Facebook wil berichten versleutelen: gaat het bedrijf uw privacy écht serieus nemen?

Iets meer dan een jaar geleden beloofde Mark Zuckerberg plechtig dat hij onze privacy beter ging beschermen. Hij wilde ook dat we "meer betekenisvolle interacties" met elkaar gingen hebben. Lees: hij wilde dat we onze tijd op Facebook bewust doorbrengen.

Dat was begin 2018. In de maanden nadien kregen we het ene schandaal na het andere. Zuckerberg wil nu een tandje bij steken. Toen ik gisteren in een blogpost las dat hij nu onze berichten gaat versleutelen en laten verdwijnen, stelde ik mij de vraag of zijn beloftes gemeend zijn. Door berichten te versleutelen, kan niemand van buitenaf ze lezen. WhatsApp (onderdeel van Facebook, nvdr.) werkt al met dat systeem. Facebook Messenger en Instagram, ook onderdeel van Facebook, hebben dat nog niet. 

Op zich is het voor ons een goede zaak dat Facebook de berichten versleutelt. Door dat te doen, kunnen we in alle vrijheid met elkaar communiceren zonder dat iemand meeleest. Maar er is een reden waarom Facebook nu met die communicatie komt.

"Facebook heeft vorig jaar een rampjaar gekend. De buitenwereld beseft dat het bedrijf niet goed bezig is", zegt Pieterjan Van Leemputten, journalist bij Datanews. Bijna elke week verscheen er een schandaal over de socialemediagigant. We kregen steevast twee soorten berichten. Aan de ene kant waren er blogposts van grote baas Zuckerberg, meestal wollige teksten met ambitieuze plannen. Aan de andere kant kwamen heel wat schandalen aan het licht en bleek de interne communicatie van het bedrijf niet echt overeen te komen met hoe Facebook zich naar de buitenwereld profileert.

En overal in de wereld wordt Facebook door de lokale overheden onder de loep genomen. Vorige week raakte bekend dat de regulator van de financiële diensten van de staat New York een onderzoek opent naar Facebook. Reden: het bedrijf verzamelt gegevens via een tiental apps. 

Al die schandalen hebben gevolgen voor de reputatie van Facebook.  Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau "Edison Research" is het aantal gebruikers in Amerika met 15 miljoen gezakt. Wat Zuckerberg vooral pijn moet doen, is dat die daling plaatsvindt bij de - lucratieve - gebruikers tussen 12 en 34 jaar. Die stappen massaal over naar Instagram. Aangezien Instagram een dochter is van Facebook, blijven de gebruikers onder de Facebook-paraplu. Maar die daling moet de ambitieuze Zuckerberg wel pijn doen. 

Daarbij komt nog dat steeds meer bedrijven Facebook niet meer vertrouwen. Een aantal Amerikaanse bedrijven vertelde aan de Amerikaanse zakenwebsite CNBC dat ze niet meer op Facebook willen adverteren. Maar wat volgens Van Leemputten Zuckerberg vooral pijn moet doen, is dat Facebook synoniem is geworden met de schending van onze privacy. "De schandalen rond Facebook worden massaal opgepikt door de reguliere media. Zelfs mijn moeder weet nu dat Facebook niet koosjer is."

Wat Van Leemputten ook opvalt, is dat Facebook met deze nieuwe maatregel in zijn eigen vel lijkt te snijden. Want net door de inhoud van die berichten weet Facebook veel over ons. Die gegevens speelt het bedrijf dan door aan adverteerders. Zij kunnen dan gerichte advertenties op ons afvuren. "Misschien weet Zuckerberg hiermee dat hij adverteerders zal verliezen, maar aan de andere kant zal deze maatregel de reputatie van het bedrijf misschien redden." Van Leemputten weet niet hoe het zal uitdraaien. Hij wil "eerst zien dan geloven".

"Helaas heeft Facebook op het vlak van beloftes maken een kwalijke reputatie. Neem nu het verhaal van de gsm-nummers. Daar is gebleken dat onze telefoonnummers makkelijk konden worden teruggevonden."

Om uw account te beschermen heeft Facebook, net zoals Gmail, een extra veiligheid voorzien. Nadat u uw wachtwoord heeft ingevoerd, moet u ook aan de hand van een code inloggen. De code krijgt u via een sms op uw smartphone. Dit wordt twee-factorauthenticatie genoemd. "Nu is gebleken dat anderen het telefoonnummer van de gebruiker makkelijk kunnen terugvinden", zegt Van Leemputten. 

Meer nog, de telefoonnummers werden doorgespeeld naar adverteerders. "Typisch Facebook", zegt Van Leemputten. "Naar de buitenwereld beloven dat alles oké is, maar intern geen rekening houden met de privacy."

Wat deze nieuwe maatregel voor de gebruikers van Facebook zal betekenen, is nog niet duidelijk. Door hard in te zetten op privacy speelt het bedrijf in op de tijdsgeest. De socialemediagebruiker is volwassen geworden en wil zijn gegevens niet zomaar te grabbel gooien. Jonge gebruikers keren hun rug naar Facebook en vinden meer en meer hun weg naar Instagram. Facebook is iets voor papa en mama. Zuckerberg beseft dat ook. En hij wil er nu iets aan doen. Voor het te laat is.