Zeg het met emoji
De 1.400 kleurrijke pictogrammen uit de emoji-catalogus zijn niet meer weg te denken uit de dagelijkse communicatie. Elk jaar buigt het Unicode Consortium zich erover welke nieuwe symbolen een plek verdienen in de officiële canon.
Wat hebben een slee, broccoli, een vrouw met een hoofddoek, sokken, een pretzel, een plantenetende dinosaurus, de lotushouding, een kokosnoot, cricket, een goede fee, een brakend gezicht en een giraffekop met elkaar gemeen? In één woord: emoji.
Al deze voorwerpen, verschijnselen, dieren en menselijke figuren maken kans om volgend jaar op onze smartphones te verschijnen, als kleine pictogrammen waarmee we onze tekstberichten en e-mails opvrolijken. De verzameling emoji wordt elk jaar rond de zomer ververst en aangevuld. De deadline voor nieuwe pictogrammen verliep vorige maand.
De emoji-catalogus telt al bijna 1.400 kleurige, frisse tekeningetjes, waarvan 'gezicht dat tranen met tuiten lacht' vorig jaar het meest werd aangeklikt. Ze behoren tot het officiële canon, samengesteld door het Unicode Consortium, een non-profitorganisatie die waakt over de internationale standaardlijst van inmiddels al 7.500 letters, cijfers, symbolen en dus emoji voor computers en computerprogramma's.
Dezelfde emoji kan er op een Apple-toestel wel anders uitzien dan op een Android-apparaat. Het kalenderpictogram bijvoorbeeld laat bij de maker van iPhones en iMacs als datum 17 juli 2002 zien; bij anderen niets, of een andere datum. Op die datum introduceerde Apple zijn kalenderprogramma iCal .
In het Unicode Consortium werken grote techbedrijven als Apple, Google, Microsoft, Facebook en Oracle samen. Maar tot de bijna twintig leden met stemrecht behoren ook het ministerie van Religieuze Zaken van Oman, de regeringen van India en Bangladesh en de overheid van de Indiase deelstaat Tamil Nadu.
Een emoji moet voldoen aan een aantal criteria. Voegt hij iets toe? Heeft hij een redelijk universele betekenis? Heeft hij een symbolische betekenis die per cultuur verschilt? Een haai bijvoorbeeld wordt in het Engels ook opgevat als een loan shark (woekeraar). Iemand die een voorstel indient voor een nieuwe emoji moet ook aangeven waarvoor die waarschijnlijk zal worden gebruikt.
Uiteindelijk, constateerde het Amerikaanse weekblad Time, beslist een 64-jarige Amerikaan met een baard welke emoji de universele beeldtaal haalt. Mark Davis, een softwarespecialist van Google, is de directeur en medeoprichter van het Unicode Consortium, en de man die touwtjes grotendeels in handen houdt. "Een van de beslissende factoren is dat het iets moet zijn dat op een redelijk herkenbare manier kan worden verbeeld", zegt Davis. "Als je geen duidelijk beeld hebt, waarvan iedereen meteen zegt: 'O, dat is een dokter, dit is paella, of dit is een hamburger', dan is het voorstel een stuk minder interessant."
De emoji-jury beslist niet alles in zijn eentje. Vorig jaar stak het consortium voor een reeks pictogrammen van vogels zijn licht op bij het Cornell University Lab of Ornithology, onder vogelkenners een instituut van naam. De Amerikaanse wetenschappers kwamen tot een top 15 van vogelsoorten die over de hele wereld bekend zijn - van de duif tot de kalkoen.
Iedereen kan een internetpetitie beginnen om een emoji in de standaardlijst te krijgen. Maar, zegt Davis, "het moet wel een serieuze inspanning zijn. Je kunt niet volstaan met 'Ik denk dat een dronken eekhoorn heel populair zal zijn omdat al mijn vrienden dat zeggen'.
Bedrijven lobbyen ook bij het Unicode Consortium. Taco Bell kreeg voor elkaar dat er een taco kwam, Durex aast op een condoom, Libresse heeft zes emoji voorgesteld die te maken hebben met menstruatie, Ballantine zou graag een whisky-pictogram in de Unicode willen zien.
Goed voor adverteerders
Niet iedereen heeft veel op met het idee dat multinationals bepalen hoe we met elkaar communiceren. Al was het maar, zoals The New York Times dit jaar constateerde, omdat we het internetbedrijven daarmee nog gemakkelijker maken om ons gedrag en onze gevoelens te peilen en daarop advertenties af te stemmen. Twitter biedt zijn adverteerders die mogelijkheid al.
Het ziet er niet naar uit dat emoji snel gaan verdwijnen. Instagram, de fotodeeldienst van Facebook, meldde vorig jaar dat de helft van de tekst in Facebook-berichten al uit emoji bestaat. In sommige landen is dat al 60 procent.
Apple biedt in zijn jongste iOS de mogelijkheid een bericht te typen en daarna de software woorden te laten herkennen die te vervangen zijn door pictogrammen. Niet dat de boodschap daardoor altijd begrijpelijker wordt - al was het maar omdat een emoji in een andere cultuur een andere betekenis kan hebben. De 'lachende drol' uit de emoji-collectie van Apple is een teken van geluk in Japan.