De peiling Nederlands werd op 31 mei 2018 afgenomen bij 3.119 leerlingen uit 119 basisscholen verspreid over Vlaanderen. De peiling bestond uit twee schriftelijke toetsen en een praktische proef. De eerste schriftelijke toets werd gebruikt om de vaardigheid lezen in het Nederlands te meten. De tweede toets had betrekking op de vaardigheid luisteren.

De resultaten van de toets lezen en de toets luisteren zijn gelijklopend. Zo haalt 84 procent van de leerlingen de eindtermen lezen, terwijl 82 procent op het einde van de lagere school de eindtermen luisteren beheerst. Zowel voor lezen als luisteren zijn de resultaten minder goed dan in 2013. Toen behaalde 92 procent van de leerlingen de eindtermen voor lezen en 87 procent van de leerlingen de eindtermen voor luisteren.

In 2007 behaalde 89 procent de eindtermen voor lezen en 87 procent voor luisteren.

Meisjes scoren beter

De resultaten van de praktische proef tonen aan dat drie vierde van de leerlingen doelgericht een oproep of een brief met instructies kan schrijven. Daarnaast kan ongeveer de helft van de leerlingen een uitnodiging of een verslag schrijven met een duidelijk uitnodigend of informatief karakter. Wat betreft het respecteren van de grammaticaregels, slaagt iets meer dan de helft van de leerlingen erin om vormelijk correcte zinnen te formuleren bij het schrijven van een tekst. Ongeveer 75% van de leerlingen kan de spellingsregels correct toepassen bij het schrijven van verschillende soorten teksten zoals een oproep, een verslag, een brief en een uitnodiging.

Meisjes doen het in het nieuwe onderzoek (mei 2018) opvallend beter dan jongens. Voor jongeren die het Nederlands niet als thuistaal hebben, is het veel moeilijker om de eindtermen te halen. Ook kinderen die opgroeien in kansarme gezinnen halen minder vaak het gewenste niveau.

Verder tonen de resultaten aan dat hoe meer onderwijservaring de leraar heeft, hoe beter de prestaties van de leerlingen zijn voor lezen. Er is ook een verband tussen de resultaten die leerlingen halen en het handboek dat gebruikt wordt.

'Nieuwe eindtermen nodig'

Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) noemt de achteruitgang 'geen goede zaak'. 'Dit toont dat er nood is aan nieuwe eindtermen die we goed kunnen evalueren en dat er meer taalondersteuning nodig is in de klassen', zegt ze aan de VRT.

'We zien dat kwetsbare leerlingen en leerlingen die Nederlands niet als thuistaal hebben minder goede resultaten halen. Ook is er een verband tussen de resultaten die leerlingen halen en het handboek dat gebruikt wordt. Het is belangrijk dat scholen actief werk maken van het versterken van de kwaliteitscultuur, leerwinst bij elke jongere in kaart brengen en dat de resultaten van elke peiling gedeeld worden met de pedagogische begeleidingsdiensten en de onderwijsinspectie.'