Regie van VRT-nieuwsdienst in handen van robots

Het vorige decor van Het journaal had vijf jaar op de teller staan. Een respectabele leeftijd maar niet meteen hoogbejaard. De echte reden voor de vernieuwingsoperatie van de nieuwsstudio is dan ook vooral achter de schermen te zoeken. "De apparatuur in de regiekamer was totaal verouderd", vertelt Wim Willems, hoofdredacteur Nieuws bij de VRT.

"Het decor mag dan wel nog maar vijf jaar oud zijn, de technologie erachter dateert van 2001. En in twaalf jaar tijd is er heel veel veranderd. Probeer nu nog maar eens een computer van die periode aan de praat te krijgen. Voor sommige van de toestellen waar we mee werken waren ook geen vervangstukken meer te vinden. Die hingen echt met spuug en draad aan elkaar."

En dus moest er vernieuwd worden. De oude rommel ging de deur uit en de nieuwsdienst koos voor een volledig geautomatiseerde redactievloer. De vijf camera's, vier op rails en één aan een camerakraan, bewegen voortaan volledig computergestuurd door de studio.

Mozart

Een aanpak die alleen maar voordelen heeft, vindt Willems. "In de eerste plaats omdat die robots ons mogelijkheden geven die we vroeger niet hadden. Twee studiogasten tegelijk op een behoorlijke manier in beeld brengen bijvoorbeeld. Of een overgang maken tussen zo'n studiogesprek en het sportanker. Omdat de vroegere camera's beperkt waren in hun bewegingsvrijheid lukte dat technisch niet."

De automatisering betekent ook een aanzienlijke besparing op personeelskosten. "Voor een doorsnee nieuwsuitzending zaten we vroeger met 8 à 9 man in de regiekamer", legt Willems uit. "Nu kunnen we dat met vier mensen doen. Voor een extra journaal is zelfs één iemand achter de knoppen genoeg." Leuk meegenomen in besparingstijden.

Al benadrukken ze op de nieuwsdienst wel dat door de technische evolutie niemand op straat komt te staan. "De mensen die hier niet meer nodig zijn, worden bij onze andere studioprogramma's ingezet", klinkt het.

De investeringen moeten ook resulteren in minder fouten op het scherm. "Omdat er minder mensen bij betrokken zijn, kan er ook veel minder fout lopen", legt regisseur Koen Heymans uit. "Het starten van een jingle was vroeger het werk van drie mensen: de regisseur, de geluidsman en de beeldmixer. Nu kan de regisseur met één druk op de knop hetzelfde doen."

Die fouten op het scherm waren een pijnpunt toen de nieuwsdienst vijf jaar geleden overschakelde op een digitaal redactiesysteem. Maar deze keer zal het zo'n vaart niet lopen, hoopt Willems. "We draaien al vier maanden proef met dit systeem. Maar fouten helemaal uitsluiten kan natuurlijk nooit." Dat Mozart - zoals het systeem dat de camera's aan moet sturen heet - ook gebruikt wordt door de BBC versterkt wel het vertrouwen.

Tegelijk met de regiekamer kreeg ook het decor een facelift. Geen volledige stijlbreuk, wel een voortbouwen op het vorige decor. "Logisch ook", vindt algemeen hoofdredacteur Luc Rademakers. "Het journaal is één van onze succesprogramma's, daar ga je voorzichtig mee om." Een groter scherm achter het nieuwsanker en een breed uitgemeten videomuur moeten het beeldmateriaal meer op de voorgrond brengen. Nieuwe camerastandpunten én beweeglijker nieuwsanker moeten Het journaal dynamischer maken. "Daar experimenteren we ook al mee in het late journaal en de reacties daarop zijn heel positief", geeft Willems mee.

Siamese tweeling

De houten wand achter de ankers zorgt er dan weer voor dat het decor niet te koel aan doet. De nieuwe studio is niet alleen de thuisbasis van Het journaal. Ook Sportweekend, Koppen en De vrije markt worden in hetzelfde decor opgenomen. "Maar omdat we nu qua camerawerk en decor meer mogelijkheden hebben zullen die programma's ook, meer dan in het verleden, van elkaar verschillen", legt Rademakers uit. "Die programma's blijven familie van elkaar, maar het zijn geen Siamese tweelingen meer."