Grieken streven naar eenheidsregering met of zonder premier Papandreou
In het Griekse parlement werd vannacht gestemd over het lot van de centrum-linkse regering-Papandreou. Terwijl de stembeurt een dubbeltje op zijn kant bleef door de erg krappe meerderheid waar de premier over beschikte, bereidde hijzelf gisteren volop een toekomstige alliantie met de rechtse oppositie voor. Eerder had Athene al officieel afstand genomen van het deze week aangekondigde referendum, dat een schokgolf door Europa had gejaagd.
Of George Papandreou de vertrouwensstemming nu overleefd heeft of niet, binnen de Griekse politieke klasse en publieke opinie overheerst hoe dan ook de indruk dat de premier zijn beste tijd heeft gehad. Zelfs in geval van een ja-stem maakt Papandreou geen schijn van kans om zijn normale regeertermijn, tot oktober 2013, uit te rijden. Als hij dat overigens al zou willen: donderdagavond had hij laten uitschijnen niet per se op de voortzetting van zijn premierschap te azen. "Ik houd niet vast aan mijn zitje", zei hij.
Wat staat Papandreou dan wel voor ogen? Minstens, zoals hij eveneens beklemtoonde, een cruciale rol voor zijn sociaaldemocratische PASOK in de gedoodverfde toekomstige coalitieregering. De premier nam het op voor zijn partij nadat meerdere kopstukken daar de voorbije dagen openlijk hun afkeer van Papandreou hadden laten blijken.
Het politiek-economische tempeest dat Papandreou met de aankondiging van zijn referendum had uitgelokt, ontnam hem ook in de eigen gelederen het laatste restje geloofwaardigheid. Pas toen de premier gas terugnam, toonden zwaargewichten als minister van Financiën Evangelos Venizelos en zijn ambtgenoot van Volksgezondheid en Sociale Solidariteit Andreas Loverdos zich weer bereid Papandreou hun vertrouwen te schenken.
Hoe dan ook is hun steun hooguit een blijk van pragmatiek. In werkelijkheid wil niemand het hachje redden van een politicus wiens populariteit naar 14 procent teruggevallen is, en die zowel het zakenmilieu, de Europese politici, de studenten, de loontrekkenden als de gepensioneerden tegen zich heeft.
De coalitieregering, waarbij de rechtse Nieuwe Democratie van Papandreous aartsrivaal Antonis Samaris in afwachting van vervroegde verkiezingen een tijdelijk kabinet met PASOK zou steunen, tekende zich in de loop van gisteren almaar meer als het meest waarschijnlijke scenario af. De interim-regering zou overigens maar één taak hebben: het goedkeuren van het op 27 oktober in Brussel overeengekomen Europese steunplan. Van die goedkeuring hangt de storting af van een zesde tranche (8 miljard euro) van de lening die de Europese Unie en het Internationaal Monetair fonds in mei 2010 al aan Athene toekenden.
Tijdens de urenlange debatten die aan de nachtelijke stembeurt voorafgingen, beklemtoonden meerdere parlementsleden de noodzaak om vandaag al aan de vorming van een nieuw kabinet te beginnen.
Toch zijn nieuwe coup de théâtres, type het referendumschouwspel van maandag, niet uitgesloten. Papandreou is een geslepen tacticus. Momenteel wordt hij dan wel met de rol van zwartepiet opgezadeld, volgens waarnemers is hij ook trots genoeg om aan een eervolle exit voor zichzelf te denken. Dat zou hij kunnen door tijd te winnen.
Gesteld dat de gesprekken over een nieuwe coalitie niet vlotten doordat bepaalde politici niet samen door een deur kunnen, zal hij daar vermoedelijk zijn voordeel bij proberen te doen. Al moet hij daar de voorbije nacht natuurlijk eerst de vertrouwensstemming voor gewonnen hebben. (LD)