Geheim regeringsdocument waarschuwt voor chaos bij no deal-brexit, “Brits kabinet wil Theresa May afzetten”

‘Operatie Yellowhammer’ is de naam die de Britse regering heeft gegeven aan de plannen voor een brexit zonder akkoord. De blauwdruk ervan documenteert hoe Londen met maatregelen en structuren moet reageren op een harde brexit. Het waarschuwt dat de ministeries de meeste problemen zelf zullen moeten oplossen. "De structuur zal snel ineenstuiken indien teveel beslissingen, die redelijkerwijs intern aan te pakken zijn, naar de topniveau's escaleren", zo luidt het.

Het document geeft toe dat er "waarschijnlijk onvoorziene problemen en impact" van een "harde brexit zullen zijn en die Operatie Yellowhammer niet kon voorzien.

Het scenario omvat de dagelijkse routine in Whitehall. Die omvat een dagelijkse ochtendbriefing aan ministers en ambtenaren over de situatie in het land. De tijdsspanne loopt van 07 uur 's morgens tot de volgende ochtend 05.30 uur. Veel departementen en overheidsdiensten zullen minstens drie maanden aan een stuk 24 uur per dag moeten blijven draaien.

Het document somt twaalf risicovolle domeinen op waaronder verstoring van het openbaar vervoer, problemen aan de grensovergangen, de gezondheidsdiensten, energie en “kritische industrie” alsmede “voedsel en water”.

Donderdag was ook al gebleken dat het ministerie van Defensie onder zijn belangrijkste gebouw, Whitehall in Londen, een bunker heeft ingericht om een eventueel militair antwoord op de brexit te kunnen coördineren, schreef de BBC. De bunker wordt nu al af en toe gebruikt bij de coördinatie van crisissen, maar zou de laatste weken en maanden klaargemaakt zijn voor een langere periode. 

Minstens 3.500 reservisten zijn al opgeroepen om paraat te staan bij eventuele onlusten.

Premier Theresa May heeft de parlementsleden gisteren in een brief laten weten dat ze mogelijk volgende week dan toch niet voor een derde keer zouden mogen stemmen over haar brexit-voorstel. De stemming komt er mogelijk niet als niet op voorhand duidelijk is dat er voldoende steun zou zijn. May's cruciale gedoogparter DUP (de Noord-Ierse Unionisten) lieten gisteren in een harde verklaring verstaan dat ze nog altijd niet bereid zijn het akkoord te steunen.

May somt in de brief de verschillende opties op voor het Verenigd Koninkrijk. Een eerste optie, het intrekken van artikel 50 (over de uitstap uit de Europese Unie), geldt als “bedrog ten aanzien van het resultaat van het referendum”. Ook de optie van een no-deal kan niet volgens May, want het Lagerhuis heeft dat al eerder verworpen. De stemming uitstellen en nieuw uitstel vragen, betekent dat Londen Europese verkiezingen zou moeten organiseren. 

De Britse premier ziet dan ook geen andere optie dan volgende week een stemming organiseren over het akkoord met de EU, de deal goedkeuren, en op 22 mei de Europese Unie verlaten.

Verschillende Britse media berichten vanmorgen dat May onder toenemende druk staat om haar ontslag te geven. Volgens The Times bevestigen “hoge bronnen” dat er binnen de regering aan een tijdsschema wordt gewerkt waarin May uiteindelijk zou opstappen. “Zelfs haar grootste medestanders geloven dat het onvermijdelijk is dat ze haar ontslag moet indienen.”

In The Guardian komen parlementsleden uit May’s eigen partij aan het woord, die voorspellen dat ze over enkele weken geen premier meer zal zijn. De Conservatieve partij “zou nu bijna alles doen om van haar af te geraken”, zegt een van hen. “Als Labour een vertrouwensstemming zou inroepen, zou het wel eens nipt kunnen worden.”

Volgens parlementair verslaggever Tim Shipman van de Sunday Times willen elf ministers in het Britse kabinet dat premier Theresa May direct aftreedt. Shipman sprak met de elf ministers.

Volgens Shipman staat het volledige kabinet achter de beslissing May af te zetten. “Het einde is nabij, ze is binnen tien dagen vertrokken”, zou een van de ministers tegen hem hebben gezegd. De ministers willen op haar plaats een interim-premier installeren. David Lidington, Michael Glove, minister van Milieu, en Jeremy Hunt, minister van Buitenlandse Zaken, worden genoemd als mogelijke kandidaten.

De Sunday Times meldt dat sommige vooraanstaande ministers haar “instabiel en grillig’” noemen en dat bij May de “macht om een verantwoord oordeel te vellen ernstig is verstoord”.

In Londen komen vandaag ook duizenden mensen samen voor een betoging waarin ze om een nieuw brexit-referendum vragen. De betoging ging vanmiddag van start. 

De officiële petitie op de website van het Britse parlement, waarin gevraagd wordt de brexit terug te draaien, heeft ondertussen de kaap van 4 miljoen handtekeningen overschreden.