Pas onthulde manuscripten geven kijkje in het leven van Albert Einstein

“Bijna al deze documenten waren bekend bij onderzoekers en beschikbaar in kopieën van wisselende kwaliteit”, zei Hanoch Gutfreund, wetenschappelijk adviseur van het Einstein Archief aan de Hebreeuwse Universiteit. Maar onder de manuscripten was een pagina waarvan de onderzoekers wisten dat die bestond, maar nog nooit hadden gezien. Dat blad maakt deel uit van een acht pagina's tellend addendum bij een artikel uit 1930 over de inspanningen van de wetenschapper om een geünificeerde veldentheorie te ontwikkelen, aldus Gutfreund. 

Die acht pagina's zijn nooit gepubliceerd, maar volgens hem beschikten de onderzoekers over kopieën. "Maar in de kopieën die we hadden, ontbrak een pagina, en dat was een probleem, een raadsel (...). Tot onze verbazing en tot onze vreugde, is de ontbrekende pagina nu weer terecht".

De 110 pagina's bevatten zowel persoonlijke als wetenschappelijke overpeinzingen. De meeste zijn geschreven in de late jaren '40. Maar er zitten ook vier brieven van Einstein tussen die gericht zijn aan zijn levenslange vriend en collega Michele Besso. Drie van die brieven, geschreven in 1916, verwijzen naar een "geniaal idee" dat Einstein had over de absorptie en emissie van licht door atomen. Dat idee werd de basis van lasertechnologie.

In een brief uit 1935 die hij vanuit de Verenigde Staten had geschreven aan zijn zoon Hans Albert in Zwitserland, uitte Einstein, die joods was, zijn bezorgdheid over de verslechterende situatie in Europa en de opkomst van de nazi's in Duitsland. Hij drukte de voorzichtige hoop uit voor een geleidelijke verbetering van de situatie in Duitsland. Einstein verliet Duitsland net voordat Adolf Hitler aan de macht kwam in 1933 en deed afstand van zijn Duitse staatsburgerschap. Hij verhuisde naar de Verenigde Staten.

Einstein was gouverneur van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem tot aan zijn dood in 1955. In zijn testament liet hij aan de universiteit al zijn geschriften en intellectueel erfgoed na, waaronder het recht op het gebruik van de beroemde foto waarop te zien is hoe hij zijn tong uitsteekt naar de fotograaf.