De weg ligt bezaaid met hindernissen

1. Persoonlijke fricties

De verstandhouding tussen CD&V en de andere partijen is verre van optimaal. De manier waarop CD&V-voorzitter Wouter Beke hoog spel gespeeld heeft, draagt weinig goedkeuring weg. Ook de relatie tussen Beke en formateur Elio Di Rupo (PS) is al een tijdje verzuurd. Na zijn tien weken als koninklijk onderhandelaar ruimde Beke halverwege mei plaats voor formateur Di Rupo, ondanks de "loyale samenwerking" trakteerde die laatste de CD&V-voorzitter vervolgens op een kritische brief over het hoofdstuk Financieringswet. Beke kon daar absoluut niet om lachen, en haalde in een mediaoffensief op zijn beurt uit naar Di Rupo: "Hij heeft het klimaat voor zichzelf verziekt."

Ook de voorbije weken laaiden de gemoederen hoog op tussen beiden. Wederzijdse verwijten en 'lekken' deden Beke opnieuw besluiten tot een persbriefing, een paar dagen later ergerde hij zich aan het feit dat de formateur hem via de media opriep om toch ja te zeggen. Daarop mailde de Beke zijn antwoord op het ultimatum deze week pas door na de persconferentie. Wat volgde, was een heel bitse schriftelijke conversatie. Ook tijdens de lange vergadering donderdagavond vlogen de verwijten van de twee in het rond. Door het pingpongspel over de interpretatie van de onderhandelingsvoorwaarden kwamen de andere partijen nauwelijks aan bod.

2. Inhoudelijke meningsverschillen

Niet dat het persoonlijk zo geweldig klikt tussen - alweer - CD&V-voorzitter Beke en FDF-voorzitter Olivier Maingain, maar voorlopig blijven de potentiële botsingen tussen de Vlaamse christendemocraten en de Frans-talige liberalen 'beperkt' tot het inhoudelijke niveau. MR, met het francofone FDF in haar kielzog, beschouwt enkel de nota-Di Rupo als basistekst. "We weten dat CD&V haar eigen visie heeft, maar iedereen heeft zijn bezwaren. Daarom is de nota-Di Rupo ook een vertrekpunt en geen eindpunt", luidde het gisteren. Voor MR-voorzitter Charles Michel blijft de tekst op alle punten amendeerbaar. "We zullen met amendementen komen op alle hoofdstukken, en het finale akkoord zal de vrucht zijn van onderhandelingen."

Ook cdH kondigde al aan dat het de teksten, die nu grotendeels gebaseerd zijn op de wetsvoorstellen van Beke als onderhandelaar, zal amenderen. Hoe meer amendementen er worden ingediend op een door iedereen 'aanvaarde' basis (als de zeven partijen hun ja ook echt menen), hoe moeilijker het wordt om tot een akkoord te komen. CD&V kijkt nadrukkelijk in de richting van de formateur om daar een oplossing voor te vinden, als het zover komt.

3. Methodische gevaren

Toen hij vorige zomer twee maanden preformateur was, weigerde Di Rupo de zaken op papier te zetten. Vooral CD&V en N-VA stoorden zich toen aan het gebrek aan teksten, hoewel ook de andere Vlaamse partijen toegaven dat het moeilijk werken is zonder gemeenschappelijke basis. Nu zijn er teksten: begin deze week deelde de formateur een nieuw onderhandelingspakket uit aan de acht partijen, met evenveel voorstellen over B-H-V en Brussel, woensdag gaf hij via zijn ultieme bod een aanvulling mee. De kans dat zijn methode voor een blokkering van de onderhandelingen zorgt, is dus kleiner - al heeft CD&V het nog altijd moeilijk met de methode/manier waarop hij de zaken voorstelt, leidt en al dan niet binnenskamers weet te houden. Ook dat laatste is nog een acuut gevaar: de gevreesde lekken. De mislukte regeringsonderhandelingen in Hertoginne-dal in 2007 werden getekend door tal van lekken, en ook in het voorbije jaar werd de discretie lang niet altijd gerespecteerd.