'Een solo dwingt me mijn nek uit te steken'

Dat ze in haar bed nog heeft liggen doordenken, en of ze nog wat dingen mag aanvullen. Het is op en top Miet Warlop: zonder einde in zoeken, spreken en maken. En net zoals haar theater blijkt haar nachtelijk denken te bestaan uit flarden hoekige, beeldende poëzie: "...natuurlijk ben ik op zoek naar zin, de zin ook om de dingen te begrijpen, dingen die soms als onzichtbare slierten door ons leven dwalen en soms een strik rond de keel knopen..."

Je werd met Mystery Magnet voor de prestigieuze Stückemarkt in Berlijn geselecteerd. Als theaterauteur - opmerkelijk voor iemand die vooral woordloze voorstellingen maakt.

Miet Warlop: "Het Theatertreffen heeft een traditie van degelijke tekstproducties - via de Stückemarkt proberen ze net dat klassieke schrijven open te breken. Daarom was ik blij met de selectie van Mystery Magnet, de voorstelling is gekozen om de juiste redenen. Mijn werk slaat verschillende richtingen tegelijk in: sculptuur, performance, action painting, theater. Het is belangrijk dat het een leven krijgt in de juiste context, op plekken waar het echt thuishoort."

Je bent de laatste jaren de wereld afgereisd, tot voor kort woonde je in Berlijn. Heeft Vlaanderen zijn talent verwaarloosd?

"Zeker niet, ik ben hier altijd gesteund door verschillende huizen, maar ik was nieuwsgierig naar mezelf in een andere setting. Berlijn was al enkele jaren de stad waar ik naartoe trok om plannen te maken, om alleen rond te dwalen en een andere concentratie bereiken."

Je theater wordt bevolkt door absurde figuren: een verliefde elektriciteitskast, een wandelend salontafeltje, een dikke man in een mini-jeep. Wat is de logica achter jouw onlogische verbeeldingswereld?

Warlop: "Ik verzamel beelden, ik plaats die naast elkaar en ik kijk welke energieën uit de confrontatie ontstaan. Soms kunnen banale objecten - de lamp boven je hoofd - uitstijgen boven hun realiteit en iets bedreigends over zich krijgen, something uncanny. Dat soort beelden prikkelt me. Ik noem mijn figuren ook wel 'gedynamitiseerd': ze dragen een metamorfose in zich, ze zijn niet wat ze op het eerste gezicht lijken."

Ik herinner me dat er tijdens de première van Mystery Magnet regelmatig werd gelachen.

"Veel mensen vinden mijn esthetiek grappig, maar humor is maar een tool om iets te zeggen dat niet zo licht is. Het is belangrijk dat mensen zich op hun gemak voelen terwijl ze geconfronteerd worden met heftige beelden van verlies, agressie of liefde. Ik sta niet graag te schreeuwen in iemands oren - liever spreek ik de mensen aan met een pick-up line waar ze niet omheen kunnen, en dat kan alleen maar humor zijn."

Je komt uit de opleiding 3D aan het Gentse KASK - nu heet het 'multimediale vormgeving', maar veel mensen vinden nog steeds dat je er zowat alles en niets leert.

"Je moet er zelf je weg vinden, en in mijn geval was dat een zegen. Ik had altijd al veel moeite om mijn energie te kanaliseren, het sprong alle kanten uit met mij. Als zestienjarige vloog ik op alle scholen buiten. Aan het conservatorium heb ik eerst nog een jaar drama geprobeerd, maar ik begreep dat niet: Medea spelen op je achttiende, ik vond dat bullshit. Het is ermee geëindigd dat ik dat jaar zowat iedereen zijn decor heb gemaakt. Zelf was ik gebuisd. In 3D ging het er veel persoonlijker aan toe, niet door te praten maar wel door kritisch te denken, en vooral te doen. Ik heb daar veel uit geleerd."

Je afstudeerproject Huilend hert, aangeschoten wild uit 2004 was meteen een ambitieus werkstuk: zeven tableaux vivants waarin zo'n twintig figuranten performden.

"Ik ben snel gestart, te snel misschien. Gelukkig vroeg Victoria (nu CAMPO, EC) me in 2006 om bij De Bank te komen: een residentietraject waarin ik zonder druk kon onderzoeken wat ik eigenlijk wilde vertellen. In Huilend Hert en daarna ook in Sportband, afgetrainde klanken had ik gewerkt met grote groepen performers, waardoor ik alles op voorhand moest uitzetten: op het moment zelf steek je de kabel in de prise en de boel marcheert.

"Ik vond die manier van werken al snel niet meer zo exciting. Daarna ben ik minder de slaaf geworden van mijn ideeën, ik ben ermee gestopt vooraf te bedenken wat ik zou gaan doen. In de ateliers van De Bank leerde ik op de loer liggen, de wacht houden, tijd spenderen met de materialen rondom mij - tot die vanzelf zouden gaan vibreren. Dat heeft me gered, denk ik. Als ik aan het helse tempo van het begin was blijven doorgaan, was ik wellicht opgebrand.

"Bij De Bank heb ik een reeks soloperformances ontwikkeld waarin ik stoelen aan- en uitkleedde. Het is het traagste werk dat ik ooit heb gemaakt. Mijn broer was net uit het leven gestapt, ik verstond geen zak van wat er gebeurd was, ik kon alleen maar proberen mezelf te her-ijken, opnieuw grip te krijgen."

Zonder het minste spoor van anekdotiek lijkt je werk zeer autobiografisch te zijn.

"Ik maak werk om mezelf te begrijpen, om begrepen te worden en om af te toetsen of ik met mijn ervaringen alleen sta, of andere mensen hetzelfde zien wanneer ze rondom zich kijken. Als in mijn voorstellingen niets is wat het lijkt, dan komt dat omdat het in de echte wereld ook zo is. Ik heb een toffe jeugd gehad, maar het is wel zo dat een paar keer in mijn leven de kaders grondig zijn verschoven of radicaal uit hun haak geslagen. In één seconde tijd worden alle logische verbanden doorknipt, afgekapt, gebroken - je moet alles wat je denkt te weten herpositioneren. Je beseft plots dat je niets met zekerheid kan zeggen over iets, dat taal je voortdurend bedriegt. We verzinnen verhalen over onszelf en over de anderen, we maken onszelf wijs dat er een logica schuilt in het leven. Maar er lijkt geen plan te zijn, geen waarheid. Er is enkel materie: de aarde, het tastbare."

Binnenkort sta je voor het eerst alleen op scène met Dragging the Bone - een hele evolutie, van grote ensemblestukken als Huilend Hert en Mystery Magnet naar een solo.

"Ik hou er erg van om met een groep te werken. Neem een koor: het ontroert me dat al die verschillende monden nooit één mond zullen worden, maar dat wel koppig blijven proberen. Ik sta ook graag mee op scène; spannend voor mezelf én het maakt me als 'baas' minder eenzaam. Maar na Springville en Mystery Magnet vroeg ik me af of ik het nog langer kon maken om me te verstoppen achter het decor, de props, de andere performers. Als ik mijn eigen publiek zou zijn, zou ik zeggen: 'Hoe zit het, wanneer mag ik jou eens zien, wanneer mag ik je gezicht eens zien?' Een solo dwingt me mijn nek uit te steken."

Dragging the Bone is ook je eerste productie op eigen benen, zonder ondersteuning van een productiehuis - was het tijd om die stap te zetten?

"Binnen CAMPO was het sowieso tijd om plaats te maken voor andere, jongere mensen. Maar het is best zwaar: een eigen vzw oprichten, alles zelf beslissen en doen, het gezicht zijn van je eigen structuur - vooral dat laatste jaagt me angst aan. Ik ben eigenlijk best beschaamd, ik blijf nog het liefst op de achtergrond."

Wat is er de laatste jaren in je leven als kunstenaar veranderd?

"Ik ben steeds meer alleen geworden, denk ik. De buitenlandse tournees nemen je helemaal in beslag, de ploeg waarmee je reist wordt quasi familie, maar op een dag kom je thuis en moet je toch weer je draai vinden. Vrienden bellen minder omdat ze denken dat je altijd weg bent. Je vader is grijs geworden, je mist drie oproepen van je moeder en zo merk je dat er belangrijke dingen aan je voorbij gaan. Naast je in bed kan een schone slaper liggen, maar de gedachte aan je werk wekt je - en dus verdwijn je.

"Niet dat ik niet blij ben met mijn leven nu, integendeel. Mijn werk is mij helemaal eigen, ik val er volledig mee samen. Maar het is soms wel veel voor één hoofd. In de toekomst neem ik me voor meer tijd te maken voor mijn vrienden, de liefde en het leven. Omdat zonder dat leven ook het werk dreigt stil te vallen."

Dragging the Bone, première op 3 en 4 oktober in de Beursschouwburg, Brussel. www.beursschouwburg.be