Primeur: onderzoeksteam neemt DNA-stalen van nieuwe orkasoort
Een wetenschappelijk team rond de Amerikaanse marien ecoloog Robert L. Pitman heeft voor het eerst DNA-staaltjes kunnen nemen van de zogenoemde Ecotype D-orka’s, een orkasoort waarover nog maar weinig bekend is. Het is nog wachten op de laboratoriumresultaten, wat sommige wetenschappers de wenkbrauwen doet fronsen, maar het team koos ervoor om nu al de beelden vrij te geven.
Je zou denken dat je niet naast deze enorme zeedieren kan kijken, maar toch zijn ze nu pas voor het eerst door wetenschappers in het wild gefilmd en bestudeerd.
Het onderzoeksteam van de NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) was uitgerust voor een expeditie van een drietal weken naar de Crozeteilanden, een Franse Antarctische eilandengroep in de Indische Oceaan. Ze gingen voor anker op een plek waar vissers de ongewone orka’s onlangs hadden gespot, en na ruim een week werd hun wachten beloond. Ze werden omringd door een 25-tal orka’s van Ecotype D: iets kleiner dan andere orka’s, niet groter dan zo’n 9 meter, met een rondere kop, een scherpere gebogen rugvin en een kleinere witte oogvlek.
Ze konden met speciale, ongevaarlijke harpoenen kleine DNA-stalen nemen, de grootte van een potloodgommetje. Het resultaat van de analyses zal uitsluitsel geven of het al dan niet om de ontdekking van een nieuwe soort gaat. Het is nog wachten op een exportvergunning om de stalen buiten Chili te mogen verzenden.
De orka’s, die alvast de naam “Subantarctische Orka” meekregen, bleven enkele uren rond de boot zwemmen, alsof ze nieuwsgierig waren naar de bezoekers. En hoewel ze de hydrofoon (toestel dat onder water geluid kan opvangen) aandachtig kwamen inspecteren, maakten ze geen enkel stemgeluid.
Opgetekend in 1955, nooit eerder onderzocht
Het oudste bewijs van de orkasoort ecotype D werd geleverd door een foto uit 1955. Daarop zijn 17 aangespoelde orka’s te zien op het strand van Paraparaumu in Nieuw-Zeeland, zo’n 50 kilometer ten noorden van de hoofdstad Wellington. Sinds 1955 zijn er een 10-tal waarnemingen geweest, zo zijn ze in 2005 gefotografeerd nabij de Crozeteilanden in de Indische Oceaan, in december 2014 zijn ze gefilmd in de zuidelijke Indische Oceaan, en ook de Sea Shepherd (het operationele schip van de gelijknamige natuurbeschermingsorganisatie) kon ze in januari 2015 nabij de Crozeteilanden filmen.
Waarom "Ecotype D"?
In het Antarctisch gebied zijn de orkasoorten verdeeld in type A tot en met D. Type A komt het meest voor. De verschillen tussen de soorten uiten zich in de tekening, de oogkenmerken en de bouw. Ook hun voedsel verschilt: zo gaat Pitman uit van de veronderstelling dat Ecotype D zich met vis voedt. Vissers in het gebied waar het onderzoeksteam zich bevindt, klagen er vaak over dat hun netten gescheurd worden door de orka's die daarna de vangst opeten.