May: “We vragen uitstel van brexit.” “Valstrik”, zegt Schotse premier

De aankondiging volgde op een zeven uur durende vergadering met haar kabinet. De verdeeldheid weegt erg zwaar op het parlement, zei May vanavond en “het debat kan niet blijven aanslepen”. Daarom zal ze bij de Europese Unie een verlenging aanvragen van artikel 50, dat de uitstap van het VK uit de EU regelt, tot het uitstapakkoord wordt goedgekeurd door het Britse Lagerhuis.

Ze beklemtoonde nogmaals dat de EU meermaals heeft laten verstaan dat er niet opnieuw over het brexitakkoord kan onderhandeld worden. Bijgevolg blijft May erbij dat de parlementsleden zich achter de deal moeten scharen die ze onderhandelde met de EU. Die deal werd echter al drie keer afgeschoten door de leden van het Lagerhuis. “We kunnen en moeten een compromis vinden”, aldus de Britse premier. Ze hoopt daarbij dat dit kan voor 22 mei, zodat het Verenigd Koninkrijk niet hoeft deel te nemen aan de Europese verkiezingen. 

Om uit de impasse te geraken, wil May nu samenzitten met Jeremy Corbyn, de leider van oppositiepartij Labour, om een plan uit te werken dat ter goedkeuring zal voorgelegd worden aan de Britse parlementsleden. Ze hoopt dat voorstel volgende week voor te stellen aan de Raad van Europa. 

Als May en Corbyn er niet in slagen om een gezamenlijk plan uit te werken, dan zullen er een reeks opties voor de toekomstige relatie met de EU ter stemming voorgelegd worden aan het Lagerhuis, aldus de premier. De regering zal zich vervolgens neerleggen bij de beslissing van het parlement, op voorwaarde dat Labour hetzelfde doet.

Labourleider Jeremy Corbyn zegt “blij” te zijn met de opportuniteit om met May aan een plan te werken. De Labourleider deelt mee dat hij wil dat het VK in een douane-unie met de EU blijft, toegang behoudt tot de Europese markt en de Europese bescherming van de rechten van de werknemer behoudt. Bovendien moet het parlement kunnen vermijden dat het Verenigd Koninkrijk zonder akkoord uit de EU stapt. “Ik zal garanderen dat die doelstellingen op tafel liggen”, klinkt het. “We willen jobs, levensstandaarden en handel beschermen.” Volgens Corbyn heeft May nog niet veel bereidheid tot een compromis getoond, maar hij is erkentelijk voor de stap die ze nu neemt. Daarbij wijst hij op de beperkte raakvlakken tussen hun beide visies.

Als May bij de volgende stemming geen meerderheid krijgt in het Lagerhuis, zal Corbyn een motie van wantrouwen indienen, deelt hij mee. “Het is onze verantwoordelijkheid als oppositie om ervoor te zorgen dat we niet zonder akkoord uit de EU crashen”, beklemtoont Corbyn.

De Schotse premier Nicola Sturgeon waarschuwt voor een potentiële valstrik. Als parlementsleden instemmen met het uitstel, dan zullen ze uiteindelijk moeten kiezen tussen het uitstapakkoord van de premier en een vertrek uit de Europese Unie zonder akkoord, stelt ze, aangezien May zich niet wil voorbereiden op de Europese verkiezingen. Als May echt een consensus wilde bereiken, zou ze langer uitstel vragen, Europese verkiezingen organiseren en het volk de kans geven om te stemmen over de beslissing van het Lagerhuis.

Mays mededeling wordt haar niet door iedereen in dank afgenomen. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson noemt de aankondiging van May “bijzonder teleurstellend”. Volgens hem wordt de brexit nu te soft, terwijl een no-deal-scenario “perfect haalbaar” zou zijn. Hij hekelt Mays onvermogen om geen beslissingen te nemen over “fundamentele zaken”: “Hoe kunnen we voorstellen om de brexit opnieuw uit te stellen?”, reageert hij.

Onder andere Andrew Bridgen, lid van Mays Conservatieve partij en een groot voorstander van de brexit, haalt fel uit naar de premier. “Door de toekomst van de brexit effectief in de handen van Jeremy Corbyn te leggen, heeft de premier zichzelf in de ogen van de Conservatieve parlementsleden, onze activisten en supporters verder ondermijnd”, reageert hij.

Ook voormalig brexitminister David Jones vindt het nieuws niet te pruimen: “Ik heb de indruk dat ze wil steunen op Labourstemmen om dit uitstel erdoor te krijgen. Als ze dat doet, dan is de toekomst van de partij in gevaar.”

Brexit-hardliner Jacob Rees-Mogg spreekt van een “bijzonder onbevredigende aanpak”. “Het is niet in het belang van het land, het sluit niet aan bij het resultaat van het referendum en de geschiedenis voorspelt niet veel goeds”, klinkt het. “Ministers die beslissen om mee te heulen met de oppositie in plaats van met hun eigen partij, komen erachter dat hun partij niet lijdzaam volgt.”

Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk reageerde op Twitter op de aankondiging van May. “Zelfs als we, na vandaag, nog niet weten wat het eindresultaat zal zijn, laat ons geduld uitoefenen.”