Geens over uithaal Francken: “Nationaliteit IS-strijders afnemen lost helemaal niets op”

Francken was vanmiddag te gast in VTM NIEUWS en haalde daar hard uit naar CD&V. “Er ligt al een hele tijd een wetsvoorstel van Koen Metsu (N-VA) in het parlement om de nationaliteit van veroordeelde terroristen automatisch af te nemen, maar CD&V wil daaraan niet meewerken”, zei Francken. “Het is dit weekend precies CD&V- en Justitie-bashing”, verdedigt Geens zich. “Geen enkele andere partij heeft het voorstel van Metsu getekend en ook de Raad van State was daar heel kritisch over.”

Geens zegt niet dat hij tegen het afnemen van iemand nationaliteit is, maar het lost het probleem niet op. “Het is niet dat als die persoon zijn nationaliteit verliest, dat hij niet meer terugkomt en ons probleem niet meer is. Die strijder heeft hier een gezin, die heeft hier ouders, die heeft geen enkele plaats om naar terug te gaan behalve hier. 

Geens toonde zich blij dat Bart De Wever wel de kier openzette om Syriëstrijders eventueel terug te halen. “Ik was blij dat hij van oordeel was dat hierover nagedacht kan worden. Dat betekent niet dat we dat ook moeten doen. Maar als we geen oplossing vinden in het Midden-Oosten en ze ginder worden vrijgelaten, dan komen ze terug naar hier. De enige zorg die veiligheidsministers dan hebben, dan is het dat zij hier hun straf uitzitten.”

Volgens de minister is het probleem net dat de gevangen Syriëstrijders op vrije voeten zouden kunnen komen als de Verenigde Staten zich terugtrekken uit Syrië, en alsnog terugkeren naar ons land, omdat hun familie hier is. “Het belangrijkste is dat we die Syriëstrijders onschadelijk maken door ze in een gevangenis te steken. Dat kan in Irak, of in een ander land als België, Frankrijk of Nederland”, legt Geens uit.

Geens (CD&V) wil zowel intern als met de andere Europese landen een oplossing vinden om het probleem van de terugkerende Syriëstrijders aan te pakken. Dat zei hij eerder vandaag in ‘De zevende dag’. Hij reageerde daarmee op het dreigement van de Amerikaanse president Donald Trump om alle gevangengenomen Syriëstrijders vrij te laten als de VS zich terugtrekken uit Syrië. “We moeten zien wat het minste veiligheidsrisico met zich meebrengt. Maar controle lijkt me beter dan volledige vrijheid”, zei Geens, die zo hintte dat hij de strijders liever terughaalt en berecht.

Voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) ziet een terugkeer van de IS-strijders dan weer helemaal niet zitten. “Het is ongelooflijk dat iemand die onze samenleving op die manier de rug heeft toegekeerd of hier zelfs aanslagen heeft gepleegd, terug zou keren. Ik heb daar een zeer groot probleem mee”, zei Francken.

Hij pleit voor een compleet andere oplossing. “Veel van deze strijders hebben een dubbele nationaliteit. Ik vind dat deze mensen de Belgische nationaliteit afgenomen moet worden”, klonk het. “Dan is het ons probleem niet meer.” De terugkeer van de IS-strijders zal volgens hem sowieso tot problemen leiden. “Deradicalisering is niet evident”, aldus Francken. “Ik geloof ook niets van de IS-moeders die in de Koerdische kampen zitten en zeggen dat ze spijt hebben.” Opmerkelijk: N-VA-voorzitter Bart De Wever liet dit weekend nog optekenen dat het te overwegen valt dat België de Syriëstrijders terughaalt, net zoals Frankrijk. “Als de omstandigheden het toelaten”, zei hij.

“De VS vragen aan Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en andere Europese bondgenoten om de 800 IS-strijders over te nemen die we gevangen hebben in Syrië en hen te berechten. Het Kalifaat staat op het punt om te vallen. Het alternatief ziet er niet goed uit. Want anders zullen we hen vrij moeten laten”, twitterde Donald Trump eerder vanmorgen in niet mis te verstane bewoording. 

Geens vertelde in ‘De zevende dag’ dat hij niet verbaasd was over de boodschap van Trump. “Vroeg of laat dreigde die vraag te komen", aldus Geens, die meteen ook meegaf dat onze regering voorbereid was op het probleem van de terugkerende Syriëstrijders. “En niet alleen intern. We zijn ook in contact met de Nederlandse, de Franse en de Britse regering om dit probleem zo gezamenlijk mogelijk aan te pakken. We gaan er rustig over nadenken en zien wat het minste veiligheidsrisico met zich meebrengt.” 

Geens drukt erop dat een Europese oplossing nodig is. “De regeringen van Europa - die allemaal Syriëstrijders in het noorden van Syrië hebben zitten - moeten een collectieve houding en een collectieve aanpak vinden", aldus de minister. “Het zou een goede zaak zijn mocht onze premier stappen in die richting ondernemen. Het zal ook het draagvlak bij de bevolking vergroten. Als we die mensen in het noorden van Syrië gewoon vrijlaten, weten we in elk geval niet wát er precies gebeurt. Controle is beter dan volledige vrijheid, in dat geval.”

Het aantal mannelijke Syriëstrijders uit ons land zou eerder beperkt zijn in de noordelijke kampen, aldus nog Geens. “Er zou sprake zijn van vier. Maar er worden nog strijders gevangengenomen dezer dagen, dus ik durf er nog geen definitieve uitspraak over te doen. Maar het zijn vooral vrouwen, en nog meer kinderen.”

Voor alle duidelijkheid: mocht het zo zijn dat er Belgische IS-strijders terug naar ons land komen, dan zullen die door het proactieve vervolgingsbeleid bij Justitie onmiddellijk naar de gevangenis worden overgebracht. Die IS-strijders zijn namelijk bij verstek veroordeeld, luidt het op het kabinet-Geens. 

Als zo’n Syriëstrijder na afloop van zijn straf in vrijheid wordt gesteld, dan wordt die bovendien verder opgevolgd. Daarvoor is er per arrondissement een lokale taskforce in het leven geroepen, die is samengesteld uit het Openbaar Ministerie, de Staatsveiligheid en de militairen inlichtingen dienst ADIV en de lokale en de federale politie. 

Premier Charles Michel is intussen al met de Britse eerste minister Theresa May overeengekomen dat België en het Verenigd Koninkrijk naar een gezamenlijke aanpak zullen zoeken wat betreft het al dan niet terughalen van Europese IS-strijders. Tijdens een telefoongesprek hebben ze vandaag afgesproken om “heel nauw samen te werken met de bedoeling een gelijklopende aanpak te hebben om onze veiligheidsbelangen te verdedigen”, zegt de woordvoerder van Michel.

In de komende uren al gaan Belgische en Britse raadgevers over de zaak samenzitten. Premier Michel zal in de loop van de komende dagen ook contact hebben met de Nederlandse premier Mark Rutte en de Franse president Emmanuel Macron. 

Ook al is het doel dus duidelijk de “gecontroleerde aanpak”, volgens burgemeester van Vilvoorde en Kamerlid Hans Bonte (sp.a) domineert momenteel toch de struisvogelpolitiek. “Tijd om de kop uit het zand te halen en een écht gecontroleerd beleid rond IS-strijders te ontwikkelen, waarbij de veiligheid van onze samenleving centraal staat”, zegt hij. 

“Lopende zaken of niet, de regering moet een duidelijk beleid ontwikkelen om onze samenleving te beveiligen. Want de kop in het zand steken, is de veiligheid van ons land in gevaar brengen. Zo lopen we het risico dat Belgische en andere Syrië-strijders de Koerdische gevangenissen verlaten en in onze steden opduiken op een moment dat we het het minst verwachten”, zegt Bonte.

Hij stipt aan dat ook de voormalige Syrië-strijders die vandaag de gevangenis verlaten, “grotere aandacht en een veel strakkere opvolging verdienen dan vandaag het geval is”. Het deradicaliseringsbeleid in gevangenissen laat te wensen over, vindt Bonte. Hij laakt ook het feit dat de regering nog steeds geen beleid heeft om kinderen begeleid te laten terugkeren.