National Portrait Gallery Londen ziet af van miljoenengift van familie die omstreden pijnstiller laat fabriceren
De National Portrait Gallery in Londen ziet af van een gift van de Amerikaanse familie Sackler, die eigenaar is van een farmaceutisch bedrijf dat sinds 1995 de omstreden pijnstiller OxyContin fabriceert. Dit is een morfineachtige middel dat verslavend is en als drug wordt verhandeld. In Amerika zijn tussen 1999 en 2017 ruim 200 duizend mensen overleden aan overdoses die gerelateerd zijn aan het gebruik van dit soort sterke pijnstillers, aldus het overheidsorgaan CDC.
Het is voor zover bekend de eerste keer dat een kunstinstelling een bijdrage weigert van de puissant rijke Sacklers. Zij liggen al enige tijd zowel publicitair als juridisch onder vuur vanwege de vele doden en omdat de verslavingsgevaren zouden zijn verhuld toen OxyContin op de markt werd gebracht. “De familie die een imperium van pijn bouwde”, kopte The New Yorker in 2017 boven een lang artikel, waarin ook uit de doeken werd gedaan dat de Sacklers al jaren gul doneren aan tal van onderwijsinstellingen en musea.
Ook die giften lokten protest uit. De bekende Amerikaanse fotografe Nan Goldin richtte de organisatie P.A.I.N. op (Prescription Addiction Intervention Now) en demonstreerde herhaaldelijk tegen de bijdragen die grote musea in New York van de familie hebben ontvangen, zoals The Metropolitan Museum of Art en het Guggenheim Museum.
Goldin is naar eigen zeggen verslaafd geraakt aan OxyContin nadat het middel haar was voorgeschreven vanwege een polsoperatie. “Ik heb drie jaar opgesloten gezeten in mijn kamer. Ze zouden in de gevangenis moeten zitten”, zei ze begin dit jaar over de familie Sackler.
De National Portrait Gallery had onlangs Goldins medewerking gevraagd aan een grote tentoonstelling over haar werk, maar ze had vorige maand publiekelijk verkondigd dat dit uitgesloten is als het museum de schenking van de Sacklers zou accepteren. Een Britse goededoelenorganisatie van de familie had een miljoen pond (1,2 miljoen euro) toegezegd aan de National Portrait Gallery, die 35,5 miljoen pond nodig heeft voor een ingrijpende verbouwing.
‘Ik heb drie jaar opgesloten gezeten in mijn kamer. Ze zouden in de gevangenis moeten zitten’
Het museum bracht dinsdag samen met de Sackler Trust, die de gift zou doen, een verklaring uit. Daarin stelt de filantropische instelling dat de beschuldigingen in samenhang met de schenking tot gevolg kunnen hebben dat het “belangrijk” werk van de National Portrait Gallery wordt geschaad. Om “afleiding” te voorkomen is de gift ingetrokken, al worden de aantijgingen “krachtig ontkend”.
Museumvoorzitter David Ross zegt in de verklaring, na een dankzegging voor de jarenlange steun, die beslissing “te begrijpen en te ondersteunen”. De vraag is of andere musea zullen volgen. Het bestuur van The Metropolitan Museum of Art heeft naar aanleiding van eerder protest laten weten dat het zich zal buigen over het beleid ten aanzien van schenkingen.