Geneesmiddel veel langer goed dan datum zegt
Elke week wordt in ons land een geneesmiddel teruggestuurd naar de producent. Meestal omdat de werking niet meer 100 procent is zoals de farmaceutische firma beloofd had. En toch kun je de meeste medicijnen probleemloos innemen tot wel 15 jaar na vervaldatum.
Op de verpakking van elk geneesmiddel dat je bij de apotheker koopt - of het nu gaat om een vrij te verkrijgen middel of eentje op voorschrift - staat 'EXP' (expiration date), gevolgd door een datum. Vraag is hoe strikt je dit moet interpreteren: mag je dat aspirientje waarvan de houdbaarheidsdatum al lang verlopen is nog slikken of is dat ronduit gevaarlijk?
Ook het Amerikaanse leger wilde dat wel eens weten, want dat beschikt over een enorme voorraad medicijnen en moet de stock tegen zijn zin om de paar jaar volledig vernieuwen. Daarom vroeg het aan de Food and Drug Administration om een en ander te onderzoeken. Conclusie? Liefst 90 procent bleek nog perfect bruikbaar te zijn na de vervaldatum, sommige zelfs tot 15 jaar. Al was het wel zo dat de vervallen medicijnen wat minder effectief waren.
Dat geneesmiddelen die over datum zijn niet meteen in de vuilnisbak gegooid moeten worden, wordt bevestigd door Jan Depoorter van de Algemene Pharmaceutische Bond. "De vervaldatum op een geneesmiddel geeft alleen aan dat het product 100 procent zal werken tot die datum en dat er tot dan zeker geen problemen mee zullen zijn. Vervallen medicijnen zijn nog perfect te gebruiken, al zullen wij ze niet meer verkopen. Maar het is algemeen geweten dat de apothekers de vervallen vitamines uit hun voorraad zelf gebruiken."
Hoelang je een medicijn na de vervaldatum nog kunt gebruiken, hangt overigens af van product tot product én van de manier waarop je het bewaart. "Ze stockeren in een apothekerskastje in de badkamer is zo ongeveer het slechtste wat je kan doen, want daar is het warm en vochtig." Wie wil dat zijn geneesmiddelen écht lang meegaan, bewaart ze best in de koelkast.
Terwijl het meestal ongevaarlijk is om vervallen pillen te slikken, is het dat soms wél. "Sommige producten genereren na die datum immers afbraakproducten", legt Depoorter uit. Medicijnen die je na die EXP-datum best niet meer neemt, zijn onder andere het antibioticum tetracycline, het vaatverwijdende middel nitroglycerine, insuline en vloeibare antibiotica. "Gemiddeld één keer per week wordt een medicijn teruggeroepen. Dat kan zijn omdat de wetgeving veranderd is en de bijsluiter niet meer conform is, maar meestal blijkt het product al voor het verstrijken van de vervaldatum niet meer 100 producent actief te zijn of al afbraakproducten te genereren."