Slecht nieuws voor May: juridisch adviseur maakt korte metten met ‘verbeterd’ brexitakkoord
Ook na de bijkomende Europese garanties blijft het juridische risico bestaan dat de Britten voor onbepaalde tijd in de Ierse backstop en dus in een douane-unie met de Europese Unie zullen moeten blijven. Dat advies heeft de Britse Attorney General Geoffrey Cox verstrekt in de aanloop naar een cruciale stemming in het Britse parlement over het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie. Zijn standpunt lijkt de kansen op een goedkeuring van het akkoord te doen slinken.
In zijn advies stelt Cox dat de juridisch bindende garanties het risico verminderen dat de Britten voor onbepaalde tijd opgesloten zouden blijven in een douane-unie met de Europese Unie. De Europese toezeggingen maken het volgens hem “zeer onwaarschijnlijk” dat beide partijen het niet eens raken over een bevredigend alternatief voor de Ierse backstop.
“Maar”, zo voegt Cox eraan toe, “dat is een politieke beoordeling. Het juridische risico blijft onveranderd.” In die zin dat het Verenigd Koninkrijk nog steeds niet over een internationaal juridisch middel beschikt om de backstop eenzijdig op te zeggen indien beide partijen het ondanks hun goede intenties het niet eens zouden raken over een alternatief.
Wat is die backstop ook weer?
Wordt er na de transitieperiode geen nieuw handelsakkoord gesloten, ontstaat er plots weer een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Noord-Ierland maakt deel uit van het Verenigd Koninkrijk, maar Ierland niet. Om een harde grens tussen beide delen te voorkomen, wil de EU een noodplan bekrachtigen. Dat noodplan wordt aangeduid als de Ierse backstop, en is eveneens het grootste struikelblok bij de brexitonderhandelingen. De beruchte backstop is een vangnetmechanisme dat het Verenigd Koninkrijk (alsook Noord-Ierland) in de Europese douane-unie houdt bij gebrek aan een handelsakkoord na de brexit.
Naar het advies van de Attorney General is in Londen met argusogen uitgekeken. Het zou immers van doorslaggevend belang kunnen zijn voor het stemgedrag van de Britse parlementsleden. Zij stemmen vanavond omstreeks 20.00 uur opnieuw over het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie. Het juridische advies doet de kans op groen licht allesbehalve goed. Na de publicatie ervan nam de koers van de Britse pond meteen een duik.
Doodsteek
Ook de eerste politieke reacties op het standpunt van Cox zijn niet gunstig. Het advies van de topadviseur vormt “een brutaal duidelijk antwoord”, zo tweette het conservatieve parlementslid en hard brexiteer Owen Paterson reeds. Nu de Attorney General meent dat het juridische risico blijft bestaan, is het moeilijk voor te stellen dat de harde brexiteers binnen de conservatieve partij van premier May en de parlementsleden van minderheidspartner DUP alsnog hun zegen zouden geven aan het akkoord.
Midden januari verwierp het parlement het akkoord uit onvrede met de backstop, de vangnetoplossing die moet verzekeren dat de brexit nooit zal leiden tot de herinvoering van grenscontroles tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland. Het einde van die open grens zou volgens waarnemers het vredesproces in Noord-Ierland kunnen ondermijnen. De backstop bepaalt dat de Britten in een Europese douane-unie blijven tot er een betere oplossing is gevonden.
Maandagavond raakten Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en de Britse premier Theresa May het tijdens ultiem topoverleg in Straatsburg eens over bijkomende toezeggingen die de Britse parlementsleden moeten overtuigen dat de Europeanen hun land niet voor eeuwig aan een douane-unie willen vastketenen en te goeder trouw willen onderhandelen om tegen eind 2020 een alternatief te vinden.
Indien de Britse parlementsleden het echtscheidingsakkoord dinsdagavond de doodsteek geven, zouden ze woensdag stemmen over de vraag of ze op 29 maart zonder akkoord uit de Europese Unie willen stappen. Willen ze dat niet, dan stemmen ze op donderdag over een verzoek tot uitstel van de brexit.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
