LIVE. Haalde terrorist inspiratie in de Balkan?

Dader Brenton tarrant reisde de afgelopen jaren door de Balkan. Autoriteiten in Bulgarije, Turkije en Kroatië bevestigen dat de Australiër deze landen heeft bezocht. 

De fascinatie van Tarrant voor de religieuze conflicten op en rond de Balkan werd al duidelijk in het filmpje dat hij deelde tijdens zijn gruweldaad. Daarin klonk bijvoorbeeld een strijdlied uit de Servische Balkan, waarin het verjagen van Bosnische-moslims wordt bezongen (Verdrijf de kebab). Ook had hij zijn wapens beplakt met verschillende namen, onder meer die van een Montenegrijnse generaal die Ottomanen in de 19de eeuw bestreed.

De autoriteiten van de landen die Tarrant bezocht, brengen nu zijn handel en wandel in kaart, inclusief mogelijke contacten met lokale bevolking. Gisteren was al bekend dat de schutter ook in Bulgarije is geweest.

Bosnië en Servië kunnen niet bevestigen dat Tarrant daar op bezoek is geweest, maar de politie in het naburige Kroatië bracht vandaag een verklaring naar buiten dat de Australische schutter in december 2016 en januari 2017 in dat land was. De Bulgaarse hoofdaanklager verklaarde gisteren dat Tarrant vorig jaar tal van plekken bezocht die bekend zijn geworden in de strijd tussen de christenen en de Ottomanen.

PS-Kamerfractieleider Ahmed Laaouej heeft Kamervoorzitter Siegfried Bracke in een brief gevraagd, zo snel mogelijk een bijeenkomst te organiseren van de comités P (politiediensten) en I (inlichtingendiensten). Hij wil dat het parlement met hen en de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken samenkomt om een status quaestionis op te maken van de extreemrechtse dreiging in België. 

"Voorgaande rapporten maakten melding van een stijging van die dreiging (en) we moeten dit risico opnieuw evalueren na wat in Nieuw-Zeeland is gebeurd", zei Laaouej aan het agentschap Belga. "Dat heeft niet tot doel, paniek te zaaien onder de bevolking, wel om een besmettingseffect te voorkomen". Laaouej uitte zich in het bijzonder bezorgd dat de dader van Christchurch (17 minuten lang) zijn daden filmde en live op Facebook uitzond, een film die inmiddels viraal op sociale media is gegaan.

Minder dan tien minuten voor de dader van de dubbele aanslag in Christchurch aan zijn moordende raid begon, heeft hij zijn manifest ook naar het kabinet van premier Jacinda Ardern gemaild. Dat meldt de New Zealand Herald (NZH).

Het manifest belandde ook bij een zeventigtal andere mensen, onder wie ook parlementsvoorzitter Trevor Mallard. De meeste ontvangers waren niettemin binnen- en buitenlandse media, aldus een woordvoerder van de premier.

"De mail legde de redenen uit waarom hij het deed. Hij zei niet wat wat hij ging doen. Er was geen mogelijkheid om hem tegen te houden", aldus de woordvoerder.

De eerste slachtoffers van Christchurch hebben een gezicht gekregen. Wennen zal het nooit, maar ook nu duiken tussen alle leed en miserie door weer enkele opvallende heldenverhalen op. Zo was er de man die het geweer van terrorist Brenton Tarrant probeerde af te nemen, maar die dappere daad met zijn leven moest bekopen. Een gepensioneerde ingenieur offerde dan weer zonder verpinken zijn eigen leven op. Lees er hier meer over.

Op basis van de informatie waarover Buitenlandse Zaken nu beschikt, zijn er geen Belgen omgekomen bij de aanslag. Dat is vandaag vernomen van de Belgische ambassade.

De afspraak is dat de autoriteiten in Nieuw-Zeeland de bevoegde ambassades op de hoogte brengen als er onderdanen van die ambassades bij de dodelijke slachtoffers zijn.

De vermeende schutter had een vergunning voor alle vijf wapens in zijn bezit. Met die wapens - waaronder een semi-automatisch geweer - bracht hij regelmatig een bezoek aan de Bruce Rifle Club in Milton, een schietbaan vlakbij zijn woonplaats. 

Lees hier meer.

Na de extreemrechtse terreuraanslag uitte de Australische senator Fraser Anning zijn frustraties op Twitter. “Is er nu nog iemand die twijfelt aan het verband tussen geweld en moslimimmigratie”, schreef Anning. Zijn omstreden uitspraak oogstte veel kritiek. Een jongeman was zelfs zo kwaad dat hij een ei stuksloeg op zijn hoofd, de politicus antwoordde op zijn beurt met rake slagen.

Lees hier meer.

De Nieuw-Zeelandse politie roept getuigen van de schietpartij in Christchurch op om zich te melden. Wie meer informatie over de feiten heeft, is uiteraard ook welkom. Onder de slachtoffers zitten ook vluchtelingen die dachten dat ze in Nieuw-Zeeland een veilige haven gevonden hadden.

Joyce Tarrant (94) heeft vol ongeloof gereageerd op de gruweldaad van haar kleinzoon Brenton. “Hij is een goede jongen, altijd vriendelijk en beleefd. Twee keer per jaar kwam hij ons bezoeken”, klinkt het uit haar mond. Lees er hier meer over. 

Een dappere jongeman in de Linwood-moskee in Christchurch heeft zijn eigen leven geriskeerd om dat van anderen te redden. Dat vertelde één van de overlevenden van de aanslagen in Nieuw-Zeeland. Volgens hem zou een jongeman zich op de schutter hebben geworpen, waarna hij het wapen kon ontfutselen. De schutter is daarna gevlucht. 

Syed Mazharuddin bevond zich in de Linwood-moskee toen de schutter het vuur opende. “Mensen waren bang en er was overal geschreeuw en ik probeerde me te verschuilen”, liet hij weten aan de New Zealand Herald. Vanuit zijn schuilplaats zag hij hoe de man wild in het rond schoot en onder andere enkele oudere mensen raakte. Maar dan kwam er hulp uit onverwachte hoek. Een jongeman in de moskee slaagde erin om de aanslagpleger te overmeesteren.

Lees hier meer.

De lockdown aan het Hawke’s Bay Hospital is na enkele uren weer opgeheven. Om 15 uur lokale tijd was er een dreigboodschap binnengelopen. Na een intensieve controle bleek er niets aan de hand.

Over de aard van de dreiging werd geen informatie verstrekt. De onderzoekers wilden ook niet ingaan op de vraag of er een link is met de terreuraanslagen op twee moskeeën in Christchurch een dag eerder.

Twaalf slachtoffers verkeren nog steeds in kritieke toestand. In totaal moesten 48 mensen dringende hulp krijgen. Hun leeftijden variëren van twee jaar tot diep in de zestig.

 In Nieuw-Zeeland is een ziekenhuis uit voorzorg in lockdown geplaatst nadat er om drie uur in de namiddag bij de politie een dreigboodschap binnenliep. Dat melden diverse Nieuw-Zeelandse media. Het gaat om het Hawke's Bay ziekenhuis in Hastings. De politie onderzoekt de zaak en vraagt via Facebook aan de bevolking om de omgeving voorlopig te mijden.

Over de aard van de dreigboodschap werd geen informatie verstrekt. De onderzoekers wilden ook niet ingaan op de vraag of er een link is met de terreuraanslagen op twee moskeeën in Christchurch een dag eerder.

De Nieuw-Zeelandse procureur-generaal David Parker heeft aangekondigd dat ze semi-automatische geweren zullen verbieden in het licht van de globale opkomst van extremisme. Dat bericht de New Zealand Herald.

"Op vele plaatsen op aarde wordt het steeds donkerder", zei Parker toen hij de vraag kreeg hoe het mogelijk was dat de gruweldaad live werd gestreamd en door social media-bedrijven werd uitgezonden. 

Zijn aankondiging komt er na de belofte van premier Ardern de wapenwet in het land te veranderen. De hoofdverdachte had vijf wapens bij, waaronder ook twee semi-automatische.

Tussen de eerste melding over de terreuraanslagen in twee moskeeën die bij de politie van Christchurch binnenliep en de arrestatie van de vermoedelijke dader zaten welgeteld 36 minuten. Dat heeft de politie van de Nieuw-Zeelandse stad meegedeeld.

Van de vier mensen die werden opgepakt na de aanslag, werd er één iemand vrijwel meteen vrijgelaten. "Het ging om een burger die zijn kinderen veilig naar huis wou brengen en besliste een wapen mee te nemen", aldus commissaris Bush. 

Daarnaast was er nog een koppel dat werd gearresteerd. De man en de vrouw blijven aangehouden. "Op dit moment onderzoeken we of het koppel iets te maken had met de aanslag of niet", zegt Bush. 

Verder zegt hij dat er "momenteel geen aanwijzingen zijn voor een imminente dreiging" maar voegt wel toe dat hij "in een situatie als deze niets zomaar zou aannemen". Hij roept de bevolking op alert te blijven.

Reddit, de sociale nieuws- en entertainmentwebsite, heeft in de nasleep van de aanslag twee categorieën verwijderd omdat de beelden van de aanslag er gretig werden geliket en gedeeld. Het gaat om de kanalen r/watchpeopledie en r/gore; kanalen waar gebruikers beelden delen van mensen die worden verwond of gedood. 

"We zijn heel duidelijk in onze gebruikersvoorwaarden. Wie content deelt die geweld verheerlijkt of tot geweld aanzet, zal worden verwijderd", zegt een woordvoerder van de site. 

Een eerste dodelijke slachtoffer van de terreuraanslag is bij naam genoemd: het gaat om de 71-jarige Daoud Nabi, een Afghaanse man. Zijn familie bevestigt zijn overlijden aan de pers.

Zoon van het slachtoffer Omar Nabi zegt aan AFP dat zijn vader heel de wereld heeft afgereisd. "Hij stopte in Nieuw-Zeeland. 'Dit is een stukje paradijs', zei hij toen. Dit is gewoonweg afschuwelijk. Het is gewoonweg niet te vatten", vertelt Nabi.