Meer dan 100 originele documenten van Einstein opgedoken
Bijna 140 jaar na de geboorte van Albert Einstein heeft de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem een honderdtal handgeschreven documenten van de legendarische fysicus en Nobelprijswinnaar openbaar gemaakt. De 110 manuscripten waren tot voor kort in het bezit van een Amerikaanse verzamelaar. Onder de documenten zat ook een nooit eerder gepubliceerde pagina over een allesomvattende theorie in de natuurkunde die Einstein probeerde te bewijzen.
De Hebreeuwse Universiteit, waarvan Einstein een van de grondleggers was en die wereldwijd de grootste verzameling documenten van hem heeft, deelde woensdag aan de pers mee dat ze twee weken geleden 110 manuscripten heeft gekregen van een stichting uit Chicago. Die had ze opgekocht van een Amerikaanse privéverzamelaar.
"Bijna al deze documenten waren bekend bij onderzoekers en beschikbaar in kopieën van wisselende kwaliteit", zei Hanoch Gutfreund, wetenschappelijk adviseur van het Einstein Archief aan de Hebreeuwse Universiteit. Maar onder de manuscripten was een pagina waarvan de onderzoekers wisten dat die bestond, maar nog nooit hadden gezien.
De theorie van alles
Dat blad maakt deel uit van een acht pagina's tellend addendum bij een artikel uit 1930 over een geünificeerde veldentheorie. Dat is een nog niet bestaande natuurkundige theorie die de verschillende theorieën in de natuurkunde met elkaar verenigt. Einstein probeerde die te bewijzen, maar slaagde daar nooit in.
"In de kopieën die we hadden, ontbrak één pagina, en dat was een probleem, een raadsel. Tot onze verbazing en tot onze vreugde, is de ontbrekende pagina nu weer terecht", zegt Gutfreund.
(lees verder onder de foto)
Ook persoonlijke brieven over nazi-Duitsland
De 110 pagina's bevatten zowel persoonlijke als wetenschappelijke overpeinzingen. De meeste zijn geschreven in de late jaren '40. Maar er zitten ook vier brieven van Einstein tussen die gericht zijn aan zijn levenslange vriend en collega Michele Besso. Drie van die brieven, geschreven in 1916, verwijzen naar een "geniaal idee" dat Einstein had over de absorptie en emissie van licht door atomen. Dat idee werd de basis van lasertechnologie.
In een brief uit 1935 die hij vanuit de Verenigde Staten had geschreven aan zijn zoon Hans Albert in Zwitserland, uitte Einstein, die joods was, zijn bezorgdheid over de "verslechterende situatie in Europa" en de opkomst van de nazi's in Duitsland. Hij drukte de voorzichtige hoop uit voor een geleidelijke verbetering van de situatie in Duitsland.
Einstein verliet Duitsland net voordat Adolf Hitler aan de macht kwam in 1933 en deed afstand van zijn Duits staatsburgerschap. Hij verhuisde naar de Verenigde Staten waar hij in 1940 burgerschap kreeg.
Einstein was gouverneur van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem tot aan zijn dood in 1955. In zijn testament liet hij aan de universiteit al zijn geschriften en intellectueel erfgoed na, waaronder het recht op het gebruik van zijn beeltenis, waaronder die van de beroemde foto van de natuurkundige die zijn tong uitsteekt.