Totale overwinning uitgeroepen: “IS verliest laatste bastion in Syrië”

“De Syrische Democratische Strijdkrachten verklaren de volledige vernietiging van het zogenaamde kalifaat en de territoriale nederlaag van de IS voor 100 procent”, aldus een woordvoerder van de Koerdisch-Arabische SDF. Gisterenavond verklaarde het Witte Huis al dat het IS-gebied in Syrië voor honderd procent was ingenomen.

Er waren toen wel nog meldingen over gevechten in de buurt van het laatste bolwerk: het dorp Baghouz, in de provincie Deir Ez-zor aan de grens met Irak. 

Het hoogtepunt van Islamitische Staat dateert van 2014, toen IS ook de miljoenenstad Mosoel in het noorden van Irak controleerde. Kort nadien riep IS-leider Aboe Bakr al-Bagdadi het kalifaat uit. Onder leiding van de VS begon een internationale coalitie aan de herovering van het gebied. In de zomer van 2017 werd Mosoel bevrijd en enkele maanden later viel ook de onofficiële hoofdstad Raqqa. Het was echter wachten tot vandaag vooraleer de volledige overwinning kon worden uitgeroepen.

Troepen onder leiding van de Koerden hebben maandenlang gevochten voor het laatste IS-bastion. Volgens mediaberichten zou ook Aboe Bakr al-Baghdadi in Baghouz geweest zijn vooraleer het offensief begon. De voorbije weken gaven duizenden IS-strijders zich al over. Zij zijn gevangen genomen en worden verhoord. Tienduizenden burgers sloegen op de vlucht.

Aangenomen wordt dat er nog steeds groepjes IS-strijders in de regio zijn zoals in de nauwelijks bewoonde Syrische woestijn. Het is onduidelijk wat er met de IS-gevangenen moet gebeuren die uit verschillende landen - waaronder ons land -  afkomstig zijn.

Nu het kalifaat niet meer bestaat, is de grote vraag: waar is leider Aboe Bakr al-Baghdadi gebleven? De meest gezochte man ter wereld doet er alles aan om onder de radar te blijven. Hij werd op 29 juni 2014 uitgeroepen tot leider van een ‘islamitisch kalifaat’ waarvan de oprichting eerder die dag was aangekondigd door ‘Islamitische Staat in Irak en de Levant’ (ISIL).

IS riep de stad Raqqa in het noorden van Syrië uit tot hoofdstad van het kalifaat. De terreurbeweging voerde er talloze onthoofdingen, massa-executies, verkrachtingen, stenigingen en etnische zuiveringen uit. Sommige gruweldaden werden geënsceneerd in video’s en als propaganda gebruikt.

In Irak veroverde IS het gebied van de Jezidi’s in het Sinjar-gebergte. Kinderen werden ingelijfd als soldaten en duizenden vrouwen onderworpen aan dwangarbeid en seksuele slavernij.

Tijdens de hoogtijdagen van het schrikbewind, in 2014 en 2015, controleerden de soennitische extremisten minstens 200.000 vierkante kilometer in Syrië en in Irak.

In september 2014 lanceerde een internationale coalitie onder leiding van de Verenigde Staten de eerste aanvallen tegen IS in Syrië en Irak. De coalitie zou meer dan 70 landen bij elkaar brengen, maar slechts een minderheid daarvan zette militairen en militaire adviseurs ter plaatse in. 

De Verenigde Staten leverden met ruim 5.000 militairen de grootste bijdrage. 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft het einde van het “kalifaat” van de groep IS toegejuicht en beloofd dat de Verenigde Staten “waakzaam” zullen blijven ten aanzien van de voornaamste jihadistische organisatie van de wereld. “We zullen waakzaam blijven (...) totdat IS overwonnen is, om het even waar de organisatie opereert”, zei de president in een mededeling. “We blijven met onze partners en bondgenoten werken om de radicale islamistische terroristen volledig te verpletteren”, voegde hij eraan toe.

“Aan alle jonge mensen op het internet die de propaganda van IS geloven, je bent dood als je je erbij aansluit”, aldus nog Trump. “Denk eerder aan het geweldige leven dat je kan leiden”. “Deze lafaards zullen bij gelegenheid opduiken, maar hebben alle prestige en macht verloren. Het zijn losers en zullen altijd losers blijven.”

De Franse president Emmanuel Macron meent dat een gevaar van de grootste orde voor Frankrijk uitgeschakeld is. Voor Macron blijft de dreiging niettemin bestaan en moet de strijd tegen terroristische groepen verder gaan. De president bracht “hulde aan onze partners en de legers van de internationale coalitie, waarvan Frankrijk deel uitmaakt. Ze hebben de terroristen met vastberadenheid bestreden, voor onze veiligheid. We vergeten de slachtoffers van IS niet”, schreef hij op Twitter. De afgeronde fase is volgens hem “immens”.

Frankrijk werd getraumatiseerd door de reeks terreuraanslagen van jihadisten sinds 2015 op Frans grondgebied. De jongste weken gaat het debat vooral over de mogelijke repatriëring van Franse jihadisten die in Syrië werden gevangengenomen.

De Britse premier Theresa May juichte de val van het kalifaat als een “historische etappe” toe en riep op de strijd tegen de jihadisten voort te zetten. “We mogen de dreiging die IS vormt, niet uit het oog verliezen en de regering blijft vastbesloten de nefaste ideologie van IS uit te bannen. We zullen het nodige blijven doen om het Britse volk en onze bondgenoten te beschermen”, zei de Britse premier in een mededeling.

Volgens de Duitse minister Heiko Maas blijft van IS een aanzienlijk gevaar uitgaan. De groep heeft haar terreuractiviteiten naar de ondergrond verplaatst. “We zullen deze bedreiging niet onderschatten. Bijgevolg gaat het gezamenlijke engagement van de anti-IS-coalitie verder. Vanuit Duits perspectief blijft de stabilisering van gebieden die van IS bevrijd zijn, beslissend”, zei de minister. Islamitische Staat heeft zijn laatste bolwerk verloren in Syrië, maar “de dreiging is nog lang niet voorbij”, waarschuwt de Nederlandse regering. 

Nederland heeft tot eind vorig jaar F16-gevechtsvliegtuigen ingezet in het oosten van Syrië en in Irak. In Irak zijn Nederlandse militairen nog actief. Ze trainen daar Iraakse en Koerdische militairen. “Nederland blijft betrokken bij de strijd tegen terrorisme”, schreef de Nederlandse minister Buitenlandse Zaken, Stef Blok, op Twitter.