Europa kortwiekt macht van grootbanken
De Europese Commissie legt 29 grootbanken, waaronder ook Belfius en KBC, striktere regels op. Als de banken niet afslanken, moeten risicoactiviteiten naar een apart filiaal. Speculeren op grondstoffen of financiële instrumenten voor eigen rekening is niet langer toegestaan.
Een dertigtal banken in Europa, waaronder de in ons land actieve BNP Paribas Fortis en ING, zijn te duur, te complex en te groot om gered te worden. Hun balans is groter dan het bbp van de grootste Europese landen.
Ondanks de crisis die de sector op zijn fundamenten deed daveren, blijven die megabanken risicovolle marktactiviteiten ontplooien die ze veel winst opleveren. Ze speculeren voor eigen rekening op grondstoffen of financiële instrumenten, met geld van de overheid of van hun klanten. "Dat is geen taak voor banken en het is niet te verantwoorden. Daarom leggen we die megabanken een verbod op om te speculeren voor eigen rekening", zegt Eurocommissaris Michel Barnier, die een voorstel presenteerde voor een structurele hervorming van de Europese bankensector.
Afsplitsing
De puur speculatieve marktactiviteiten worden automatisch verboden, maar ook andere risicovolle investeringen worden ingeperkt. Barnier: "We responsabiliseren daartoe de toezichthouder, de Europese Centrale Bank." Die gaat de investeringsactiviteiten van de banken screenen. Veel van die investeringen zijn belangrijk voor de financiering van ondernemingen. Maar als het gaat om een grote bank met een zware investeringsportefeuille komen ze op de radar.
En als ze niet veilig zijn, kan de toezichthouder de afsplitsing vragen van de risicovolle activiteiten in een apart filiaal. "Concreet komt het erop neer dat Europa een drempel vastlegt. Als je die overschrijdt, kom je in aanmerking voor evaluatie door de ECB", aldus Thomas Van Rompuy van Febelfin, de federatie van de financiële sector in België.
Welke twee Belgische spelers volgens Barnier tot de dertigtal grootbanken behoren is niet gespecificeerd in het voorstel van de commissaris, al wijst alles in de richting van KBC en Belfius. "In het voorstel van Barnier gaat het om zogeheten Global Systemically Important Banks (GIBS), waartoe BNP Paribas Fortis en ING behoren, en om banken met een balans van 30 miljard in combinatie met een handelsactiviteit van meer dan 70 miljard of een handelsactiviteit van minstens 10 procent van hun balans. Dan kom je uit bij KBC en Belfius", aldus Van Rompuy.
"Al moet dit voorstel nog voorbij de Raad en het Parlement en duurt het nog een hele tijd vooraleer het effectief geldt. En dan nog valt af te wachten wat er zal van overblijven en welke banken er tegen dan onder de regeling vallen."
De voorstellen van Michel Barnier over structurele hervormingen in de banksector betekenen niet dat de nieuwe Belgische bankenwet verdwijnt. Volgens zowel Barnier en minister van Financiën Geens (CD&V) zijn de twee compatibel, al is er wel een verschil in timing. De Belgische wet gaat wellicht vanaf 2015 van kracht, de Europese regels pas vanaf ten vroegste 2017.