“Verschrikkelijk ernstig”, maar “krijgt dingen gedaan”: wie is de nieuwe klimaatminister?

Van den Heuvel die high fives uitdeelt met de bosbrossers, die zich uitleeft op een springkasteel of danst voor Dikke Truiendag. Het is niet meteen wat zijn vrienden van hem gewend zijn. “Koen was de primus van ons jaar”, zegt Kris Peeters. “Een uitermate ernstig en ijverig student met steevast De Standaard onder de arm.” De typering komt niet van Kris – de vicepremier uit Puurs – Peeters. Wel van ‘de andere Kris’, mobiliteitsexpert en jaargenoot van Van den Heuvel. Samen studeerden ze politieke en sociale wetenschappen in Leuven. “Hij straalde toen al deugdelijkheid en degelijkheid uit”, gaat hij verder. “In onze vriendengroep had je de hemelbestormers die de wereldproblemen oplosten. En je had Koen, de hervormer van binnenuit.”

Elk weekend zat hij samen met de toenmalige burgemeester van Puurs, Jozef Schokkaert, blokkend op de sluiting van de Kempense steenkoolmijnen. Peeters: “Hij zei toen al dat hij burgemeester zou worden. Voor de CVP. En niemand twijfelde eraan dat dat zou lukken.”

Wanneer Van den Heuvel in die jaren met zijn groepje vrienden in het studentenrestaurant ging eten, arriveerde hij pas aan hun tafel wanneer de anderen hun plateau al wilden afruimen. Peeters: “Overal bleef hij staan. Hij gaf iedereen een hand, kende alle namen vanbuiten en stelde de juiste vragen.” Naast politieke en sociale wetenschappen behaalde Van den Heuvel in zes jaar een diploma economie en zijn kandidaturen filosofie. Zijn carrière begon hij bij de Nationale Bank. Het verklaart waarom hij nu nog totaal loos kan gaan over de zesde staatshervorming en de financieringswet, die hij mee onderhandelde.

Drie keer uit Puurs

In 1997 werd hij inderdaad burgemeester, maar zijn heimat speelde Van den Heuvel daarna vaak parten bij zijn nationale ambities. Vicepremier Kris Peeters, moet het nog gezegd, komt ook uit Puurs. Idem dito voor Annemie Turtelboom (tot 2002 lid van CD&V). Met Peeters die opkomt voor het Europees Parlement, en Turtelboom die de actieve politiek verlaten heeft, lag anderhalve week geleden eindelijk de weg open voor een stapje hogerop, naar de Vlaamse regering.

Een opluchting, want tot voor kort liep hij misnoegd rond. Inge Vervotte en Karel Van Eetvelt werden gepolst om de Vlaamse lijst voor Antwerpen te trekken. Pas nadat zij hadden afgehaakt, kwam CD&V uit bij hem, de loyale partijsoldaat. Het maakt dat hij zich nog gretiger stort op zijn ministerschap, ook al zal dat in eerste instantie maar 100 dagen duren. Hij wil graag eens mee aan de knoppen zitten. “Hij wil zich absoluut bewijzen”, zegt Katrien Partyka, zijn partner en CD&V-collega in het Vlaams Parlement. “Hij is er helemaal klaar voor.”

Hij mag dan vaak een tweede (of derde) keuze zijn, hij is vooral een veilige keuze. In de woorden van sp.a-fractieleider Joris Vandenbroucke: “Hij is zeer geschikt om de risico’s voor zijn partij te beperken.” Fractieleider Björn Rzoska (Groen) verwoordt het zo: “Ik kan niks slechts over hem zeggen. Hij is correct en zakelijk. Met hem kun je klappen.”

Onderschat de man uit Puurs evenwel niet. Hij mag dan niet de grote orator of charismatische leider zijn, niemand betwist zijn geslepenheid. Een fixer voor Grote en Kleine zaken is hij, in het parlement en in Puurs, al horen zijn politieke vrienden die term niet graag. “Hij kent het systeem door en door, maar zal nooit ongeoorloofde binnenwegen nemen”, werpt Bart Somers op. De liberaal werkt al jaren met hem samen, als burgemeester en fractieleider. “Voor mij is hij vooral een pragmatisch bestuurder. De man van het betrouwbare midden.” Volgens Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) verstaat Van den Heuvel ‘perfect de kunst om de tsjeverige diplomaat uit te hangen’.

Dat hij in het centrum van het centrum staat, is niet verwonderlijk. Noch hij, noch zijn familie heeft nauwe banden met Unizo, beweging.net of de Boerenbond. Zijn vader werkte veertig jaar als automonteur in de plaatselijke VW-garage aan de A12, voor de rest stamt hij uit een geslacht van kleine zelfstandigen. Economisch zit hij eerder rechts, ethisch een tik naar links.

Of hij eigenlijk een groene jongen is? Op zijn eerste werkdag als minister kwam hij met de trein, maar dat blijkt eerder een uitzondering. “Ik sorteer, ik heb zonnepanelen, ik heb mijn dak geïsoleerd”, zegt hij zelf. “Ik ben dus zeer modaal. Ik voel vooral aan dat op dit departement iemand moet zitten die zaken gedaan moet krijgen. Geen klimaatexpert die alles van CO2-uitstoot kent. Wel een doener.” Van den Heuvel riep zichzelf uit tot ‘ecoparticipationist’. Die tongbreker zet hem tussen de ‘ecorealisten’ van N-VA en ‘ecofundi’s’ op links. Toen hij in zijn eerste interview als minister op Terzake de groenen ‘ecofundamentalisten’ noemde, maakte hij al een kleine uitschuiver. “Sensibiliseren, dat moeten we doen”, meent hij. “Niet polariseren. Er is een kentering nodig.”

Augustus en Harari

De komende drie maanden moeten hem vooral bekender maken bij het grote publiek. Op 26 mei komt hij uit tegen Bart De Wever, en dan is elk tv-optreden mooi meegenomen. Met de Antwerpse burgemeester heeft hij een fascinatie voor de Romeinen en Grieken gemeen. Van den Heuvel verslindt geschiedenisboeken, van Yuval Noah Harari tot Bart Van Loo. “Maar dat is privé”, zegt hij. “Ik ga mijn interesses niet cultiveren of misbruiken om op een artificiële manier politieke statements te maken. Sommige zaken die De Wever bijvoorbeeld al verklaarde over keizer Augustus, waren totaal onjuist.”

In Puurs, waar hij op 14 oktober een absolute meerderheid haalde, draagt hij de bijnaam ‘Koen Kassei’. Die kreeg hij omdat de gemeente enkele straten plaveide met klinkers én hij meerdere verkavelingen toeliet. “Puurs was een ietwat ingeslapen dorp met twee bakkers en beenhouwers”, countert hij. “Nu is het een dynamische gemeente met meer dan twintig winkels. Maakt mij dat tot een burgemeester die geen betonstop wenst? Dat is gewoon fout.” Voor de petite histoire: Vroeger was Bornem populairder dan Puurs, nu is het omgekeerd. Koen Kassei won in de streek dus het pleit van Jef Beton (aka Jozef Van Eetvelt, vader van Karel, tussen 1970 en 2010 burgemeester van Bornem).

Over zijn privéleven laat Van den Heuvel weinig los. Hij heeft drie kinderen, prille twintigers, die hij sinds zijn scheiding om de week in huis heeft. Meer wil hij niet over hen kwijt.

Zijn relatie met Katrien Partyka, collega-parlementslid en collega-burgemeester (in Tienen), is daarentegen geen geheim. Twee jaar geleden, toen hij twintig jaar burgemeester was, zat zij verstopt in een vrachtwagen op zijn verrassingsfeest. Sindsdien mag heel Puurs en heel Tienen weten dat hun burgemeesters een latrelatie hebben. Nochtans begon hun romance met een ruzie. Partyka: “Op een vergadering enkele jaren geleden liet Koen vallen dat ik het wel erg dom aanpakte in Tienen, toen mijn stad politiek onbestuurbaar was. Die opmerking had mij zo kwaad gemaakt dat hij mij getrakteerd heeft op een etentje om het bij te leggen.”

Wat hem volgens haar het meest typeert? “Koen is verschrikkelijk ernstig en enorm verstandig”, zegt ze. “Maar als het over voetbal gaat, wordt hij volkomen irrationeel. Zijn liefde voor Royal Antwerp FC zit zeer diep. Hij supportert er op de houten bankjes. In de sneeuw, in de kou, in de regen. Springt, roept en tiert telkens als een voetballer van Antwerp de bal aanraakt.” Of ze hem tips geeft? “Hij heeft van mij geleerd om actiever te zijn op sociale media en ik heb hem ook wat gerestyled.” Toen ze hoorde dat hij minister werd, zorgde Partyka snel voor een nieuw hemd. Een hemd dat hij wel zelf zal wassen. “Koen is een nieuwe man”, merkt ze nog op. “Wasmachines hebben geen geheimen voor hem. Alles waar gereedschap aan te pas komt, is dan weer niet aan hem besteed.”