Dan toch een nieuwe staatshervorming?
De federale regering houdt de deur open voor een nieuwe staatshervorming na de verkiezingen. Zonder ongelukken stemt ze volgende week in met de herziening van grondwetsartikel 195.
Nu de regering definitief haar laatste rechte lijn ingaat, liggen er nog twee belangrijke dossiers op tafel: de begrotingscontrole en een herziening van de grondwet. Ondanks het feit dat regeringspartijen CD&V en Open Vld afgelopen week vechtend over straat rolden, worden geen al te grote moeilijkheden verwacht. "Er zijn misschien spanningen, maar er kunnen nog beslissingen genomen worden", zeggen regeringsbronnen.
Eerst is er de begrotingscontrole, die momenteel wordt uitgewerkt in werkgroepen. Er moet zo'n 45 miljoen euro bespaard worden, een peulschil in vergelijking met de 3,15 miljard van vorig jaar. Geen dagenlang conclaaf deze keer; een stevige ministerraad moet volstaan.
'Nee' voor de show
Dan wordt er ook bekeken of artikel 195 van de grondwet herzien kan worden. De aanpassing van dat artikel houdt de mogelijkheid open voor een nieuwe staatshervorming. Maar ook daar is het water niet bijzonder diep. Alleen MR stribbelt nog tegen, al is dat voor een groot stuk voor de tribune. De liberalen tonen zich de flinke Franstalige en wijzen het idee alleen al van een nieuwe staatshervorming af.
Uit tactische overwegingen zal de MR wellicht overstag gaan. Verschillende regeringspartijen zijn het erover eens dat de niet-herziening van grondwetsartikel 195 N-VA in een zetel zet voor de campagne. Als er de volgende legislatuur geen staatshervorming mogelijk is, kunnen de Vlaams-nationalisten achteroverleunen in de communautaire debatten en zich wentelen in een slachtofferrol: "Jullie sluiten onze plannen bij voorbaat uit." Ook hopen ze de N-VA te dwingen tot een duidelijke keuze tussen hun communautaire en socio-economische programma. De cdH sprak zich onlangs nog fors uit tegen de herziening, maar toont de liberalen nu de weg. De partij onthoudt zich voorlopig van commentaar, maar de bocht is ingezet.
Het befaamde artikel 195 is een typisch Belgische oplossing. Bij elke staatshervorming moet de Belgische Grondwet gewijzigd worden. Dat gebeurt in twee fases. Eerst moeten de huidige regering en het parlement een aantal artikels aanduiden die voor herziening vatbaar zijn. In de volgende regeerperiode kunnen die artikelen dan aangepast worden.
Hete adem
Artikel 195 van de grondwet is een soort achterpoortje voor deze regeling. Wanneer dat artikel voor herziening vatbaar verklaard wordt, kunnen alle artikelen aangepast worden. Een trucje dat de vorige regering ook al toepaste, maar het zou toen bij die keer blijven.
De CD&V stuurde er vorige maand op aan om opnieuw het achterpoortje te gebruiken. De partij voerde aan dat zo ook andere grondwetsaanpassingen mogelijk zijn. "Het is nu eenmaal flexibeler werken." De christen-democraten krijgen nu bijval van de andere regeringspartijen.
Bij het begin van zijn legislatuur drukte premier Elio Di Rupo zijn coalitiepartners op het hart om eensgezind naar buiten te treden om N-VA niet de kans te geven op hen te schieten. Met de hete adem van de Vlaams-nationalisten in de nek heeft deze regering altijd wat meer gekund. En dat blijkt helemaal op het einde weer (heel even) waar.