'Voorstel Vanackere moedigt gokken aan'

Erik Geenen, de activist met de groene pet die in tal van mediagenieke financiële dossiers de stem van de kleine beleggers vertolkte, is het idee van minister van Financiën Vanackere meer dan genegen. "Ik roep al langer dat aandelen op de lange termijn veiliger producten zijn dan spaarboekjes of obligaties. Er is doorheen de jaren wel een zekere discrepantie gegroeid in de beleving van zogeheten risicokapitaal. Beleggers zoeken vooral veilige havens, en komen dan uit bij wat men 'goedehuisvaderaandelen' is gaan noemen. Met als gevolg dat die aandelen natuurlijk veel te duur geprijsd zijn. Soms moet je tegen de stroom in durven gaan. Het is eigenlijk decadent dat we vandaag ons spaargeld parkeren bij die instellingen die de zekerheid van onder onze voeten hebben weggemaaid."

Geenen noemt het ook bijzonder opzienbarend dat de verantwoordelijken voor de financiële crisis, beleidsmakers en toezichthouders, nog steeds op hun stoelen zitten. "Net diegenen die de spaarders moesten beschermen, keken de andere kant op tijdens cruciale ogenblikken. Mijn advies is dan ook: vlucht niet naar de hoek waar de klappen vallen, want uw spaarboekje zal alleen maar in waarde afnemen. Investeer in gezonde aandelen, als een Solvay of Bekaert."

'Risico beperken'

Ook Hendrik Boonen, van beleggersorganisatie Dolor, zegt "niet afkerig" te staan tegen een Cooreman-De Clercq Bis (zie hiernaast). "Mits er aan twee voorwaarden is voldaan. Er moet een fiscaal voordeel aan verbonden zijn, en de risicoverbintenis moet beperkt worden." Hoe dat moet gebeuren, is een zaak van overleg tussen de overheid en - waarom niet - verschillende organisaties als de zijne. "Er moeten een aantal restricties komen, zoals een beperking van de bedragen die de mensen kunnen investeren. Ik denk bijvoorbeeld aan een plafond van 1.500 euro per belastingplichtige. Op die manier blijven de risico's binnen de aanvaardbare normen, en zorg je ervoor dat excessen vermeden worden. Want anders dreig je een regelrechte hype te creëren, met alle gevolgen van dien."

Voor Boonen moet er ook een soort keurlabel komen van bedrijven die als 'veilig' bestempeld kunnen worden. "Een soort van portfolio van bedrijven met een zeker trackrecord, zodat niet elk bedrijf zomaar goedkoop geld kan ophalen."

'Er komen drama's'

Gematigd positief dus. Niet zo bij Geert Lenssens, advocaat bij SQ-Law, die herhaaldelijk optrad in zaken tegen Fortis, Dexia of Citibank. "Op zich is zo'n piste goed om de economie te ondersteunen, dus tot daar kan ik volgen. Maar de ervaring uit mijn praktijk zorgt ervoor dat ik heel sceptisch ben. Ik zie heel wat drama's van mensen die getroffen worden in hun bestaanszekerheid door allerhande beleggingen in zogeheten veilige producten, die achteraf helemaal niet zo veilig blijken."

Lenssens erkent dat de wet Cooreman-De Clercq de beurs populair gemaakt heeft bij de gewone bevolking. "Maar het grote publiek is op het vlak van financiële ervaring niet zo beslagen, en daardoor is een zekere graad van risicovervaging opgetreden. Als je dan als overheid een dergelijk lokmiddel in gang steekt, organiseer je gegarandeerd drama's. Het is bijna het promoten van gokken. Er is altijd een zeker risico verbonden aan aandelen. De beurs is volatiel. De reden waarom de spaarboekjes zo succesvol zijn, is net omwille van die hoge graad van veiligheid. De mensen zijn de zogeheten veilige havens van onze banken nog niet vergeten. En het is uitgerekend de overheid die in dergelijke dossiers een aantal bedenkelijke maatregelen heeft getroffen en verzaakt heeft aan haar informatieplicht die nu de mensen naar de beurs wil lokken. Ik ben dus sceptisch omdat diezelfde overheid schromelijk tekort schiet in haar beschermings- en informatieplicht."