Pleister moet malariamug uitschakelen
Het lijkt een prachtige uitvinding van het bedrijf Olfactor: een eenvoudige pleister tegen muggen die lelijke ziekten als malaria en dengue verspreiden. Maar het middel is duur en onbeproefd in de Afrikaanse praktijk.
Malaria komt vooral voor in Afrika, waar het jaarlijks honderdduizenden levens eist, vooral jonge kinderen. Olfactor zegt nu een muggenpleister, Kite gedoopt, ontwikkeld te hebben. Het Amerikaanse bedrijf wil binnenkort een praktijkproef met de pleister doen in Oeganda.
Niels Verhulst van het Laboratorium voor Insectenkunde van de universiteit in het Nederlandse Wageningen vindt het veel te vroeg om de vlag uit te steken. "Het klinkt heel mooi. Nu hopen dat er wetenschappelijk bewijs komt dat het werkt. Dat is nog volkomen onduidelijk."
De Amerikaanse onderzoekers claimen dat de pleister, waarin een speciale mengeling van reukstoffen is verwerkt, maximaal twee dagen werkzaam is.
Dat zou betekenen dat een Afrikaan een kleine tweehonderd pleisters per jaar nodig heeft om zich beschermd te weten tegen gevaarlijke muggen.
Zelfs bij een lage prijs kan zo'n berg pleisters een grote uitgave zijn in een land als Oeganda, waar het gemiddelde jaarinkomen slechts 550 dollar is.
Stinken en kleven
Volgens Verhulst hebben de onderzoekers achter Olfactor al in 2009 over hun vondst in het wetenschappelijk tijdschrift Nature gepubliceerd, maar is het sindsdien wat stil gebleven.
Olfactor zegt dat de werkzame stoffen zijn getest in een laboratoriumopstelling in Californië. De veldproeven in Oeganda moeten uitwijzen of de pleister in de Afrikaanse praktijk ook werkt.
Het probleem met muggenwerende reukstoffen, waarvan er al op de markt zijn, is dat ze maar matig werken, zegt Verhulst. "Hoe lang werkt een stof, stinkt en kleeft het niet, is het betaalbaar voor de doelgroep, daar gaat het om."
Olfactor is een Californische start-up met nog geen tien personeelsleden, die eerder steun kreeg van de Bill en Melinda Gates Stichting. Het bedrijf zegt gespitst te zijn op de ontwikkeling van commercieel aantrekkelijke producten. Voor de praktijkproef is met crowdsourcing meer dan 75.000 dollar ingezameld, genoeg om twintigduizend pleisters in Oeganda uit te zetten.
Het Amerikaanse leger zou al geïnteresseerd zijn in de muggenpleister, voor soldaten die in gebieden worden ingezet die nog niet malariavrij zijn. Ook Westerse toeristen zijn een voor de hand liggende doelgroep, mocht de pleister op een dag in de winkel komen te liggen. "Maar dan moet wel eerst gegarandeerd zijn dat de reukstoffen in alle omstandigheden werken. Anders kun je voor je geld beter antimalariapillen kopen", zegt Verhulst.
pleisters zullen in Oeganda uitgedeeld worden. De veldproef moet uitwijzen of het middel ook in de praktijk werkt