Breakdancing: van levensstijl naar olympische discipline: “Meer dan op je hoofd spinnen”

“Breakdance is meer dan iemand rondjes op zijn hoofd zien draaien.” Camine Van Hoof (22) mag zich de beste b-girl van België noemen. Ze vertegenwoordigt ons land in juni op het wereldkampioenschap breakdancen in China. Ze vindt het vervelend dat mensen breakdancen reduceren tot leuke coole moves en de rest van de cultuur links laten liggen. “Breaken is mijn leven.”

Voor het Internationaal Olympisch Comité (IOC) is breakdance een opportuniteit. De voorzitter van het IOC Thomas Bach liet deze week in Lausanne optekenen dat breakdance, net als surfen, skateboarden en klimmen voorlopig toegelaten is als nieuwe discipline tijdens de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. De sporten zijn een onderdeel van een bredere vernieuwing die het IOC heeft ingezet. “We willen een nieuw publiek bereiken en met een ander programma de jeugd inspireren.” Daar voegde de 65-jarige sportbons nog aan toe waarom hij breakdancen zo interessant vindt: “Het is een heel authentieke manier om je uit te drukken, je voelt de persoonlijkheid van de atleten.”

“De overweging om breakdancen te introduceren op de Olympische Spelen zorgt al weken voor vurige debatten op sociale media in de b-boy-gemeenschap”, zegt Sam De Waele (33), die in Gent het Hiphop- en b-boy-huis Together We Stand uit de grond stampte. “Eind jaren 70 was het zowat de enige manier voor een jonge zwarte en latino bevolking in de Bronx, New York, om zichzelf uit te drukken.” In plaats van elkaar neer te schieten in bende-oorlogen zorgden dj’s als Kool Herc en Afrika Bambaataa met hun dj-sets voor een break. Letterlijk en muzikaal.

Visueel gedreven

De uitgerekte percussiestukken tussen verschillende funk, soul, jazz en discoplaten waren het uitgelezen moment voor danscrews om elkaar niet meer naar de keel te grijpen, maar elkaar af te troeven in een indrukwekkende danschoreografie. Een breakdancebattle is een conversatie in lichaamsbewegingen, een discussie zo je wil. Dansers moeten niet alleen gevoel voor ritme hebben en atletisch zijn. Creativiteit is cruciaal: je weet ten eerste niet welke muziek de dj zal spelen, bovendien heb je geen flauw idee welke boodschap een tegenstander op je afstuurt. “Wie enkel zijn ingestudeerd dansje komt doen, maakt zich belachelijk”, verzekert De Waele.

“Het probleem is dat die kunstvorm in de jaren 80 en 90 volledig commercieel uitgemolken werd. De hele cultuur rond breakdancen werd minder belangrijk dan de commercie”, zegt De Waele. Verschillende b-boys en -girls zien in de Olympische Spelen opnieuw een bedreiging voor die cultuur. Het is geen geheim dat het IOC naar spectaculaire sporten zoals skateboarden en breakdancen kijkt omdat ze nu eenmaal heel goed scoren op visueel gedreven sociale media zoals YouTube en Instagram.

Stijn Luyten van Danssport Vlaanderen, beter bekend als B-boy Stanny, begrijpt de rebelse reactie van sommige breakdancers. “Breakdance is van nature een undergroundcultuur die in de laatste jaren opnieuw een enorme boost gekregen heeft in de mainstreamcultuur.” Hij verwijst naar de commerciële breakdancebattles die over heel de wereld georganiseerd worden. “Zo’n tot in de puntjes georganiseerde evenementen met jurysystemen staan lijnrecht tegenover de vrijheid in expressie die de hiphopcultuur uitademt. Daarin geldt eigenlijk maar een regel: hoe minder regels, hoe beter.”

Dronken nonkels

Luyten wijst erop dat de erkenning van breakdance als sport nog heel vers is. “We zijn nog maar net erkend door de Wereld Danssport Federatie.” Hij ziet ook dat vooral de jongere generatie heel open staat voor het ‘versporten’ van breakdance. Zoals Belgisch kampioene Camine Van Hoof. “De voorbereiding van onze battles kan je gerust vergelijken met wat andere topsporters doen.” Tussen haar lessen filosofie door traint Van Hoof vier keer per week met haar vaste crew Battle Droids. Daarnaast probeert ze de volgende generatie b-boys en -girls klaar te stomen voor het break-werk.

“Ik ben zelf heel flexibel in mijn rug en armen, dat probeer ik in mijn voordeel uit te spelen. Bovendien staat mijn crew bekend om zijn power moves.” Voor de kenners onder ons: bekende power moves zijn de zogenaamde headspin – die geen uitleg behoeft – en de windmill. Dat is de move die dronken nonkels al eens durven imiteren op trouwfeesten door op te grond van schouder op schouder te tollen en de voeten in de lucht te houden. “Maar daar heb je echt veel kracht voor nodig”, verzekert Van Hoof.

Als breakdancing wil doorgroeien tot een olympische sport, zal de discipline wel met een transparant beoordelingssysteem moeten komen. “Ik vertrouw op beoordeling van ervaren danser in de jury”, zegt Van Hoof. Maar voor het brede publiek zijn zulke beslissingen misschien minder te begrijpen. “Het feit dat er heel veel verschillende stijlen in breakdancen bestaan, maakt dat er niet gemakkelijker op”, geeft Van Hoof toe. Er zijn nu al systemen die – vergelijkbaar met kunstschaatsen – battles beoordelen op moeilijkheidsgraad, interactie, uitvoering, creativiteit en houding. In 2020 wordt definitief beslist of breakdancen een olympische sport wordt.