Brussel wil AI-hoofdstad zijn. Het hoofdkwartier is er al, nu nog een plan

“Zelfs de vuilnisbakken zijn slim tegenwoordig”, zegt Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) net voor hij zijn grote droom over artificiële intelligentie in Brussel uit de doeken doet. Zitten ze vol of verstopt, dan versturen die zelf een bericht naar de afvalbedrijven dat het tijd is om geleegd te worden. 

Het zijn niet de slimme vuilnisbakken die Vervoort en zijn Brusselse regering hebben doen inzien dat software en bij uitbreiding artificiële intelligentie de wereld aan het opeten is. Wel het staatsbezoek vorig jaar aan Montréal in Canada heeft de ogen geopend. Die stad groeide in korte tijd uit tot een van de belangrijkste hotspots ter wereld voor start-ups die zich specialiseren in artificiële intelligentie (AI). 

“De stad heeft samen met de universiteit een interdisciplinair AI-centrum uitgebouwd”, zegt VUB-rector Caroline Pauwels, die deel uitmaakte van de missie naar Montréal. “Met hun ecosysteem zijn ze erin geslaagd om de muren te slopen tussen onderzoeksdisciplines en tussen wetenschappelijk onderzoek en het bedrijfsleven.” De sfeer in dat unieke ecosysteem en een bezoek aan het technologiefestival ‘Printemps Numerique’ deden de leiders van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beseffen: waarom hebben wij dat niet in Brussel?

“In onze stad werd het allereerste AI-onderzoekscentrum opgericht door Luc Steels en ook vandaag staan we nog steeds bekend als een vruchtbare grond voor vernieuwende IT-bedrijven”, zegt Pauwels. Denk aan de Brusselse start-up Collibra, een spin-off van de VUB, die tegenwoordig hoge toppen scheert in Silicon Valley. 

Digitale lente

Als onze hoofdstad en bij uitbreiding België een rol wil spelen in de ontwikkeling van AI, dan heeft het niet enkel straffe onderzoekers en ondernemers nodig. Ook het grote publiek moet bereid zijn om innovatie op vlak van AI, virtual reality, augmented reality en 5G te omarmen. “Het werk van onze onderzoekers en ondernemingen moet een ruim publiek kunnen inspireren. Een festival is het uitgelezen moment om stil te staan bij de technologische evoluties”, zegt Vervoort. 

In samenwerking met Montréal organiseert het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het technologiefestival ‘Digitale Lente’, waarbij Brusselaars tussen 22 en 24 maart doorheen de stad zullen kunnen kennismaken met nieuwe digitale concepten, de kracht van artificiële intelligentie en de gevaren ervan. Alle Brusselaars in de sector krijgen op die manier een platform om te tonen waar ze zich precies mee bezig houden.

Zo’n festival is leuk voor het grote publiek, maar daarmee zet je een stad nog niet op de kaart als AI-hoofdstad. Zeker niet als je weet dat ongeveer heel de wereld beseft dat artificiële intelligentie een bepalende factor wordt in onze economie. De Franse president Emmanuel Macron kondigde vorig jaar aan dat hij tot 2022 350 miljoen euro per jaar wil investeren in AI, in het Verenigd Koninkrijk trokken ze hun portefeuille nog wat verder open met een investering van meer dan 1 miljard euro in 2019. En ook Vlaanderen toonde zijn ambitie door 30 miljoen euro vrij te maken voor onderzoek en toepassingen in rond AI.

Vervoort gelooft dat Brussel een belangrijke rol kan spelen om België op de kaart te zetten als AI-macht. Net als in Montréal wil hij een interdisciplinair centrum uit de grond stampen waar minstens de vier Brusselse universiteiten, de start-upgemeenschap en grote technologiespelers elkaar vinden en kunnen beïnvloeden. Hij heeft daar zelfs een gebouw voor op het oog: het oude AXA-gebouw in Watermaal-Bosvoorde. De unieke combinatie van locatie, uitstraling en 28.500 vierkante meter oppervlakte van het beschermde gebouw is volgens de Brusselse regering de ideale plek om hét Europees kruispunt voor AI uit te bouwen.

Momentum

Al kan het dat niet alleen. Brussel kijkt naar Europa, de federale regering en de privésector om mee te investeren in het project. “Het momentum is er”, zegt  Brussels Staatssecretaris voor Wetenschap Fadila Laanan (PS) . “Europa heeft laten weten dat het 20 miljard euro vrijmaakt voor onderzoek naar AI, de federale regering komt binnen enkele weken met een groot AI-plan. Wij willen met dit gebaar tonen dat Brussel klaar is om zijn engagement op te nemen.”

Marc Lambotte, CEO van technologiefederatie Agoria, juicht het initiatief van Brussel toe. “Net zoals we blij zijn met The Beacon (Innovatiehub in Antwerpen, FE). Maar om onze achterstand op andere Europese landen in te halen, zullen we meer nodig hebben dan een mooi gebouw. Het zal erop neerkomen om al die geïsoleerde initiatieven op elkaar af te stemmen.” De concurrentie is niet nationaal, maar internationaal. Daarom pleit Agoria er al jaren voor om minstens 1 miljard euro vrij te maken in het federale investeringsplan voor AI. 

Als rector van de VUB, ziet Caroline Pauwels wel potentieel in het idee van Vervoort. “Wetenschappelijk staan we heel sterk in België. Maar we hebben schaal nodig, zeker als je over artificiële intelligentie praat. Brussel, waar internationale bedrijven en instellingen samenkomen, kan ons de toegang tot data verschaffen die we nodig hebben om vordering te maken.”