De bubbel van het parlement is blijkbaar gemaakt van troebel glas

Terwijl de eerste gevallen van cholera gemeld worden in Beira na de verwoestende cycloon Idai in zuidelijk Afrika, woedt in België het klimaatdebat volop. De massale protesten zorgden er voor dat klimaat niet meer van de politieke agenda verdwijnt. Maar dat politieke debat houdt quasi geen rekening met Idai of de mensen in Mozambique. Integendeel.

Een incident tijdens de besprekingen over de Grondwetswijziging nodig om een klimaatwet mogelijk te maken, demonstreerde dinsdag de kern van het probleem. Luc Van Biesen, parlementslid voor Open Vld, gniffelde spontaan toen een ander parlementslid sprak over mensen op de vlucht voor klimaatverandering. Hij voegde er in de discussie die er op volgde aan toe dat er nog geen klimaatvluchtelingen zijn.

De bubbel van het parlement is blijkbaar gemaakt van troebel glas. Cycloon Idai verwoestte anderhalve week geleden de hele kuststad Beira, kostte al aan minstens 750 mensen het leven en trof 2,6 miljoen mensen in Mozambique, Malawi en Zimbabwe. Meer dan 500.000 mensen zijn ontheemd. Experts zijn het er over eens dat dit soort stormen extremer worden door de klimaatverandering. Ze treffen vooral de meest kwetsbare en armste samenlevingen. Idai toont pijnlijk aan tot welke dramatische gevolgen dit kan leiden. Het aantal mensen ontheemd door natuurrampen is op 40 jaar tijd verdubbeld tot 24,5 miljoen per jaar. Het zijn er nu al meer dan mensen op de vlucht voor oorlog en geweld.

Schaduwspel

Deze urgentie is nog onvoldoende doorgedrongen in het parlement. Politieke partijen die argumenteren dat een grondwetsherziening een symbooldiscussie is en dat ze liever discussiëren over concrete maatregelen en hoe deze te financieren, spelen een schaduwspel. Dat sommigen het zo moeilijk vinden om een beslissing te nemen over het verankeren van klimaatambitie en samenwerking, wekt weinig vertrouwen dat ze een overeenkomst zullen vinden over verregaande maatregelen.

Iedereen lijkt het er de afgelopen weken nochtans over eens dat er iets anders nodig is om het Belgische klimaatbeleid op de rails te zetten. Vanuit verschillende hoeken komen dan ook voorstellen om het beleid te verbeteren. CD&V en Open Vld schuiven als alternatief voor de klimaatwet een ‘bindend samenwerkingsakkoord’ naar voor. Een instrument dat in het verleden uitblonk in stilstand en non-transparantie. Een contract dat wordt opgesteld zonder toezicht van het parlement. Volgens ons zijn er andere en betere manieren om de samenwerking te regelen.

Maar dat niet iedereen het er meteen over eens is welke de beste piste is, hoeft geen probleem te zijn. Wel is het onaanvaardbaar dat drie partijen er voor kiezen om één van de belangrijke pistes – naar voren geschoven door juristen die een jaar lang die klimaatsamenwerking bestudeerden – vroegtijdig te sluiten.

Deur openhouden

Uiteraard gaat een herziening van Grondwetsartikel 7 bis niet ineens alle gevolgen in ontwikkelingslanden wegnemen. Die zijn er immers al door de uitstoot van het verleden en daar moeten we ook rekening mee houden. Maar wat vandaag op het spel staat, is het openhouden van alle mogelijkheden om uit de Belgische klimaatimpasse te geraken. Dat is garanderen dat de klimaatregering die na de verkiezingen moet gevormd worden alle instrumenten in handen heeft om het noodzakelijke beleid te voeren. Dat beleid moet gericht zijn op het beperken van de opwarming tot maximaal 1,5°C om zo de veiligheid te garanderen van onder meer de 800 miljoen inwoners van kuststeden die bij een opwarming van 2°C al blootgesteld worden aan de stijging van de zeespiegel en extreem weer zoals cycloon Idai. Maar ook beleid dat zorgt voor effectieve steun aan landen als Mozambique om zich te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering.

De beslissing over artikel 7bis is nog niet gevallen. Wij roepen specifiek CD&V en Open Vld op om nu geen deuren te sluiten, zodat alle pistes in de toekomst onderzocht kunnen worden. De keuzes van nu bepalen de wereld van morgen.