Rechter moet smog doen verdwijnen
Het Brussels Gewest wordt voor de rechter gesleept omdat het niet genoeg doet voor de luchtkwaliteit. De eisers: vijf burgers en een milieuorganisatie. In een gelijkaardige zaak in Düsseldorf beval een rechter een week geleden een dieselverbod.
Het gaat niet goed met onze lucht. Fijn stof, zwaveldioxide, stikstofoxide, stikstofdioxide en zwevende deeltjes: we krijgen ze met elke ademteug binnen. Wat betreft luchtkwaliteit bengelt België helemaal onderaan de Europese ranking.
Onze hoofdstad is de exponent. De Europese Commissie stelde het Brussels Gewest eerder dit jaar al in gebreke omdat het de normen niet haalt. Die zijn nog een stuk soepeler dan de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Bovendien zijn de gevolgen niet te onderschatten. Een VN-rapport van vorig jaar concludeerde dat een Belg die in een stad woont, tot een jaar vroeger sterft dan een landgenoot die thuis wel schone lucht inademt.
Foute boel
Foute boel, met andere woorden, temeer omdat het Brussels Gewest er te weinig aan doet. Dat vinden toch vijf bezorgde Brusselaars die nu naar de rechter stappen. "Brussel haalt al zes jaar de Europese normen niet. Zo kan het echt niet verder", zegt Lies Craeynest, een van de vijf.
"Vijf jaar geleden verzamelden we vijfduizend handtekeningen en gaven die af aan het Gewest. Dat antwoordde met enkele formele brieven, maar de boodschap kwam niet aan. Dat zie je aan het Lucht-Klimaat-Energieplan dat de Brusselse regering in juni goedkeurde: een totaal gebrek aan ambitie. Als het via de gewone weg niet kan, moeten we andere wapens gebruiken."
De bezorgde Brusselaars bundelen de krachten met Client Earth, een Europese milieuorganisatie die de voorbije jaren gelijkaardige rechtszaken aanspande tegen overheden in Duitsland, Nederland, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk.
"Dit is geen symbolische actie", zegt Ugo Taddei van Client Earth. "Iedereen heeft het recht om schone lucht in te ademen. In Brussel wordt ons dat recht ontnomen. We willen een ernstig plan, met ernstige maatregelen, studiewerk rond de impact ervan en een duidelijke timing."
Vijf burgers en een milieuorganisatie nemen dus de handschoen op tegen het Brusselse Gewest. Dat klinkt als een moderne variant op David versus Goliath. Maar ook hier kan de underdog winnen. In de Duitse stad Düsseldorf gaf een rechter een dikke week geleden de burgers gelijk. Hij oordeelde dat de overheid niet genoeg deed en vaardigde een dieselverbod uit voor de hele stad. Dat moet ten laatste op 1 januari 2018 van kracht zijn.
'Work in progress'
De Brusselse minister voor Leefmilieu Céline Fremault (cdH) is dus gewaarschuwd. "Luchtkwaliteit is een work in progress", verdedigt Fremault zich. "Er komt een lage-emissiezone in de negentien Brusselse gemeenten. Daardoor zal de luchtkwaliteit snel verbeteren, maar de invoering kost tijd. Al begrijp ik de ongerustheid."
De zaak is nu dus in handen van het gerecht. Binnen zo'n anderhalf jaar kennen we de uitkomst. Al dromen bezorgde hoofdstedelingen nu al van een Düsseldorfse uitspraak.