neem de tijd om na te denken over je plannen. In de ontwerpfase wordt alles vastgelegd. Denk langer vooruit dan de nabije toekomst, verder dan praktische overwegingen en durf dromen. Het emotionele aspect, het bouwen van ruimtes die je stimuleren en geluk schenken, is essentieel. Het bouwen van een geliefde ruimte is een eerste voorwaarde van duurzaamheid, want je zal er minder nood aan hebben de ruimte snel te veranderen in de toekomst.

Brief van in het begin je ontwerpers goed, maar laat ook ruimte voor creatieve ideeën als antwoord op je wensen en pin je niet vast op een vast idee van hoe je ruimte er moet gaan uitzien. Laat je verrassen, je hebt de luxe dat iemand voor jouw eisen een ruimtelijke oplossing bedenkt. Bouwen is een proces, gemaakt door samenwerkende mensenhanden op maat van de bouwer, en geen consumptieproduct dat van de band rolt.

Lees ook:

Architect woont in omgebouwde lijnbus. “Een betaalbaar alternatief voor de dure huurmarkt”

Ellen verdubbelt oppervlakte appartement met amper 27.000 euro

Naomi uit Antwerpen renoveert loft van “loon tot loon”. Maar het resultaat is fenomenaal

Bron: Livios