Direct naar artikelinhoud
ColumnBert Wagendorp

“De campagne van Thierry Baudet is buitengewoon effectief: hou het simpel, manipuleer de waarheid en ga geil aan het zwembad liggen”

Bert Wagendorp.Beeld Karoly Effenberger

Bert Wagendorp is journalist en columnist bij de Volkskrant, waar dit opiniestuk eerder al verscheen.

De conclusie is onvermijdelijk, de cijfers liegen niet: T. Baudet was woensdag de grote winnaar van de statenverkiezingen. In een klap voegde zijn Forum voor Democratie zich in veel provincies bij de drie grootste partijen in de provinciale staten en dat is een knappe prestatie. Bovendien gaat Forum voor Democratie straks – onder licht voorbehoud, ik baseer me op de exitpolls - in de Eerste Kamer naar tien zetels en wordt daarmee de tweede partij. Zijn campagne (‘massa-immigratie’ en ‘klimaatgedram’) was buitengewoon effectief – eigenlijk is campagnevoeren niet zo heel ingewikkeld: hou het simpel, manipuleer de waarheid en ga geil aan het zwembad liggen.

Op de dag van de verkiezingen bracht de VN het World Happiness Report naar buiten, een rangschikking van de gelukkigste landen ter wereld. Nederland klom daarin naar de vijfde plaats, achter de nóg gelukkiger Finnen, Noren, Denen en IJslanders, maar we passeerden toch maar mooi de toch ook niet zo ongelukkige Zwitsers.

Lees ook:

2019-03-21 00:57:24 ZEIST - Thierry Baudet (FvD) spreekt de aanwezigen toe tijdens de uitslagenavond van de Provinciale Statenverkiezingen en de waterschapsverkiezingen. ANP BART MAATBeeld ANP

Spectaculaire doorbraak voor rechts-populistische FvD in Nederland.

Waarom Nederland valt voor Thierry Baudet en zijn FvD.

Het lijkt een paradox: een land vol dolgelukkige burgers – negen van de tien Nederlanders noemt zichzelf gelukkig – waarvan een aanzienlijk percentage kiest voor een partij die er graag de nadruk op legt dat het helemaal de verkeerde kant opgaat en dat we voor de apocalyps staan – behalve wanneer we het landsbestuur in haar handen leggen.

Dat kan twee dingen betekenen: of de rapporten van de VN en die van het SCP deugen van geen kant. Of Baudet is erin geslaagd ons wijs te maken dat ons geluk van alle kanten wordt bedreigd en dat alleen hij tussen ons en de ondergang staat. Ik vermoed dat de laatste optie het dichtst bij de waarheid komt.

Tegenover de winst van Baudet stond het verlies van Geert Wilders. Je las het de laatste dagen in meerdere stemverklaringen van kiezers in de kranten: ze stapten van PVV over naar Forum voor Democratie. Wilders vonden ze te extreem, Baudet gold als het ‘fatsoenlijke’ alternatief. Of dat echt zo is zal blijken, nu Baudet van luis in de pels een echte machtsfactor is geworden zal blijken wat hij van plan is te doen met die macht. Ik denk dat Baudet eerder de slimme Wilders is dan de fatsoenlijke. Hij beseft, veel beter dan de witte tornado, dat Nederland geen extreem land is en dat hij de kiezers op een andere manier moet paaien dan zijn voorganger als leider van het Hollandse populisme.

Baudet is de derde trap van de raket van het Nederlandse populisme, die in 2002 werd gelanceerd door de LPF van Pim Fortuyn, daarna verder omhoog werd gestuwd door Wilders en zijn PVV en die nu verder vliegt richting de maan met Baudets Forum voor Democratie.

Hun invloed was vooral aanzienlijk doordat de gevestigde partijen zich gedwongen zagen hun koers te verleggen in de richting van de populisten. Dat is vermoedelijk ook meteen een van de verklaringen voor de opmars van de volksverleiders: de angst van de andere partijen om er gewoon tegenin te gaan. De pogingen van politici als Buma en Rutte om ook een graantje mee te pikken van de populistische golf had niet het beoogde effect – integendeel. Als je toch voor een rattenvanger wilt stemmen, dan maar voor de echte en niet voor iemand die doet alsof, redeneerden veel kiezers.

‘Dan gaan we nu naar de aanslagen. eh... de uitslagen’, zei presentator Winfried Baijens om half 11 bij de NOS-verkiezingsavond. Hij had gelijk: een aanslag was het.