Geen toekomst voor Spaanse jongeren
ZES MILJOEN WERKLOZEN - In Spanje zorgen de werkloosheidscijfers voor trieste records. Ruim de helft van de jongeren heeft geen job, en het einde van de tunnel is nog lang niet in zicht. Een verloren generatie, op zoek naar werk, op zoek naar een menswaardig bestaan.
Je ziet ze graaien in vuilnisbakken. Bij warenhuizen en restaurants trekken ze de wacht op, klaar om afvalcontainers te plunderen. Je ziet ze slapen in parken, op parkings, voor telefooncellen en geldautomaten.
Armoede in Spanje heeft een gezicht. Dat van de vele jongeren, die doelloos rondhangen in de steden. De twintigers en dertigers zonder werk. Nu reeds worden ze omschreven als een verloren generatie. Langdurige werklozen die nooit meer aan een job zullen geraken.
De werkloosheid in Spanje overschreed gisteren voor het eerst de drempel van de zes miljoen mensen. In het eerste kwartaal van dit jaar dikte het leger werklozen aan met 237.400. In totaal zitten 6.202.700 mensen zonder werk. Dat is ruim 27 procent van de beroepsbevolking. Daarmee telt Spanje met een bevolking van 47,2 miljoen inwoners haast evenveel werklozen als de bevolking van Vlaanderen (6,3 miljoen).
De verwachting is dat dit hallucinante cijfer nog zal toenemen. De crisis die het land treft, is uitzichtloos. De economie kromp met 1,9 procent in het voorbije jaar. Licht aan het einde van de tunnel is er bijlange nog niet. Ten vroegste eind 2014 zou Spanje opnieuw aanknopen met groei.
Extreme armoede
Bijna één op de drie werklozen is jonger dan 30 jaar. Het ergst getroffen zijn de jongeren, die op zoek zijn naar hun eerste werkervaring. In de leeftijdscategorie van -25-jarigen bedraagt de werkloosheid 57 procent. Het vinden van een job is voor die groep een loterij geworden.
Aan de overheid hebben ze niet veel. De werkloosheidsvergoedingen zijn maar een schijntje van die in België en bovendien beperkt in de tijd. Werklozen moeten het hebben van hun familie.
Maar vele gezinnen slagen er niet in de eindjes aan elkaar te knopen. Meer en meer families zinken weg in diepe armoede: 1,9 miljoen gezinnen zitten zonder kostwinner, 2,3 miljoen mensen - een op de tien werkenden - is langer dan twee jaar werkloos.
Ongeveer drie miljoen Spanjaarden leven in extreme armoede en moeten rondkomen met een jaarbudget van minder dan 3.650 euro. Een andere drie miljoen heeft minder dan 7.300 euro per jaar te besteden. "De verarming neemt zienderogen toe", zegt Sebastiaan Mora, secretaris-generaal van Caritas, een katholieke hulporganisatie.
'Huis te koop'
Ooit waren de Spanjaarden de grootste aanhangers van Europa. Met het lidmaatschap kwamen de subsidies uit Brussel. Met de euro brak een periode van goedkoop geld aan, waarmee Spanje zijn vastgoedboom financierde. Toen de zeepbel op de huizenmarkt barstte, was het feest over.
Vijf jaar ver in de crisis staan de huizenprijzen 30 procent lager dan in 2008. 'Se Vende' - 'huis te koop' - is het bordje dat het meest te lezen valt in Spanje. De prijzen van de woningen hebben hun bodem nog niet bereikt.
Europa is niet langer de oplossing voor Spanje. Het land zit gevangen in de euro. Het is zijn peseta kwijt. Devalueren kan niet meer. Het zal nog jaren duren voordat de Spanjaarden uit het sukkelstraatje geraken. Hoe lang zullen ze dat blijven tolereren?
De Spaanse bevolking is in haar eer gekrenkt. Op veel sympathie in Europa moeten ze evenwel niet rekenen. De helft van de Duitsers beschouwt de Spanjaarden als klaplopers en luiaards, zo blijkt uit een Duitse enquête die op het schiereiland veel verontwaardiging uitlokte.
De verbittering wordt nog versterkt door de vernederende nederlagen van Barcelona en Real Madrid tegen twee Duitse ploegen in de Champions League. In Duitsland wrijft men de Spanjaarden nog eens zout in de wonde met triomfalistische stukken over de zege van de zuinige Duitse ploegen op de 'gesubsidieerde' Spaanse teams.