‘Vrouwen zijnaardiger voor elkaar’Lesbische laatbloeiers zijn nog nooit zo alomtegenwoordig geweest als nu. Wat doet een vrouw voor de andere kant kiezen?door Stephanie Theobald

Onlangs raakte bekend dat schrijfsters Jeanette Winterson en Susie Orbach een stel zijn. Nochtans is Orbach is geen wilde twintiger die het moet hebben van tatoeages en piercings. Ze schreeuwt niet van de daken dat ze van vrouwen houdt en ze stort zich niet op de homoseksuele performancekunst. En dat was voor veel mensen nog de grootste verrassing.Orbach belichaamt de vriendelijke, discrete dame die wat verderop in de straat woont, netjes op tijd haar vuilnisbakken buitenzet, etentjes organiseert en de kwaliteitskranten leest. En die op een dag haar mannelijke partner verlaat om ervandoor te gaan met iemand die in de roddelpers als “een notoire lesbienne” wordt afgeschilderd. Orbach is 63. Ze is psychologe en auteur van de klassieker Fat Is a Feminist Issue. Daarnaast is ze ook de laatste in een lange rij lesbische laatbloeiers die hun man verlieten voor een vrouw, nadat ze samen kinderen hadden gehad.

In de jaren negentig, toen de term lipstick lesbo werd gedefinieerd, waren Martina Navratilova en k.d. lang zowat de enige lesbische vrouwen die we kenden. Dat is intussen wel even anders. Zodra we goede rolmodellen hebben, gaan de sluizen blijkbaar helemaal open.Er is de Britse journaliste Mary Portas, 49, die in de jaren negentig na dertien jaar huwelijk scheidde haar man. Momenteel woont ze samen met haar twee kinderen en haar glamourrijke vriendin Melanie Rickey, moderedactrice bij het tijdschrift Grazia. Een ander voorbeeld is de 43-jarige Alison Goldfrapp. De zangeres die erom bekendstaat haar publiek mee te loken in donkere sensuele fantasieën, begon onlangs een relatie met de hippe filmregisseur Lisa Gunning.Van de maand nog kwam ook de 62-jarige Meredith Baxter uit de kast. We kennen de actrice als de hippiemama uit de jarentachtigsitcom Family Ties, met Michael J. Fox. Baxter heeft drie huwelijken achter de rug, maar tekende meteen voor het grootste lesbische verhaal sinds de 43-jarige Cynthia Nixon (Miranda uit Sex and the City) de vader van haar twee kinderen verliet om het aan te leggen met de schaamteloos potteuse Christine Marinoni.Vorige maand werd Meredith Baxter aan boord van de Sweet Carribean Cruise voor lesbiennes gezien in het gezelschap van Top Gun-diva Kelly McGillis (nog zo’n lesbische laatbloeier). Volgens de Amerikaanse tabloid National Enquirer zagen ze er “erg ontspannen en op hun gemak” uit.

Op je gemak zijn zou een belangrijke factor zijn bij vrouwen die de switch maken. Vraag maar aan Jennifer, 41, gescheiden, moeder van drie kinderen. Ze zegt dat ze vaak wordt benaderd door vrouwen die zichzelf meestal biseksueel noemen en niet zelden een man hebben die ze hoorns zetten. “Je hebt niet het gevoel dat je een seksspeeltje bent als je seks hebt met een andere vrouw”, zegt ze. “Misschien komt dat omdat vrouwen nu eenmaal op dezelfde golflengte zitten. We zijn aardiger voor elkaar.”Ook de veertigjarige Sarah kan het weten. Haar dochter van veertien spoorde haar aan om meer uit te gaan toen ze na vijftien jaar een punt had gezet achter haar huwelijk. Het maakte haar niks uit dat veel van de vriendinnen van haar moeder lesbisch waren. Algauw had Sarah een hele resem affaires. “Als je optrekt met lesbiennes waan je je in een volwassenenversie van Malory Towers (internaat uit Britse jeugdboekenreeks, red). Ondeugend en sexy, zeg maar”, vertelt ze. “De kers op de taart zit in het feit dat je geen contraceptie hoeft te gebruiken. Bovendien is de kans dat je een seksueel overdraagbare aandoening oploopt veel kleiner.”

Voor Sharon Stone klinkt de lokroep van de lesbische liefde dan weer anders. Twee jaar geleden bekende ze in een interview dat sommige van haar beste afspraakjes met lesbiennes waren. Zij weten immers hoe ze de touwtjes in handen moeten nemen. “Iedereen is in bepaalde mate biseksueel”, zei ze. “Ik hou van mannelijkheid en daar moet je tegenwoordig, eerlijk gezegd, voor bij vrouwen zijn. Als je een date hebt met een vrouw, neemt zij jou mee uit. Zij date jou. Ze belt je op en zegt dat ze je om een uur of zeven zal oppikken. Je hoeft niet te zeggen waar je naartoe wilt gaan. Vrouwen nemen je mee naar een fantastische plek en je kunt je uitdossen als een moordgriet.”Mannen, daarentegen, zei ze, zijn veel vrouwelijker geworden. “Ze weten niet meer wie ze moeten zijn en hoe ze hun leven moeten organiseren. Ze kunnen geen knopen meer doorhakken en dat vind ik een echte afknapper.”

In het boek The Female Brain schrijft neurologe Dr. Louann Brizendine dat vrouwen die de kaap van de veertig hebben gerond onrustig worden, omdat ze geen hormonen meer aanmaken die hen de zin geven om hun hulpeloze man in de watten te leggen. Op Mumsnet, een internetplek voor eenzame vrouwen van middelbare leeftijd, bulkt het bijvoorbeeld van de posts met lesbische fantasieën, van het type ‘mijn fantasieën over vrouwen zijn een zegen voor mijn seksleven met mijn man’ tot de noodkreet ‘ik voel me ontzettend sterk aangetrokken tot een vrouw en ik weet me met mijn gevoelens geen raad’. De standaardcommentaren luiden meestal: “Je moest je schamen. Hoe durf je je man en je kinderen zo te bedriegen.”

De vraag voor lesbiennes is dan ook hoe ze kunnen achterhalen of die heteroseksuele meiden niet alleen maar uit zijn op de ene of andere exotische flirt. “De raad die ik aan lesbiennes geef, luidt: doe het niet”, zegt een van de lesbische vrouwen op Mumsnet. “Heteroseksuele vrouwen keren uiteindelijk altijd terug naar mannen. We maken er onszelf alleen maar mee kapot.” Ze wijst er ook op dat een van Wintersons andere schijnbaar heteroseksuele veroveringen, wijlen de literair agente Pat Kavanagh, kort nadat ze haar man Julian Barnes had verlaten, alweer naar hem terugkeerde.Misschien hangt het ook af van het soort lesbische laatbloeier. Jennifer geeft toe dat ze nogal eens van kamp wisselt. Soms droomt ze ervan gezinnetje te spelen met een andere vrouw (“Dat lijkt de perfectie veel beter te benaderen. Je zou de strijk en de opvang van de kinderen delen”), maar na haar recente huwelijksperikelen bekent ze toch dat haar ideaalbeeld “een platonisch bestaan met een andere vrouw” is.

Het zijn de lesbiennes die zich onverwacht outen, zoals Cinthya Nixon, die het meest verfrissend zijn en vaak de hele rit uitzitten. Zelf zegt ze over haar relatie met Marinoni: “Wat seksuele geaardheid betreft, vind ik niet echt dat ik veranderd ben. Ik ben gewoon een vrouw die verliefd is geworden op een andere vrouw.” Afgelopen lente kondigden ze hun verloving aan.Voor de feministische psychotherapeute Orbach ziet het er goed uit. Ze is ernstig en nuchter, en lijkt in elk geval de broek te dragen in haar relatie. Wat ons, toeschouwers, nog het meeste prikkelt, is dat Orbach, anders dan Winterson, zich in een oorverdovend stilzwijgen hult wat die nieuwe opwindende liefde betreft. En dat het opwindend is, daar zijn de meeste late bekeerlingen het over eens. De boutade luidt niet voor niets: Als je voor het eerst met een vrouw slaapt, is het net alsof je de seks helemaal opnieuw ontdekt.’