Mannelijke rondwormen doden vrouwtjes na paring

BIOLOGIE - Onderzoekers van de Stanford University School of Medicine hebben ontdekt dat mannelijke rondwormen van de soort Caenorhabditis elegans moleculen afscheiden die de levensduur van hun seksuele partners gevoelig inkorten. De meeste rondwormen zijn hermafrodiet en kunnen zichzelf bevruchten, maar paring met een mannetje levert veel meer nageslacht op. Daar moeten de hermafrodieten dan wel een vroegtijdige dood voor overhebben. Lang werd gedacht dat ze bezweken aan de inspanningen van het paren, maar nu weten we dat er een plan achter zit. Zodra de eitjes gelegd zijn, is het 'vrouwtje' niet meer nodig. Als zij sterft, blijft er meer voedsel over voor de larven. Daarnaast zet een mannetje dat al gepaard heeft zijn rivalen een hak door het aantal beschikbare sekspartners in te perken. De Caenorhabditis elegans heeft normaal een levensverwachting van zo'n twintig dagen, de aanwezigheid van mannetjes vermindert die met 20 procent.

PEDAGOGIE - Hoe groter de smeerboel jonge kinderen van hun maaltijd maken, des te slimmer ze worden. Uit onderzoek van de Universiteit van Iowa blijkt dat knoeien met eten peuters helpt om verschillende producten te identificeren en er een naam op te plakken, zelfs al is die fictief. Om te weten wat ze voorgeschoteld krijgen, gaan kinderen de interactie aan met hun maaltijd, wat in de praktijk neerkomt op roeren met de vingertjes, gooien met hun eten en proeven. Kinderen herkennen hun voedsel niet aan de vorm van de beker of het schoteltje, maar wel degelijk aan de textuur van het eten. Daarvoor moeten ze nu eenmaal voelen en proeven. Wanneer een kind dus speelt met zijn eten, is dat geen vrijblijvend geklieder, maar een manier om iets bij te leren.

PSYCHOLOGIE - Wie voor het eerst in zijn leven manager wordt, heeft doorgaans weinig genade voor fouten van ondergeschikten. Onderzoekers van de Britse universiteiten van Kent en Cambridge en de Universiteit van Adelaide in Australië schrijven dat mensen die niet gewoon zijn om macht uit te oefenen nogal wraakzuchtig uit de hoek kunnen komen. "Macht is niet gewoon goed of slecht, verschillende mensen worden er op een andere manier door beïnvloed", zegt mede-auteur Mario Weick (Kent). "Ons onderzoek toont enkele van de negatieve effecten die macht kan hebben op mensen die niet gewoon zijn om de leiding te nemen."

ASTRONOMIE - Enorme elektrische velden in de stralingsgordels rond de aarde kunnen verklaren hoe elektronen soms de snelheid van het licht benaderen. Dat zeggen onderzoekers in een studie die gepubliceerd werd in Physical Review Letters. De Van Allengordels, ontdekt in 1958, houden hoogenergetische partikels vast en bestaan uit twee zones. De eerste is tamelijk stabiel, de intensiteit van de tweede varieert onder invloed van de zonnewind - de straling die vanaf de zon het heelal in wordt geblazen. Eerder dit jaar vonden wetenschappers ook een derde, tijdelijke gordel. Met twee sondes van de NASA zijn er in de buitenste gordel structuren ontdekt die elektronen tot duizelingwekkende snelheden kunnen stuwen.